TUYÊN NGÔN PERSONA HUMANA

Trong những ngày cuối năm 1975, ĐGH Phaolô VI đã chấp thuận cho xuất bản một tài liệu do Thánh Bộ Giáo Lý Đức Tin ban hành, tiêu đề nó là Persona Humana – “Tuyên Ngôn về một số vấn đề liên quan Đạo Đức Tính Dục.” Khoảng 2 năm sau Roe và khoảng 40 năm trước Obergefell. Đó là loại tài liệu của Giáo Hội mà ngày nay Bộ Giáo Lý Đức Tin sẽ không xuất bản. Tâm trạng ở Rôma bây giờ đã khác rất nhiều, có vẻ như chúng ta đang hết sức ủng hộ thay vì phản đối Cách Mạng Tình Dục.

Nếu chúng ta cần bất kỳ dấu hiệu nào cho sự rút lui của mình, hãy xem xét nhận định của ĐHY Jean-Claude Hollerich, được đưa tin rộng rãi trên các phương tiện truyền thông, rằng “nền tảng khoa học xã hội học trong giáo huấn của Giáo Hội về đồng tính luyến ái không còn đúng nữa.” Có vẻ rõ ràng từ đoạn ghi âm rằng tổng giám mục của Luxembourg và báo cáo viên của Thượng Hội Đồng về Tính Công Nghị không đồng tình với học thuyết đã được dàn xếp về vấn đề này. Ngài không làm rõ nhận định của mình sau đó củng cố kết luận rằng một thành viên hàng đầu của hồng y đoàn và là người cộng tác thân cận của ĐTC Phanxicô đã đứng về phía Cách Mạng Tình Dục.

Việc xử lý đồng tính luyến ái trong Tuyên Ngôn Persona Humana không dài. Mặc dù ngắn gọn, nhưng trong thần học luân lý Công Giáo vẫn có sự phân biệt giữa định hướng và hành vi. Cũng cần lưu ý rằng việc chăm sóc mục vụ nhấn mạnh đến sự hiểu biết và thận trọng. Tuy nhiên, tài liệu này vẫn từ chối thừa nhận các hành vi đồng tính luyến ái.

Đọc Tuyên Ngôn Persona Humana, bạn sẽ không bao giờ bắt gặp “nền tảng khoa học xã hội” trong giáo huấn của Giáo Hội về đồng tính luyến ái. Ngược lại, bạn thấy nền tảng đạo đức cho việc lên án các hành vi đồng tính luyến ái. Có 2 câu hỏi xuất hiện sau đó. Phải chăng Giáo Hội đã sai lầm suốt 2 thiên niên kỷ khi dựa vào Kinh Thánh và Tông Truyền để giảng dạy? Nếu vậy, khi nào xã hội học và khoa học đã thay thế Kinh Thánh và Tông Truyền làm nền tảng cho giáo huấn của Giáo Hội?

Kêu gọi xã hội học và khoa học là cách không mấy tế nhị để đưa luân lý đồng tính luyến ái vào kiểu trưng cầu dân ý. Hãy để việc thăm dò ý kiến và ý kiến quyết định đạo đức, vì nếu thời đại trước lên án các hành vi đồng tính luyến ái thì thời đại tiếp theo chắc chắn sẽ tha thứ cho chúng. Hãy làm cho luân lý trôi chảy, hãy để nó thay đổi theo thời gian. Sự khoan dung đối với các hành vi đồng tính luyến ái hiện đang ở mức cao nhất mọi thời đại trong nền văn hóa kỹ trị Tây phương. Đối với một số người, việc hòa nhập với nền văn hóa sẽ tốt hơn nhiều so với việc dạy những ý tưởng lỗi thời và phi dân chủ như sự vô luân của các hành vi đồng tính luyến ái.

Những người phản đối lập luận rằng bên cạnh quan điểm lạc hậu về đạo đức của các hành vi đồng tính luyến ái, đó cũng là cách Giáo Hội đi đến quan điểm đó. Tuyên Ngôn Persona Humana cho rằng chính việc xem xét bản chất của các hành vi mà sự chấp thuận về mặt đạo đức phải bị từ chối. “Tự nhiên” là một thuật ngữ và khái niệm thuộc về phân tích triết học, ngày nay có nhiều người nghi ngờ và phủ nhận hoàn toàn. Điều tương tự cũng xảy ra khi các hành vi đồng tính luyến ái được hiểu là “rối loạn nội tại.” Rất nhiều người không thể hiểu một đặc điểm như vậy. Họ không thể hiểu tại sao hành vi tình dục giữa hai người lớn đồng ý lại có thể bị coi là rối loạn.

Tuy nhiên, triết học để làm gì nếu nó không giúp chúng ta lý luận rõ ràng? Có lịch sử lâu dài về việc Giáo Hội sử dụng triết học để giúp giải thích các chân lý đức tin. Theo thông điệp Fides et Ration (1998) của ĐGH Gioan Phaolô II, “sự hài hòa nền tảng giữa kiến thức về đức tin và kiến thức về triết học đã xác nhận. Đức tin yêu cầu đối tượng của nó được hiểu với sự trợ giúp của lý trí, và ở đỉnh cao của việc tìm kiếm, lý trí thừa nhận rằng nó không thể làm được nếu không có những gì đức tin thể hiện.”

Người ta không thể chạy trốn khỏi một thứ như “thiên nhiên” bởi vì nó ở ngay giữa mọi thứ, kể cả mọi nền văn hóa. Bản chất con người không bị chia cắt về địa lý, sắc tộc, hoặc thậm chí về hệ tư tưởng, cách mà các quốc gia, chủng tộc và ý tưởng đôi khi vẫn như vậy. Không, có một tính phổ quát trong bản chất con người cần phải được thừa nhận. Nếu không, chúng ta sẽ không thể trao đổi một cách hiệu quả về những khát vọng chung và những bi kịch chung giữa rất nhiều sự khác biệt.

Bạn có thể giải thích cách nào khác là tại sao các tác phẩm văn học vĩ đại được dịch sang nhiều thứ tiếng, tại sao các tác phẩm nghệ thuật vĩ đại lại được đón nhận theo những cách tương tự hoặc giống nhau bất chấp những khác biệt văn hóa rất rõ ràng? Các bộ tộc của nhân loại không quá khác biệt đến mức chúng ta không thể ca ngợi hay lên án những điều giống nhau.

Xã hội học và khoa học, mà Đức Hồng Y Hollerich đề cập khi bác bỏ giáo huấn của Giáo Hội về các hành vi đồng tính luyến ái, nói về mặt đạo đức, không phải là những cái trục để đưa ra quyết định về các hành vi đồng tính luyến ái. Chúng ta cần thứ gì đó có tính cố định cao hơn, có thẩm quyền lớn hơn chỉ là số liệu thống kê và mô hình. Chúng ta cần thiên nhiên xác thực những gì Kinh Thánh và Tông Truyền tuyên bố cho chúng ta bằng lời nói. Chúng ta dám gọi đây là những lời chân thật vì chúng có sự bảo đảm của Ngôi Lời Nhập Thể.

R.R. Reno, biên tập viên của báo First Things, xác định rằng đồng tính luyến ái đóng vai trò biểu tượng trung tâm trong Cách Mạng Tình Dục. Ông cho rằng làm như vậy bởi vì nó nêu bật hình thức tự do tình dục cơ bản nhất: tự do khỏi hiện thân của chúng ta. Ông tiếp tục nhận xét rằng khi chúng ta tính đến những cách diễn đạt “theo chủ nghĩa giải phóng” bị dán nhãn sai khác, những thứ như phá thai, an tử và các công nghệ hỗ trợ sinh sản, điều đó đồng nghĩa với việc bác bỏ quyền tự nhiên.

Tuyên ngôn Persona Humana rất coi trọng quyền tự nhiên. Rõ ràng là chúng ta nên làm như vậy. Thật tệ là nền văn hóa của chúng ta không có. Vì xa lạ với bản chất của chúng ta là xa lạ với chính chúng ta. Chúng ta hiểu rõ bản thân mình nhất không phải khi tách biệt khỏi những tác nhân đạo đức khác mà trong sự hòa hợp với chúng. Chúng ta không cần phải biết rõ tất cả các tác nhân đạo đức khác này, chỉ cần biết rằng tồn tại những luật lệ và chuẩn mực ràng buộc tất cả chúng ta là đủ, và việc tuân thủ hoặc vi phạm chúng là đủ mà chúng ta sống tốt hay xấu. Xã hội học và khoa học không thể làm được điều đó. Điều đó sẽ cho chúng ta biết tất cả những gì chúng ta cần biết.

ĐỨC ÔNG ROBERT J. BATULE

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ TheCatholicThing.org)