TRIẾT LÝ SỐNG

Trình thuật Mt 10:37-42 là giáo huấn của Chúa Giêsu, ngắn gọn nhưng có sức chuyển tải triết-lý-sống sâu sắc. Có thể chia làm hai phần:

1. BỎ MÌNH – Đây là một việc làm không dễ chút nào, thế nhưng chúng ta PHẢI NỖ LỰC, nghĩa là chúng ta phải “chết dần,” cứ “chết” từng ngày: “Ai yêu cha yêu mẹ hơn Thầy thì không xứng với Thầy. Ai yêu con trai con gái hơn Thầy thì không xứng với Thầy. Ai không vác thập giá mình mà theo Thầy thì không xứng với Thầy. Ai giữ lấy mạng sống mình thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì Thầy thì sẽ tìm thấy được.”(Mt 10:37-39)
2. TÌNH YÊU – Chúa Giêsu nói: “Ai đón tiếp anh em là đón tiếp Thầy, và ai đón tiếp Thầy là đón tiếp Đấng đã sai Thầy. Ai đón tiếp một ngôn sứ, vì người ấy là ngôn sứ thì sẽ được lãnh phần thưởng dành cho bậc ngôn sứ; ai đón tiếp một người công chính, vì người ấy là người công chính thì sẽ được lãnh phần thưởng dành cho bậc công chính. Và ai cho một trong những kẻ bé nhỏ này uống, dù chỉ một chén nước lã thôi, vì kẻ ấy là môn đệ của Thầy thì Thầy bảo thật anh em, người đó sẽ không mất phần thưởng đâu.”(Mt 10:40-42) Việc nhỏ nhưng hóa TO nhờ hành động với tình yêu chân thành.

Việc làm không quan trọng bằng cách làm. Việc bình thường được làm một cách phi thường vẫn có giá trị khác thường. Chén nước lã chỉ là thứ tầm thường nhưng lại có thể trở nên công trạng, được Chúa Giêsu “ghi nhớ” nếu chén nước lã được chúng ta trao cho người khác với lòng thương xót. “Chất yêu thương” rất quan trọng! Xem ra nước lã chẳng có giá trị gì và không khác gì là thứ vô ích. Nhưng “của cho” không bằng “cách cho.” Chén nước lã vẫn có thể là Chén Tình Nghĩa. Nước cũng là chất liệu đặc biệt vì được dùng trong Bí tích Thánh Tẩy.

Cuộc sống có nhiều dạng khát, dạng nào cũng mãnh liệt, nhưng cấp bách nhất là KHÁT CHÚA. Không ai có thể “giải khát” chúng ta ngoài Đức Kitô – nguồn nước trường sinh. Tín nhân biết khát Chúa suốt đời, như Thánh Vịnh gia bày tỏ: “Lạy Thiên Chúa, Ngài là Chúa con thờ, ngay từ rạng đông con tìm kiếm Chúa. Linh hồn con đã khát khao Ngài, tấm thân này mòn mỏi đợi trông, như mảnh đất hoang khô cằn, không giọt nước.” (Tv 63:2)

Mỗi sáng thức dậy, việc “dâng ngày” là điều rất cần thiết, và phó thác mọi việc “từ khởi sự cho đến hoàn thành đều nhờ bởi ơn Chúa.” Đó là lương thực bổ dưỡng cần “điểm tâm” để đủ sức sống thêm một ngày mới. Thánh Georgius nhận định: “Đức ái không ghen ghét, bởi vì nó không khát vọng và xem nhẹ tất cả, kể cả địa vị cao quý của người thế tục.” Thực sự chỉ có “nước yêu thương” mới cần thiết để có thể giải khát bất cứ ai.

Khát là tình trạng thiếu, đặc biệt là thiếu nước, mà nước là loại ẩm thực cấp bách hơn thực phẩm. Người ta có thể nhịn đói lâu, nhưng không thể nhịn khát lâu. Dạng khát nào cũng cần được “giải khát,” càng sớm càng tốt! Thể lý đã vậy, tâm linh còn cấp bách hơn. Biết khát khao là một trong tám mối phúc: “Phúc thay ai khát khao nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thỏa lòng.” (Mt 5:6)

Nước lã là loại nước tự nhiên, rất bình thường, nhạt nhẽo, vô vị, không màu sắc, được kết hợp bởi Hydrô và Ôxy (H₂O), thậm chí người ta còn ví von “người dưng” với “nước lã” để nói về hai người không có họ hàng với nhau. Tuy nhiên, nước lã lại có giá trị cao và rất cần thiết trong sinh hoạt thường nhật. Thứ bình thường mà lại khác thường. Thiếu nước thì chết chắc! Nơi nào có nước (và không khí) là có sự sống. Vì thiếu nước (và không khí) nên các hành tinh khác không có sự sống.

Hằng ngày trên thế giới vẫn có nhiều người không đủ nước sạch để sinh hoạt, có những người ở ngay trong các thành phố. Khổ lắm! Đó là tiếng vọng của Chúa Giêsu từ Thập Giá trên Đồi Canvê xưa: “Tôi khát!” (Ga 19:28) Hãy tạ ơn Chúa khi uống một ly nước (nước sạch, nước ngọt, nước sinh tố, nước sữa,…), và đừng quên cầu nguyện cho những người nghèo khổ, họ thèm khát mà không có. Dạng khát nào cũng dữ dội – dù xác hay hồn. Cơn khát dữ dội lắm!

Trong đời sống đạo, chúng ta cũng thường gặp những người khát tình yêu thương, dạng này còn cấp bách hơn mọi cơn khát bình thường. Chính chúng ta cũng đang khát Nước Trường Sinh mà Chúa Giêsu đã ban cho người phụ nữ thành Samari năm xưa. (x. Ga 4:7-30)

Qua trình thuật 2 V 4:8-11, 14-16, Kinh Thánh cho biết rằng khi ông Êlisa đi qua Sunêm, có một phụ nữ giàu sang giữ ông ở lại dùng bữa. Từ đó, mỗi lần đi qua, ông đều ghé vào dùng bữa. Bà ấy nói với chồng: “Này ông! Tôi biết người thường ghé vào nhà chúng ta là một thánh nhân của Thiên Chúa. Mình phải làm cho ông một căn phòng nhỏ trên lầu có tường có vách, rồi kê ở đó một cái giường, đặt bàn ghế và để một cái đèn cho ông dùng. Như thế, khi nào đến nhà mình, ông sẽ lui vào đó.” Phụ nữ này có con mắt “tinh đời” lắm, đặc biệt là phụ nữ này có trái tim đập những nhịp đập thương xót. Bà giàu sang nhưng tốt bụng, rộng lòng giúp đỡ người khác.

Rồi một lần ông đến nơi ấy, ông vào phòng trên lầu để nghỉ ngơi. Ông biết ơn bà nên hỏi ý tiểu đồng xem nên làm gì cho bà ấy. Giêkhadi đáp: “Tội nghiệp, bà ấy không có con trai, mà chồng thì đã già.” Thấy bà này tốt bụng nên ông muốn đền ơn đáp nghĩa. Ông bảo tiểu đồng gọi bà ấy. Bà tới đứng ngoài cửa, ông Êlisa nói: “Vào thời kỳ này, vào độ này sang năm, bà sẽ được bế con trai.” Bà nói: “Không, thưa ngài, người của Thiên Chúa, xin đừng lừa dối nữ tỳ ngài!” Khát khao được làm mẹ là khát khao chính đáng và mãnh liệt của phụ nữ, nên khi nghe nói vậy, bà mừng lắm nhưng vẫn bán tín bán nghi. Mọi sự đều có thể đối với Thiên Chúa. Quả thật, bà ấy đã có thai. Tới năm sau, cũng vào độ ông Êlisa nói, bà hạ sinh một bé trai kháu khỉnh. Thiên Chúa đã “giải khát” cho bà.

Tình thương của Thiên Chúa luôn tràn đầy mặt đất. (Tv 33:5; Tv 119:64) Ngài biết rõ từng người cần gì nên Ngài ban cho ngày mặc dù chúng ta chưa lên tiếng cầu xin, ngay cả người vô thần cũng vẫn được Ngài chở che, nếu không thì họ không thể sống. Tín nhân chúng ta càng phải biết ơn Ngài hơn: “Tình thương Chúa, đời đời con ca tụng, qua muôn ngàn thế hệ miệng con rao giảng lòng thành tín của Ngài. Tình thương ấy được xây dựng tới thiên thu, lòng thành tín Chúa được thiết lập trên trời.” (Tv 89:2-3) Lời chúc tụng đó có vẻ đơn giản nhưng lại vô cùng thâm thúy và cần thiết. Mặc dù việc chúng ta ca tụng Chúa chẳng thêm gì cho Ngài nhưng lại sinh ơn ích cho phần rỗi của chính chúng ta. Thật kỳ diệu quá chừng!

Thánh Vịnh gia xác định: “Hạnh phúc thay dân nào biết ca ngợi tung hô; nhờ Thánh Nhan soi tỏ, họ tiến lên, lạy Chúa. Nhờ được nghe danh Ngài, họ suốt ngày hớn hở; bởi vì Ngài công chính, nên họ được hiên ngang. Sức hùng cường hiển hách của dân chính là Ngài, hồng ân Ngài làm nổi bật uy thế chúng con. Đấng bảo vệ chúng con là người của Đức Chúa, vua chúng con thuộc quyền Đức Thánh của Israel.” (Tv 89:16-19) Có Chúa trong lòng thì an tâm, chẳng lo sợ gì, và hơn thế nữa, chúng ta còn có thể làm được những điều phi thường, bởi vì chính Chúa Giêsu đã xác định: “Ai tin vào Thầy thì người đó cũng sẽ làm được những việc Thầy làm. Người đó còn làm những việc lớn hơn nữa, bởi vì Thầy đến cùng Chúa Cha.” (Ga 14:12)

Chúng ta thực sự là con cái của Thiên Chúa, dù chúng ta mang thân phận cát bụi và vướng “nghiệp chướng” tội lỗi, nhưng chúng ta đã được tái sinh trong Nước và Thánh Thần. Chúng ta còn được tẩy rửa trong Máu và Nước chảy ra từ Thánh Tâm Chúa Giêsu, nhờ đó chúng ta lại được cải tử hoàn sinh. Thánh Phaolô nói: “Anh em không biết rằng: khi chúng ta được dìm vào nước thanh tẩy, để thuộc về Đức Kitô Giêsu, là chúng ta được dìm vào trong cái chết của Người sao? Vì được dìm vào trong cái chết của Người, chúng ta đã cùng được mai táng với Người. Bởi thế, cũng như Người đã được sống lại từ cõi chết nhờ quyền năng vinh hiển của Chúa Cha, chúng ta cũng được sống một đời sống mới.” (Rm 6:3-4)

Thật vậy, chúng ta không chỉ được sống mà còn được sống dồi dào trong Đức Kitô. (Ga 10:10) Trên cả tuyệt vời. Cuộc sống luôn có những cái “nếu.” Có “cái nếu” không nên đặt ra, nhưng cũng có “cái nếu” nên đặt vấn đề. Thánh Phaolô vừa phân tích vừa đưa ra “cái nếu” cần thiết: “Nếu chúng ta đã cùng chết với Đức Kitô, chúng ta cũng sẽ cùng sống với Người: đó là niềm tin của chúng ta. Thật vậy, chúng ta biết rằng: một khi Đức Kitô đã sống lại từ cõi chết thì không bao giờ Người chết nữa, cái chết chẳng còn quyền chi đối với Người. Người đã chết, là chết đối với tội lỗi, và một lần là đủ. Nay Người sống, là sống cho Thiên Chúa. Anh em cũng vậy, hãy coi mình như đã chết đối với tội lỗi, nhưng nay lại sống cho Thiên Chúa, trong Đức Kitô Giêsu.” (Rm 6:8-11)

Đó là đại phúc cho chúng ta. Chắc chắn chúng ta không thể nhờ vào ai ngoài Đức Giêsu Kitô, vì Ngài đã xác định: “Thầy là con đường, là sự thật, và là sự sống; không ai đến được với Cha mà không qua Thầy.” (Ga 14:6) Hơn nữa, Ngài là Đấng Cứu Độ duy nhất.

Lạy Thiên Chúa hằng hữu, xin ban ơn thông minh để chúng con có thể hiểu được triết lý tâm linh mà Ngài muốn chúng con sống. Xin dạy chúng con biết việc phải làm, cách yêu thương, và những thứ phải dứt khoát từ bỏ. Chúng con tha thiết cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU