TRẢI NGHIỆM

Sinh ra, chẳng ai có kinh nghiệm, vì thế cần phải trải nghiệm để có kinh nghiệm – gọi là kinh nghiệm sống. Kinh nghiệm là bài học đắt giá, không thể mua bằng tiền bạc mà phải mua bằng giá đau khổ. Càng trải nghiệm nhiều thì càng có kinh nghiệm về vấn đề nào đó, xấu hoặc tốt – sự việc, sự kiện, công việc, cách sống, xã hội, tinh thần, nhân đức, tội lỗi,…

Ngày xưa các môn đệ gọi Chúa thức dậy và xin cứu khỏi nguy hiểm, ngày nay sóng dịch corona làm cho con người tỉnh thức và có thêm kinh nghiệm sống – với Thiên Chúa, với tha nhân, và với chính mình.

Kinh nghiệm rất cần thiết, vô hình mà vô giá, vì “nguồn tri thức duy nhất là kinh nghiệm.” (Albert Einstein) Và một danh nhân nào đó có ý tưởng thâm thúy về cuộc sống: “Nhìn lại phía sau và có kinh nghiệm; nhìn lên phía trước và thấy hy vọng; nhìn ra xung quanh và thấy thực tại; nhìn vào nội tâm và thấy chính mình.”

Muốn có kinh nghiệm thì phải can đảm, không liều lĩnh cũng không nhút nhát. Phải dám làm, dám thử thì mới có thể thành công. Tất nhiên có những thứ không nên thử mà vẫn có thể “trải nghiệm” ở mức độ nào đó. Không chỉ không nên thử mà còn phải tránh xa: ma túy, tội lỗi,…

Kinh Thánh nói: “Con người muốn học hỏi nhiều kinh nghiệm ư? Thì chính Đức Khôn Ngoan biết rõ quá khứ và đoán đúng tương lai, thông hiểu châm ngôn và giải được ẩn ngữ, biết trước các dấu lạ điềm thiêng, cũng như các thành tựu diễn biến trong thời gian, thời đại này qua thời đại khác.” (Kn 8:8)

Ngạn ngữ Phi châu có câu: “Biển lặng chẳng tạo nên thủy thủ tài ba.” Tục ngữ Việt Nam nói: “Lửa thử vàng, gian nan thử sức.” Chính gian khổ cho chúng ta biết ai là người đáng là thầy ta hay không. Sóng là hình tượng của nỗi gian truân, cực khổ của con người. Không ai muốn gặp đau khổ, nhưng chính đau khổ mới làm cho người ta thành nhân. Vả lại, thử thách càng lớn, cơ hội càng lớn.

Thật vậy, Thánh Rosa Lima cho biết: “Thiếu gánh nặng đau khổ thì không thể đạt đến đỉnh cao ơn thánh. Những tặng phẩm ơn thánh gia tăng khi các cuộc giao chiến gia tăng.” Còn Thomas Carlyle nhận định: “Tai ương là bụi kim cương mà Thiên Đường dùng để đánh bóng châu báu.”

Đau khổ như bụi bặm, có ở mọi nơi và mọi lúc. Từ cổ chí kim – và có thể cho đến tận thế, có lẽ không ai phải lao đao chịu khốn khổ như Thánh Gióp, thậm chí còn bị Satan thử thách đủ kiểu. (Sách Gióp, chương 1) Nhưng dù thế nào thì ông Gióp vẫn một niềm tín trung. Và rồi ngay giữa cơn bão táp, Đức Chúa đã lên tiếng trả lời ông: “Cửa đại dương, ai ra tay khép lại khi nước tuôn trào từ đáy vực sâu, khi Ta giăng mây làm áo nó mặc, phủ sương mù làm tã che thân? Đường ranh giới của nó, chính Ta vạch sẵn, lại đặt vào nơi cửa đóng then cài.” (G 38:8-10) Rồi Thiên Chúa nói với ông Gióp: “Ngươi chỉ tới đây thôi, chứ không được tiến xa hơn nữa, đây là nơi các đợt sóng cao phải vỡ tan tành!” (G 38:11)

Được Thiên Chúa giải thoát nên Thánh Vịnh gia biết ơn và nói: “Họ vượt biển ngược xuôi nghề thương mãi, giữa trùng dương lèo lái con tàu, mắt đã tường việc Chúa làm nên và kỳ công Người thực hiện giữa dòng nước lũ. Chúa truyền lệnh khiến bùng lên bão táp, lớp sóng xô cuồn cuộn dập dồn. Họ nhô lên tận trời, nhào xuống vực sâu, lúc nguy hiểm, hồn xiêu phách lạc, bị quay cuồng, lảo đảo như say, khéo cùng khôn đã chìm đâu mất.” (Tv 107:23-27) Thiên Chúa là Tạo Hóa, là Đấng cầm quyền sinh tử, Ngài có quyền “đẩy xuống âm phủ rồi lại kéo lên.” (1 Sm 2:6) Quả thật, đúng như ông Gióp nhận định: “Thân trần truồng sinh từ lòng mẹ, tôi sẽ trở về đó cũng trần truồng. Đức Chúa đã ban cho, Đức Chúa lại lấy đi: xin chúc tụng danh Đức Chúa!” (G 1:21) Xác định được như ông Gióp thì không còn lo lắng, nhưng phải can đảm chấp nhận với tâm tình tạ ơn, chúc tụng Thiên Chúa.

Thánh Vịnh gia nói về những người thành tín với Thiên Chúa: “Khi gặp bước ngặt nghèo, họ kêu lên cùng Chúa, Người đưa tay kéo họ ra khỏi cảnh gian truân. Đổi phong ba thành gió thoảng nhẹ nhàng, sóng đang gầm, bỗng đâu im tiếng, họ vui sướng, vì trời yên bể lặng và Chúa dẫn đưa về bờ bến mong chờ. Ước chi họ dâng lời cảm tạ vì tình thương của Chúa, và vì những kỳ công Chúa đã thực hiện cho người trần.” (Tv 107:28-31) Có tin tưởng thì mới trung thành, và ai trung thành thì chắc chắn không phải thất vọng.

Thánh Phaolô cho biết: “Tình yêu Đức Kitô thôi thúc chúng tôi, vì chúng tôi nghĩ rằng: nếu một người đã chết thay cho mọi người thì mọi người đều chết. Đức Kitô đã chết thay cho mọi người, để những ai đang sống không còn sống cho chính mình nữa, mà sống cho Đấng đã chết và sống lại vì mình.” (2 Cr 5:14-15) Tình yêu có sức mạnh hơn cả tử thần, khả dĩ khiến người ta làm được những điều kỷ lạ, ngỡ như không thể. Tình yêu biến đổi tất cả. Vì yêu thương mà người mẹ liều lấy thân mình che cho đứa con dù biết mình sẽ bị thương hoặc thiệt mạng. Vì yêu thương mà Thánh Lm Maximilian Maria Kolbe (1894-1941, Dòng Phanxicô) đã dám chết thay cho một tử tù. Đó là tình yêu vị tha, không hề vị kỷ, cho đi mà không đòi đền đáp.

Đó là tình yêu cao thượng được Đức Kitô đề cao và gọi là “tình yêu lớn nhất.” (Ga 15:13) Chính Ngài đã thể hiện tình yêu này để cứu độ các tội nhân chúng ta: Ngài bị đóng đinh vào Thập Giá và chết trên đồi Can-vê. Thật hợp lý khi Thánh Phaolô nhắc nhở chúng ta phải “sống cho Đấng đã chết và sống lại” vì chúng ta.

Vì thế, Thánh Phaolô xác định: “Từ đây, chúng tôi không còn biết một ai theo quan điểm loài người. Và cho dù chúng tôi đã được biết Đức Kitô theo quan điểm loài người, thì giờ đây chúng tôi không còn biết Người như vậy nữa. Cho nên, phàm ai ở trong Đức Kitô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua, và cái mới đã có đây rồi.” (2 Cr 5:16-17) Người ta luôn thích mọi thứ đổi mới (quần áo, vóc dáng, giày dép, điện thoại, xe cộ,…), nhưng lại chưa thực sự quan tâm việc đổi mới tâm hồn về phương diện tâm linh. Chúng ta đã được Đức Kitô đổi mới, nhưng chúng ta chưa tích cực duy trì sự đổi mới đó nên tâm hồn chúng ta vẫn có gì đó vẫn cũ.

Mỗi khi con sóng duềnh lên, nó không chỉ “đổi mới” mà còn đem theo phù sa bồi đắp cho vùng đất đó. Tâm hồn chúng ta cũng cần có những đợt sóng mới để đổi mới, để hoàn thiện. Các đợt sóng đó vẫn hằng ngày như thủy triều: Sóng tình yêu, sóng ân sủng, sóng thứ tha, sóng thương xót,… Ước gì “vùng đất” chúng ta để cho Sóng Tình Chúa biến đổi bất cứ lúc nào!

Trình thuật Mc 4:35-40 (≈ Mt 8:23-27; Lc 8:22-25) nói về việc Đức Giêsu dẹp yên sóng gió: Hôm ấy, khi chiều đến, sau khi giảng dạy cho dân chúng về một loạt các dụ ngôn (người gieo giống, ngọn đèn, cái đấu, hạt giống tự mọc, hạt cải), Đức Giêsu bảo các môn đệ cho thuyền sang bờ bên kia. Bỏ đám đông ở lại, các ông chở Ngài đi, có những thuyền khác cũng chèo đi theo Ngài. Bỗng dưng một trận cuồng phong nổi lên, sóng ập vào thuyền, đến nỗi thuyền đầy nước. Trong khi đó, Đức Giêsu đang ở đàng lái, dựa đầu vào chiếc gối mà ngủ. Các môn đệ thấy Thầy “vô tư” thế không biết, nên họ vội đánh thức Ngài, và hốt hoảng la lớn: “Thầy ơi, chúng ta chết đến nơi rồi, Thầy chẳng lo gì sao?”

Cái khó có lúc “ló” cái khôn, có lúc “bó” cái khôn; cái khổ có khi “soi mở” cái khôn, có khi “làm đổ” kiên nhẫn. Chẳng ai nói khôn được, và chúng ta cũng như các môn đệ xưa chứ chẳng hơn gì, Chúa Giêsu vẫn ở ngay bên mà vẫn chưa an tâm khi gặp gió to, sóng lớn. Cụ thể là con sóng corona đang vỗ mạnh khắp nơi, khiến thuyền đời chúng ta ngả nghiêng, chao đảo. Khi thực sự cần thiết, Ngài sẽ ngăm đe sóng gió, làm cho biển đời yên lặng và bình an.

Đâu vào đấy rồi, Ngài nghiêm mặt và nghiêm trách các ông: “Sao nhát thế? Làm sao mà anh em vẫn chưa có lòng tin?” Họ chỉ có nước ngậm tăm chứ nói chi được. Đúng quá mà! Cãi gì nổi? Các ông hoảng sợ – vừa sợ vì thấy phép lạ vừa sợ vì Thầy mắng thẳng, rồi họ xì xầm với nhau: “Vậy người này là ai, mà cả đến gió và biển cũng tuân lệnh?” Theo Thầy vì tin Thầy hay thích điều gì ở Thầy mà giờ này còn hỏi nhau “người này là ai” vậy? Con người là thế, yếu đuối lắm, cứ thường bán tín bán nghi. Khi gặp khốn khó mới biết đức tin mình như thế nào.

Đúng là đáng buồn – buồn cho nhau và buồn cho chính mình, bởi vì chúng ta cũng vẫn “thắc mắc” như các môn đệ dù không ai nói ra. Chúa Giêsu cũng buồn, Ngài không buồn vì Ngài chưa được chúng ta tin thật, mà Ngài buồn cho đức tin của chúng ta còn non nớt, còn ấu trĩ, chỉ chạy theo “sự lạ” chứ chưa bén rễ sâu vào đất ân sủng và chưa lưu thông nhựa sống của Cây Nho đích thực.

Thiên Chúa không hề vô tâm vô tính như chúng ta tưởng, đừng suy bụng ta ra bụng người. Miệng thì nói tin, nhưng khi gặp sóng đời – dù là sóng nhỏ – thì chúng ta hốt hoảng ngay. Kinh Thánh đã cho biết rằng Thiên Chúa là Đấng gìn giữ chúng ta, không để chúng ta lỡ chân trật bước, Ngài không ngủ quên và cũng không chợp mắt ngủ quên bao giờ. (Tv 121:3-4)

Lạy Thiên Chúa, xin giúp chúng con vững tin giữa biển đời đang vỗ sóng đại dịch này. Chúng con không dám xin thoát đau khổ, nhưng xin hướng dẫn chúng con cách vượt qua sóng dữ, đủ can đảm và được an toàn. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU