Chắc chắn, Philiphê Nêri là một trong các thánh đặc biệt nhất của lịch sử. Ngài là quan thầy của niềm vui, của vui vẻ chung sống mà Giáo hội mừng lễ ngày 26 tháng 5. Ngài là người đầy năng lực, thích bạn bè, thích âm nhạc và văn thơ. Ngài sinh ở vùng Floence nước Ý trong một gia đình giàu có quý tộc. Dù suốt đời ngài sống ở Rôma nhưng ngài luôn giữ nét đặc biệt của người vùng Florence: duyên dáng, hài hước, ăn nói văn hoa, cười đùa vui vẻ, đến mức, đây là các lợi điểm của ngài trong đời sống mục vụ của mình.
Cầu nguyện và nghệ thuật chung sống cùng đồng bạn
Phương pháp của ngài dựa trên hai trục: vui vẻ chung sống và cầu nguyện. Khả năng hài hòa với mọi người là để phục vụ cho khát khao đem các tâm hồn về với Chúa. Sau khi sống mười năm ở Florence, ngài đi Rôma và được chịu chức linh mục ở đây khi 36 tuổi. Để có thể tiếp tục các công việc từ thiện và mục vụ tông đồ, giáo phận giao cho ngài coi sóc nhà thờ và nhà San Girolamo. Ngài dọn về đây và mở đầu đời sống cộng đoàn mà sau này thành nhà nguyện danh tiếng Oratoire. Mới đầu ngài tụ họp chung quanh mình một vài người bạn, nhất là các bạn trẻ. Những người này, lây lan theo lối sống có chiều sâu, vui vẻ, tốt lành, một lối sống không dễ bắt chước nhưng họ đều muốn theo ngài.
Lối sống đơn sơ và bộc phát chia sẻ các tư tưởng và khám phá thiêng liêng sẽ đánh dấu cách giảng hùng biện, xa với cách giảng tu từ thời đó. Thánh Phanxicô Salê và Thánh Vinh-Sơn Phaolô cảm hứng từ lối giảng này, vì Thánh Philiphê Nêri có một tái năng xuất sắc để cuốn hút nhiều người thuộc nhiều thành phần rất khác nhau. Nhà văn Louis Bouyer, tác giả quyển tiểu sử của Thánh Philiphê (Thánh Philiphê Nêri, một Socrate La Mã, nxb. Ad Solem, 2015) bắt đầu quyển sách bằng một câu rất gợi hình: “Người ta nói ngài cuốn hút người dân về ngài như một cục nam chậm”.
Nhưng đâu là bí mật của Thánh Nêri? Chỉ cần một vài chỉ dẫn thực tế trích từ đời sống của ngài là thấy được bí mật này:
“Đừng chờ phần thưởng”
Theo cách của ngài, Thánh Nêri thuyết phục một số người theo ngài mà không cần phải tỏ ra hấp dẫn hay đi tìm người này thay vì người kia. Ngài không lôi kéo. Ngài không làm trong mục đích muốn là bạn với người này hay người kia. Cuối cùng ngài thành lập và điều hành một phong trào gọi là Oratoire mà ngài không bao giờ muốn mình là người lãnh đạo. Trên thực tế, chính các bạn ngài lôi ngài ra khỏi tịnh phòng của mình, buộc ngài phải lập một cộng đoàn sống chung quanh ngài.
Vậy nếu bạn muốn theo gương ngài, khi bạn gặp ai lần đầu, bạn đừng tìm lợi ích nào nơi người này. Trong quan hệ phải để sự nhưng không và tự nhiên lên hàng đầu. Đừng nghĩ người đứng trước mặt bạn sẽ giúp mình có được móc nối này kia cho tương lai mình hay không. Tất cả phải không có một quan trọng nào với bạn. Cũng đừng lẫn lộn tình bạn với mạng lưới trao đổi! Phải để lòng tốt của bạn làm việc mà đừng mong chờ… lại quả!
Đối xử với mọi người ngang nhau
Không phải dễ để phớt lờ hoàn toàn một người bạn có thể cho bạn các móc nối tốt. Nếu điều này khó chấp nhận, thì đây là cả một thách thức để mình tỏ ra không nễ một người có tiền bạc hay có địa vị xã hội cao. Nêri “kiên quyết” với vấn đề này bằng cách từ chối mọi địa vị xã hội và xem ai cũng là bạn của mình. Các nhóm ngài quy tụ là những nhóm trẻ con hè phố, các nhà quý tộc, các nhạc sĩ hay những người ăn cắp hoàn lương.
Mời bạn về nhà
Vào thời buổi bạn chỉ nghĩ đến Pinterest và selfie, việc mời bạn về nhà là cả một lo âu. Mình muốn mời bạn về nhà trong những điều kiện chứng tỏ sang trọng nhất có thể. Thánh Nêri sống trong một căn phòng nhỏ nhưng ngài hay mời bạn về nhà. Ngài rất hiếu khách, ngài không bận tâm xem phòng mình có trang hoàng theo thời trang không. Nhưng ngài biết một chuyện: chỗ tốt nhất để tìm hiểu bạn mình, đó là nhà mình. Bỏ thì giờ ra ở nhà với họ, không lo nhà cửa, bếp núc có hoàn hảo hay không, đó là chìa khóa của tình bạn chân thành.
Thấy điều tốt nhất nơi mỗi người
Philiphê Nêri không bao giờ phán xét người nào, xem họ có xứng đáng để mình mời về nhà hay cho người đó vào nhóm bạn của mình hay không. Ngài có một ơn lạ thường, đó là phát hiện tiềm năng của mỗi người. Ngài không chú ý đến tin đồn hay danh tiếng này kia. Ngài thường phản ứng với lòng tốt một cách đơn sơ trong những tình huống bất thường. Đó là trường hợp của người bạn mới tên là Cesar. Cesar vừa đến Rôma ở, anh là con của một gia đình miền núi nên có cách ứng xử vụng về. Đến mức cuối cùng Philiphê gọi anh là “người rừng”. Nếu ngài nói đùa thì khi nào ngài cũng nói với lòng tôn trọng và trong tình bạn. Về sau Cesar là một người vừa giàu vừa có học thức. Thậm chí ông còn xém làm Giáo hoàng! Thay vì xét đoán người khác thì phải hiểu họ. Đó là Thánh Philiphê đã làm.
Đến lượt mình, điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta bỏ thì giờ để hiểu và thấy khía cạnh tốt nơi những người mình gặp? Khi đó chắc chắn đời sống chúng ta sẽ vui hơn, dễ sống hơn và thân thiện hơn!
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Một vài hình ảnh trong cuốn phim Thánh Philiphê Nêri:
Nguồn: phanxicovn
Lòng Chúa thương xót Cộng đoàn LCTX TGP Sài Gòn
