Nỗi lo làm co niềm tin, khiến hai môn đệ trên đường Emmau gặp Thầy Giêsu mà cứ tưởng người lạ. Và đó mới là điều rất khác lạ, rất đặc biệt.
Về địa danh Emmau có ý nghĩa khá thú vị. Tiếng Latin là Emmaus, tiếng Hy Lạp là Ἐμμαούς, tiếng Ả Rập là عِمواس (Imwas), tiếng Do Thái là חמת (Hammat), và có nghĩa là “mùa xuân ấm áp.” Emmaus cách Giêrusalem 7 dặm, khoảng 11 km.
Đã từng ở bên Chúa suốt 3 năm, vậy tại sao hai ông đồng hành và trò chuyện với Ngài mà không nhận ra người thân quen như thế? Chắc là không phải họ quá lo sợ mà quên hết trơn. Tình huống “gặp người quen mà thấy lạ” không phải là chuyện bình thường như chúng ta cố ý làm ngơ, mà có sự khác biệt giữa người-bình-thường và người-phục-sinh. Vẫn thân xác đó với tiếng nói đó nhưng có gì đó rất khác, bây giờ chúng ta không thể hiểu được.
Thật vậy, sự khác biệt đó đã khiến bà Maria Mácđala không nhận ra Chúa Giêsu mà cứ tưởng người làm vườn. Vẫn xác thể đó nhưng Chúa Giêsu không còn lệ thuộc không gian, không bị ngăn cản bởi bất cứ thứ gì nữa: Cửa phòng vẫn đóng kín mà Ngài bất ngờ đứng ở giữa khi các môn đệ đang ở trong phòng, họ tưởng ma nhưng Ngài chứng minh bằng cách ăn cá nướng; ở bờ biển cũng vậy, Ngài gọi các ông tới ăn cá rồi bất ngờ Ngài biến mất.
Chúa Giêsu phục sinh là động lực thúc đẩy chúng ta cố gắng “nằm gai” đời này để có thể “nếm mật” với Ngài đời sau. Khi Kinh Thánh nhắc lại Người Tôi Tớ Đau Khổ thì như “chạm” vào ký-ức-buồn của chúng ta, tức là sự ngu muội của chúng ta: “Thiên Chúa của các tổ phụ Ápraham, Isaác và Giacóp, Thiên Chúa của cha ông chúng ta, đã tôn vinh Tôi Trung của Người là Đức Giêsu, Đấng mà chính anh em đã NỘP và CHỐI BỎ trước mặt quan Philatô, dù quan ấy xét là phải tha. Anh em đã CHỐI BỎ Đấng Thánh và Đấng Công Chính, mà lại XIN ÂN XÁ cho một tên sát nhân. Anh em đã GIẾT Đấng khơi nguồn sự sống, nhưng Thiên Chúa đã làm cho Người trỗi dậy từ cõi chết: về điều này, chúng tôi XIN LÀM CHỨNG.” (Cv 3:13-15)
Không còn nhát đảm như khi ở sân dinh Philatô, bây giờ ông Phêrô mạnh mẽ làm chứng về Đức Giêsu Kitô, đồng thời ông cũng thông cảm với người khác: “Thưa anh em, giờ đây tôi biết anh em đã hành động VÌ KHÔNG HIỂU BIẾT, cũng như các thủ lãnh của anh em. Nhưng, như vậy là Thiên Chúa đã thực hiện những điều Người dùng miệng tất cả các ngôn sứ mà báo trước, đó là: Đấng Kitô của Người phải chịu khổ hình. Vậy anh em HÃY SÁM HỐI và TRỞ LẠI cùng Thiên Chúa, để Người XOÁ BỎ TỘI LỖI cho anh em.” (Cv 3:17-19) Là Đấng nhân từ và giàu lòng thương xót, Thiên Chúa chỉ cần chúng ta chân thành ăn năn sám hối thì Ngài tha thứ ngay.
Chính Thiên Chúa đã hứa điều từ ngàn xưa: “Tội các ngươi, dầu có đỏ như son, cũng ra trắng như tuyết; có thẫm tựa vải điều, cũng hoá trắng như bông.” (Is 1:18) Ngài thực sự muốn cứu chúng ta nên vẫn kiên trì chờ đợi chúng ta quay về. Thật vậy, tướng cướp Dismas cả đời sống ngang ngược, nhưng vì biết sám hối nên được hưởng lời hứa đó ngay trên Núi Sọ: Theo Chúa Giêsu vào thẳng Thiên Đàng, (Lc 23:43) mặc dù người này chưa biết về Chúa Giêsu và cũng chưa được rửa tội trước đó. Thật kỳ diệu!
Rõ ràng Thiên Chúa vô cùng nhân lành, nhất là với những ai thành tâm sám hối: “Lạy Thiên Chúa là đèn trời soi xét, khi con kêu, nguyện Chúa đáp lời. Lúc ngặt nghèo, Chúa đã mở lối thoát cho con, xin thương xót nghe lời con cầu khẩn.” (Tv 4:2) Ngoài Thiên Chúa, chắc chắn chẳng có thần linh nào hoặc phàm nhân nào khả dĩ cho chúng ta cuộc sống hạnh phúc đích thực. Vì thế, tín nhân phải thiết tha cầu nguyện liên lỉ, van nài không ngừng: “Lạy Chúa, xin toả ánh tôn nhan Ngài trên chúng con.” (Tv 4:7)
Con người luôn cần Thiên Chúa, khi có Ngài rồi thì an tâm, chẳng lo lắng chi. Thật vậy, Thánh Vịnh gia đã chia sẻ kinh nghiệm quý giá này: “Thư thái bình an vừa nằm con đã ngủ, vì chỉ có mình Ngài, lạy Chúa, ban cho con được sống yên hàn.” (Tv 4:9) Ôi, thế thì thật vui sướng biết bao!
Chân thành mong muốn chúng ta tỉnh ngộ nên Thánh Gioan nhắn nhủ: “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ của tôi, tôi viết cho anh em những điều này, để anh em ĐỪNG PHẠM TỘI. Nhưng nếu ai phạm tội thì chúng ta có một Đấng Bảo Trợ trước mặt Chúa Cha: đó là Đức Giêsu Kitô, Đấng Công Chính.” (1 Ga 2:1) Không nên phạm tội, đó là điều chính đáng, nhưng tay lỡ “nhúng chàm” thì lại được Luật Sư uy tín biện hộ cho chúng ta, đó là chính Chúa Giêsu. Thật diễm phúc cho chúng ta, nhưng đừng vì thế mà lạm dụng Lòng Thương Xót của Thiên Chúa.
Và Thánh Gioan cho biết: “Chính Đức Giêsu Kitô là của lễ đền bù tội lỗi chúng ta, không những tội lỗi chúng ta mà thôi, nhưng còn tội lỗi cả thế gian nữa.” (1 Ga 2:2) Thật là trên cả tuyệt vời, và Chúa Giêsu cũng đã mặc khải cho Thánh nữ Faustina: “Lòng thương xót của Ta lớn hơn tội lỗi của con và toàn thế giới.” (Nhật Ký, #1485) Mọi diễn biến từ Cựu Ước tới Tân Ước đều lô-gích, chính xác, không chút sai lệch. Thật là mầu nhiệm đối với sự quan phòng và tiền định của Thiên Chúa.
Có hai điều kiện: Đừng phạm tội, và tuân giữ các điều răn – nhất là luật yêu. Đức ái (đức mến) là một trong ba nhân đức đối thần, nhưng là nhân đức quan trọng nhất. Bởi vì đức mến còn mãi mãi, trên Thiên Đàng không còn đức tin và đức cậy (hy vọng) mà chỉ còn đức mến.
Bằng cách phân tích, Thánh Gioan xác định: “Căn cứ vào điều này, chúng ta nhận ra rằng chúng ta biết Thiên Chúa: là chúng ta tuân giữ các điều răn của Người. Ai nói rằng mình biết Người mà không tuân giữ các điều răn của Người, đó là kẻ nói dối, và sự thật không ở nơi người ấy. Còn hễ ai giữ lời Người dạy, nơi kẻ ấy tình yêu Thiên Chúa đã thực sự nên hoàn hảo.” (1 Ga 2:3-5) Tương tự, Thánh Phaolô nói: “Anh em ĐỪNG mắc nợ gì ai, NGOÀI món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người thì đã chu toàn Lề Luật. Thật thế, các điều răn như: Ngươi không được ngoại tình, không được giết người, không được trộm cắp, không được ham muốn, cũng như các điều răn khác, đều tóm lại trong lời này: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại; yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy.” (Rm 13:8-10) Người biết yêu mến là người chu toàn lề luật của Thiên Chúa, đó là cách mặc lấy con người mới, sống niềm vui phục sinh.
Trên đường Emmaus, Chúa Giêsu gặp hai môn đệ và giải thích cho họ những gì đề cập trong Sách Thánh và liên quan Ngài, bắt đầu từ ông Môsê và tất cả các ngôn sứ. Họ không hề biết đó là Chúa-Giêsu-phục-sinh, mãi đến khi đồng bàn với họ, Ngài cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng và bẻ ra trao cho họ, mắt họ mới mở ra và nhận ra Ngài, thế nhưng Ngài lại biến mất. (Lc 24:27-30)
Một lần khác, khi các môn đệ ở trong phòng và đang nói, chính Đức Giêsu đứng giữa họ và chúc bình an cho họ. Các ông kinh hồn bạt vía, tá hỏa tam tinh, vì tưởng là thấy ma. Nhưng Ngài vừa cười vừa nói: “Sao lại hoảng hốt? Sao lòng anh em còn ngờ vực? Nhìn chân tay Thầy coi, chính Thầy đây mà! Cứ rờ xem, ma đâu có xương có thịt như anh em thấy Thầy có đây?” (Lc 24:38-39) Rồi Ngài đưa tay chân ra cho các ông xem. Đúng rồi, ma đâu có thế này. Tại thần hồn nhát thần tính thôi mà!
Tuy nhiên, các ông vẫn bán tín bán nghi, chưa dám chắc, phần vì mừng quá, phần vì bỡ ngỡ. Thấy vậy, Ngài hỏi họ có đồ gì ăn thì đem ra cho Ngài. Các ông đưa cho Ngài một khúc cá nướng. Ngài cầm lấy và ăn ngon trước mặt họ. Thế thì thật rồi, không phải mơ. Thầy thực sự sống lại rồi.
Chúa Giêsu giải thích: “Khi còn ở với anh em, Thầy đã từng nói với anh em rằng tất cả những gì sách Luật Môsê, các Sách Ngôn Sứ và các Thánh Vịnh đã chép về Thầy đều phải được ứng nghiệm.” (Lc 24:44) Rồi Ngài mở trí cho họ hiểu Kinh Thánh, và Ngài nhấn mạnh: “Có lời Kinh Thánh chép rằng: Đấng Kitô phải chịu khổ hình, rồi ngày thứ ba, từ cõi chết sống lại; phải nhân danh Người mà rao giảng cho muôn dân, bắt đầu từ Giêrusalem, kêu gọi họ sám hối để được ơn tha tội. Chính anh em là CHỨNG NHÂN về những điều này.” (Lc 24:46-48)
Làm chứng nhân là bổn phận và trách nhiệm của mọi tín nhân, mang danh Kitô hữu. Không cần phải làm công to việc lớn, mà chỉ cần những điều bình thường theo hoàn cảnh của mình, quan trọng là sự kiên trì. Chúng ta cứ hành động, kết quả do Chúa quyết định. Thánh Seraphim Sarov có bí quyết độc đáo thế này: “Hãy duy trì tinh thần hòa bình và anh em sẽ cứu được hằng ngàn linh hồn.”
Lạy Thiên Chúa toàn trí và toàn tri, xin soi lòng mở trí để chúng con có thể hiểu đúng và hiểu rõ Kinh Thánh, luôn biết thể hiện tình thương xót, nhiệt tâm loan báo Tin Mừng Phục Sinh, và xin cho chúng con nhận ra Ngài nơi mọi người. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.
TRẦM THIÊN THU