TẠI SAO CẦN CỰU ƯỚC ?

Thánh tiến sĩ Tôma Aquinô dạy rằng ngoài luật vĩnh hằng, luật tự nhiên, và luật tích cực, còn có “thiên luật” (luật của trời – divine law). Luật tự nhiên được thiết lập cho con người ở khắp mọi nơi. Bằng cách theo các yêu cầu của luật tự nhiên, chúng ta có thể sống hạnh phúc ngay trên thế gian này. Thiên luật cũng được thiết lập cho con người ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, tuân theo thiên luật là hành động chuẩn bị cho chúng ta vượt lên hạnh phúc chỉ ở thế gian này. Những người muốn vâng lời Thiên Chúa  và tuân giữ các mệnh lệnh của Ngài sẽ có thể đạt được mục đích siêu nhiên – cuộc sống hạnh phúc vĩnh hằng mai sau ở trên trời.

Thánh Tôma chia thiên luật, hoặc điều mặc khải đặc biệt từ Thiên Chúa, thành hai loại: cũ và mới. Thiên luật mới phù hợp với giao ước mới – tức là Tân Ước. Thiên luật cũ phù hợp với giao ước cũ – tức là Cựu Ước. Làm theo các đòi hỏi của giao ước cũ là cách mà dân Israel đã được dạy phải vâng lời Thiên Chúa trong thời Cựu Ước. Thiên luật mới, hoặc giao ước mới, hiện nay đã thay thế giao ước cũ. Ngày nay, tin vào công cuộc cứu độ của Đức Giêsu Kitô là cách mà các Kitô hữu được dạy phải vâng lời Thiên Chúa và đạt được hạnh phúc đời đời.

Cách phân biệt của Thánh Tôma về thiên luật cũ và mới gợi lên một vấn đề phức tạp. Vì các Kitô hữu ngày nay sống theo thiên luật mới, chúng ta cần có thái độ nào đối với thiên luật cũ? Chúng ta có nên tiếp tục tuân giữ 10 Điều Răn và các quy định khác trong luật Mô-sê? Hay là chúng ta bỏ qua một bên và nói rằng không cần thiết cho cuộc sống của chúng ta ngày nay?

Đa số các triết gia theo Kitô giáo, dù Công giáo hay Tin Lành, đều không chấp nhận quan điểm “chống đạo lý” hoặc “chống luật” vì cho rằng chúng ta nên bỏ hết giao ước cũ. Đó là cách mặc khải đặc biệt mà Thiên Chúa muốn chúng ta hạnh phúc khi còn là con người.

Đa số các triết gia theo Kitô giáo tranh luận rằng ngày nay có ít nhất ba cách áp dụng thiên luật cũ, tức là luật Mô-sê:

1) KIỀM CHẾ ƯỚC MUỐN TỘI LỖI VÀ ỦNG HỘ SỰ SỐNG TRONG XÃ HỘI

Luật cũ phục vụ toàn nhân loại bằng cách kiềm chế tội lỗi theo cách thiết lập các biên độ đạo đức để tổ chức cuộc sống của chúng ta trong xã hội. Điều này làm cho con người có thể tận hưởng tiêu chuẩn nào đó về trật tự và công lý trong đời sống. Việc tôn trọng luật cũ và cố gắng thể hiện các lý tưởng trong cuộc sống là cách để chúng ta hạn chế sự phát triển của tội lỗi trong linh hồn.

2) NOI GƯƠNG ĐỨC KITÔ VÀ NHẬN BIẾT TỘI LỖI

Một cách sử dụng khác đối với luật cũ như khí cụ của Chúa Thánh Thần để cho chúng ta thấy tội lỗi của mình. Luật làm cho chúng ta buồn vì tội lỗi của mình, cho chúng ta biết cần sự giúp đỡ từ bên ngoài, cuối cùng là chuẩn bị cho chúng ta đón nhận Đức Kitô là Đấng Cứu Độ. Luật cũ được thiết lập nhằm thể hiện tính cách của Thiên Chúa và cho chúng ta biết tội lỗi của mình như thế nào, trái ngược với sự công chính của Thiên Chúa. Sự hiện hữu của luật trong đời sống cho chúng ta biết cần đến lòng thương xót và ân sủng của Đức Kitô.

3) HƯỚNG DẪN VÀ THÁNH HÓA CHÚNG TA

Còn một cách sử dụng khác đối với luật cũ là luật dạy chúng ta một cách tích cực về cách sống tốt về luân lý. Mặc dù không phải tất cả những điều đòi hỏi của luật đều phù hợp với cuộc sống của chúng ta ngày nay (chẳng hạn, nghĩ về cách kiêng ăn), do đó các quy luật mà nó thể hiện là các ý tốt đối với các Kitô hữu nên tuân thủ trong các hoạt động hàng ngày (chẳng hạn, chừng mực trong thói quen ăn uống, v.v…). Viện làm theo các quy tắc được thể hiện trong luật cũ là kế hoạch để chúng ta được thánh hóa và biết cách theo Chúa bằng những cách thức có ý nghĩa.

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ Patheos.com)