TÀ THUYẾT TRONG GIÁO HỘI CÔNG GIÁO

Bất kỳ ai có sự trung thực về trí tuệ và luân lý đều phải thừa nhận bằng chứng cho thấy có sự nhầm lẫn sâu sắc và rộng rãi về mặt giáo lý trong Giáo Hội, đặc biệt là giữa các giám mục và linh mục, trong hầu hết các chủng viện và tu viện, cũng như trong số các tín hữu. Sai lầm cơ bản nằm ở chủ nghĩa tương đối về giáo lý, tạo ra một trạng thái tâm trí mơ hồ và không chắc chắn về bất kỳ chân lý tôn giáo nào.

Từ ngữ tà thuyết (lạc thuyết, tà giáo, dị giáo) đã được sử dụng theo nhiều cách trong suốt lịch sử Giáo Hội. Tuy nhiên, nó luôn được dùng để mô tả một số hình thức lựa chọn hoặc tách biệt khỏi một tổng thể lớn hơn, xuất phát từ thuật ngữ “hairesis” trong tiếng Hy Lạp – có nghĩa là “sự lựa chọn.” Như có thể thấy trong các bài viết của tất cả các Giáo Phụ, tà thuyết được coi là một trong những điều tồi tệ lớn nhất. Cuối cùng, thuật ngữ tà thuyết được hiểu theo nghĩa hẹp hơn, chỉ là sự bác bỏ những chân lý về đức tin và luân lý – những điều phải được tin để được coi là một tín hữu Công Giáo.

Một trong những bí ẩn lớn nhất của sự quan phòng là Thiên Chúa để cho sự xấu xa của sai lầm về giáo lý gây đau khổ cho Giáo Hội của Ngài. Mặc dù là một tổ chức, Giáo Hội mãi mãi được bảo vệ khỏi sai sót trong việc giảng dạy chính thức và các mệnh lệnh ràng buộc của mình, nhưng có những lúc ngay cả các mục tử và thầy dạy đức tin của Giáo Hội – các giám mục, những người kế vị các tông đồ – cũng được Chúa cho phép mắc sai lầm, ban hành những giáo huấn sai lầm hoặc những mệnh lệnh có hại trong chức vụ thông thường của họ. Thậm chí còn có những trường hợp rất hiếm khi các giáo hoàng truyền bá những sai sót về giáo lý trong chức vụ giảng dạy chính thức và một phần hằng ngày của họ, tất nhiên điều này được thực hiện bên ngoài các hành vi tuyên bố giáo lý dứt khoát của họ, được gọi là ex cathedra.

LỊCH SỬ VÀ HỆ QUẢ CỦA TÀ THUYẾT

Giống như mọi hình thức sự dữ khác trong thế giới sa ngã của chúng ta – tà thuyết được Chúa cho phép vì mục đích tốt: “Những thử thách đó nhằm tinh luyện đức tin của anh em là thứ quý hơn vàng gấp bội, vàng là của phù vân, mà còn phải chịu thử lửa. Nhờ thế, khi Đức Giêsu Kitô tỏ hiện, đức tin đã được tinh luyện đó sẽ trở thành lời khen ngợi, và đem lại vinh quang, danh dự.” (1 Pr 1:7) Quả thật, những lạc thuyết và thời kỳ khủng hoảng khủng khiếp nhất trong lịch sử Giáo Hội luôn dẫn đến sự chính xác và rõ ràng hơn trong giáo huấn chính thức của Giáo Hội, cũng như kỷ luật và sự thánh thiện cao hơn nơi các thành viên của Giáo Hội. Trong thời điểm thuận lợi của Chúa, những sai lầm về giáo lý sẽ luôn thúc đẩy các thành viên của Giáo Hội tiến tới sự hiểu biết sâu sắc hơn về Ngài và các công việc của Ngài – từ đó cũng có được tình yêu thương và sự thánh thiện lớn lao hơn.

Juan Donoso Cortes, một nhà văn và nhà biện giải Công Giáo Tây Ban Nha thế kỷ XIX, đã giải thích một cách rõ ràng sứ mệnh duy nhất mà Thiên Chúa trao cho Giáo Hội, tức là giảng dạy một cách rõ ràng những sự thật được Thiên Chúa mặc khải và bảo vệ con người khỏi những sai lầm về giáo lý và luân lý: “Sự không khoan dung về giáo lý của Giáo Hội đã cứu thế giới khỏi sự hỗn loạn. Sự không khoan dung về giáo lý của cô ấy đã đặt ra ngoài câu hỏi những sự thật về chính trị, gia đình, xã hội và tôn giáo – những sự thật nguyên thủy và thiêng liêng, vốn không phải là đối tượng để thảo luận, bởi vì chúng là nền tảng của mọi cuộc thảo luận. Những sự thật không thể bị nghi ngờ trong chốc lát mà không hiểu biết lúc đó dao động, lạc lõng giữa sự thật và sai lầm, tấm gương trong sáng về lý trí con người trở nên bẩn thỉu và mờ mịt.” (Các tiểu luận về Công Giáo, Chủ Nghĩa Tự Do và Chủ Nghĩa Xã Hội, được xem xét trong các Nguyên Tắc Cơ Bản của chúng)

BẢO VỆ MÌNH VÀ NGƯỜI KHÁC KHỎI TÀ THUYẾT

Tốt nhất chúng ta nên đọc và nghiên cứu các sách giáo lý truyền thống (ví dụ, Giáo Lý Baltimore, Giáo Lý của Thánh GH Piô X), bởi vì ở đó chúng ta tìm thấy những lời dạy rõ ràng, liên tục và bất biến của Giáo Hội. Chúng ta nên nói điều này với bất cứ ai cố gắng làm chúng ta bối rối về đức tin Công Giáo, ngay cả khi đó là một linh mục, một giám mục hay một hồng y: “Tôi biết Đức Tin Công Giáo của tôi, đó là đức tin của các Thánh và của tổ tiên đã truyền lại bởi các Giáo Phụ và Tiến Sĩ của Giáo Hội và Huấn Quyền liên tục của mọi thời đại. Vì đức tin thánh thiện này, và với ân sủng của Chúa, tôi muốn sẵn sàng hiến mạng sống mình.”

Từ khi có sự nhầm lẫn lớn về giáo lý trong Giáo Hội, như cuộc khủng hoảng vì tà thuyết Arian hồi thế kỷ IV, chúng ta có thể đọc được những lời đáng chú ý này: “Không có gì nguy hiểm hơn những người thừa nhận hầu như toàn bộ chu kỳ của giáo lý Công Giáo, tuy nhiên chỉ bằng một lời nói, như một giọt thuốc độc, đã lây nhiễm đức tin thực sự và đơn giản được Chúa chúng ta giảng dạy và được truyền thống tông đồ truyền lại.” (Auctor Tract. de Fide Orthodoxa contra Arianos) Thánh Augustinô đã nói: “Ai tin điều mình thích, hãy tin vào chính mình hơn là Tin Mừng.” (Contra Faustum Manichaeum, 17, 3) Để luôn trung thành với toàn bộ Đức Tin Công

Trong thời kỳ bách hại Giáo Hội và thậm chí cả sự bách hại trong Giáo Hội đối với những người Công Giáo vẫn trung thành với Đức Tin và Phụng Vụ của mọi thời đại, của mọi vị Thánh, những lời sau đây của Thánh John Henry Newman sẽ đem lại cho chúng ta sức mạnh và niềm hy vọng. Ngài nói: “Tôi chỉ biết một điều rằng sức mạnh của chúng ta tùy theo nhu cầu của chúng ta. Tôi chắc chắn một điều rằng kẻ thù càng nổi giận chống lại chúng ta thì các thánh trên Thiên Đàng càng cầu xin cho chúng ta nhiều hơn. Những thử thách của chúng ta từ thế giới càng đáng sợ thì Đức Mẹ Maria, các Đấng Bảo Trợ và Thiên Thần Bản Mệnh tốt lành của chúng ta càng hiện diện nhiều hơn. Những âm mưu của người chống lại chúng ta càng ác độc thì tiếng kêu cầu từ sâu trong lòng toàn thể Giáo Hội dâng lên Thiên Chúa cho chúng ta càng lớn hơn. Chúng ta sẽ không mồ côi, chúng ta sẽ có sức mạnh của Đấng An Ủi, được hứa ban cho Giáo Hội và mọi thành viên trong Giáo Hội.” (Bài giảng ngày 13-7-1852 trong Công Nghị Giáo Phận Westminster đầu tiên tại St. Mary’s College, Oscott)

Lời khuyên của vị tử đạo vĩ đại và là Thánh Giáo Phụ Inhaxiô Antiôkia vẫn luôn có giá trị và hợp thời: “Hãy chạy trốn khỏi những tà thuyết vô đạo, vì chúng là phát minh của ma quỷ.” (Ad Trallianos, 10)

ĐGM ATHANASIUS SCHNEIDER

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ CatholicExchange.com)

Lễ Đức Mẹ Camêlô, 16-07-2024