“Theo Chúa phải từ bỏ mình, vác thập giá”
Hôm nay Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam. Lịch sử Giáo hội hoàn vũ là những chuỗi ngày bị bách hại, giữa những bách hại tàn khốc. Giáo hội vẫn luôn lớn mạnh không ngừng, vì “máu của các Thánh tử đạo là hạt giống phát sinh những Kitô hữu”. Lịch sử Giáo hội Việt Nam được viết bằng máu của các thánh tử đạo. Hơn 300 năm phát triển cùng với các cuộc bách hại dưới các thời đại vua Lê Chúa Trịnh, Tây Sơn, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức… Hạt giống Nước Trời cứ phát triển khi được gieo xuống lòng đất. Hơn 130.000 tín hữu đã hy sinh để nói lên lòng trung thành, niềm tin yêu kiên cường đối với Đức Giêsu và Thiên Chúa. Những vị anh hùng tử đạo Việt Nam như hạt lúa gieo vào lòng đất, chết đi, mục nát đi để phát sinh hoa trái làm cho Giáo hội Việt Nam càng ngày càng phát triển và lớn mạnh như lời một linh mục giáo sư đã nói:
“Giáo hội Công giáo ngoài 4 đặc tính duy nhất, thánh thiện, công giáo, tông truyền còn thêm một đặc tính thứ 5, đó là bị bách hại, càng bị bách hại càng lớn lên. Các bậc tổ tiên đã gieo trong nước mắt và đau thương, nhưng hào hùng và can trường”.
Như thế, chúng ta có thể khẳng định: lịch sử của Giáo hội Việt Nam cũng là lịch sử của những cuộc bách hại. Bắt bớ, bách hại luôn đi liền với ngững kẻ tin nhận Đức Giêsu Kitô là Chúa, tin nhận Thiên Chúa là Cha, Đấng sáng tạo muôn loài. Các Thánh tử đạo của Giáo hội, 117 vị thánh tử đạo Việt Nam và hàng ngàn hàng vạn vị tiền bối cũng chết vì đạo Chúa. Các ngài đã kiên cường, anh dũng chứng minh niềm tin yêu của mình đối với Đức Giêsu Kitô, bất chấp mọi cực hình, tra tấn dã man, gông cùm, xiềng xích, tù tội, bá đạo, lăng trì hay trảm quyết “Không có gì tách các ngài khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Giêsu Kitô” (Rm 8, 39).
Lời minh chứng lòng tin yêu về Chúa, được gợi lại trong phần phụng vụ lời Chúa hôm nay: Tin theo Chúa, đi theo Chúa phải trả bằng một giá rất mắc, hy sinh tất cả, hy sinh cả mạng sống mình, là tử đạo. Tử đạo là làm chứng nhân cho Chúa một cách cao đẹp nhất và anh hùng nhất.
Bài đọc I sách Macabê nhắc lại niềm tin trung kiên của người mẹ và 7 người con vào Thiên Chúa: “Thà chết không phạm luật, thà chết không từ khước Thiên Chúa, thà chết không phản bội Thiên Chúa”. Nhà vua cho lý hình hành hạ, hăm dọa, tra tấn tàn nhẫn: cắt lưỡi người anh cả và lột da người anh trước mặt người mẹ và 6 người anh em. Vua nghĩ rằng những hành vi độc ác sẽ làm siêu lòng người mẹ và các em để vi phạm luật, khước từ Thiên Chúa. Nhưng không, người mẹ đã can đảm khuyên các con trung thành với Thiên Chúa: “Chính Đấng tạo hóa sẽ trả lại cho các con hơi thở và sự sống… chúng tôi sẵn sàng thà chết chẳng thà vi phạm luật pháp của cha ông chúng tôi”.
Người mẹ đã tuyên xưng niềm tin một cách tuyệt vời và dũng cảm với những lời khuyên thật thuyết phục như bà đã nói với người con út:
“Con đừng sợ tên đao phủ này, hãy tỏ ra xứng đáng với các anh của con, mà chấp nhận cái chết, để đến ngày Chúa thương xót, Người sẽ trả con và các anh con cho mẹ”.
Bài đọc 2 trong thơ gởi giáo đoàn Rôma, Thánh Phaolô đã cho chúng ta thấy niềm tin trung kiên vào Đức Giêsu Kitô. Với niềm tin vào Đức Kitô, Phaolô bất chấp mọi gian khổ, gươm giáo, tù đầy, miễn là Đức Giêsu Kitô được rao giảng. Ngài đã xác quyết:
“Không có gì có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta” (Rm 8, 31-39).
Trong bài Tin mừng hôm nay, Đức Giêsu đã đưa ra những điều kiện cho những người muốn đi theo Chúa. Đi theu Chúa thì phải chấp nhận vác thập giá, từ bỏ mình và phải hy sinh mạng sống vì Chúa và vì anh em.
“Quả vậy, ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì Tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy”.
Đi theo Chúa Giêsu là chấp nhận bị bách hại, bị tra tấn, bị sỉ nhục, bị tù đầy và bị giết chết như Đức Giêsu Kitô, như người mẹ và 7 người con trong sách Macabê, như Phaolô, như các Thánh tử đạo Việt Nam mà Giáo hội mừng kính và tôn vinh hôm nay.
Cuộc đời Kitô hữu là cuộc hành trình làm chứng nhân cho Đức Kitô, là tử đạo. Nói cách khác, cuộc đời hôm nay đặt chúng ta trước nhiều sự chọn lựa: Đức Kitô, thế gian, danh vọng, địa vị, của cải vật chất… chọn lựa là từ bỏ. Để sống đúng địa vị con Chúa, chúng ta phải từ bỏ những gì là bất chính. Để chu toàn luật Chúa, chúng ta phải từ bỏ những thú vui trần gian, hưởng thụ xác thịt không lành mạnh. Để sống yêu thương bác ái, chúng ta phải biết hy sinh phục vụ mọi người. Để chọn Đức Kitô, chúng ta phải vác thập giá, từ bỏ mình. Nói cụ thể, bước đi theo Đức Giêsu Kitô là chúng ta phải luôn can đảm nói có với Thiên Chúa và nói không với ma quỷ, tội lỗi, thế gian.
Để chọn lựa như thế, cần có ơn khôn ngoan, có ơn Chúa, có sức mạnh của Chúa trợ giúp, chúng ta mới là môn đệ chân chính của Chúa và xứng đáng là con, cháu các thánh anh hunhg tử đạo Việt Nam. Chính sự lựa chọn đó đưa chúng ta đến hạnh phúc vĩnh cửu.
LM Giuse Nguyễn Văn Nam