Lòng Chúa thương xót Cộng đoàn LCTX TGP Sài Gòn
Công Lý và Hòa Bình
Chúa Nhật III Mùa Vọng là Chúa Nhật Vui (Gaudete, x. Pl 4:4-6 và Tv 85[84]:1) [*], mở đầu Ca Nhạp Lễ: “Gaudete in Domino semper – Hãy vui luôn trong niềm vui của Chúa”. Ba ngọn nến tím và một ngọn nến hồng. Chúng ta vui mừng vì đã “đi” được nửa chặng đường Mùa Vọng, đồng nghĩa với việc Chúa Giêsu đến gần, và lễ Giáng Sinh sắp tới rồi…
Thánh Vịnh cho biết: “Triều đại Người [Thiên Chúa] đua nở hoa công lý, và thái bình thịnh trị tới ngày nao tuế nguyệt chẳng còn” (Tv 72:7). Công lý và hòa bình có mối liên quan lẫn nhau. Không có Công lý, không có Hòa bình – No Justice, no Peace. Chắc chắn như vậy! Thế nhưng công lý là gì?
Triết gia John Rawls (1921-2002, Hoa Kỳ) cho rằng “công lý là đặc tính tiên quyết của tất cả các định chế xã hội”. Còn Giáo hội Công giáo hiểu rằng “công lý và hoà bình là dấu chỉ của thời Thiên Sai, là triều đại của Vua vinh hiển”. Công lý bao gồm sự công bằng xã hội, sự liêm khiết, tính hợp lý, sự phán quyết công minh, phù hợp pháp luật, và trên hết là thực hiện Luật Chúa, cả luật tự nhiên ghi khắc trong lòng con người và luật được Thiên Chúa truyền dạy.
Horatio Walpole (1717-1797), bá tước thứ tư của Oxford, sử gia nghệ thuật, tiểu thuyết gia và chính trị gia người Anh, nói: “Công lý là hành động của sự thật hơn là đạo đức. Sự thật cho chúng ta biết điều gì do người khác, và công lý thực hiện sự thích đáng đó. Sự bất công là động thái của sự dối trá”.
Albert Einstein (1879-1955), nhà vật lý lý thuyết người Đức đoạt giải Nobel Vật lý năm 1921, nói: “Về sự thật và công lý, không có sự khác biệt giữa những vấn đề lớn nhỏ, vì những điều liên quan tới cách con người được đối xử đều giống như nhau”. Sự bình đẳng – về mọi phương diện – cũng chính là công lý.
Xã hội loài người có quá nhiều bất công – bất công với nhau đã đành, chúng ta còn bất công cả với Thiên Chúa, Đáng tác tạo nên chúng ta. Thiên Chúa là Đấng chí thánh, chí thiện, chí minh và chí công. Ngài luôn rạch ròi mọi điều: “Ta chuộng lẽ công minh, ghét chuyện cướp bóc gian tà, nên Ta sẽ theo lòng thành tín mà ban phần thưởng cho các ngươi, và sẽ lập với các ngươi một giao ước vĩnh cửu” (Is 61:8).
Thiên Chúa tái xác định: “Ta là Đức Chúa, Đấng thực thi nhân nghĩa, công bình và chính trực trên mặt đất. Phải, Ta ưa thích những điều này. Sẽ đến những ngày Ta sẽ hạch tội mọi kẻ cắt bì mà kể như không” (Gr 9:23-24). Ngài không đùa, nói là làm, và rồi chính “tay hữu Chúa thi hành công lý” (Tv 48:11). Trước mặt Philatô, một con người đầy quyền lực, Chúa Giêsu vẫn khẳng khái minh định: “Tôi đã sinh ra và đã đến thế gian nhằm mục đích này: làm chứng cho sự thật. Ai đứng về phía sự thật thì nghe tiếng tôi” (Ga 18:37).
Công lý là điều tối quan trọng, luôn được đề cập trong Kinh Thánh: “Công lý của Ngài như đỉnh núi Thái Sơn, quyết định của Ngài tựa vực sâu thăm thẳm” (Tv 36:7). Chúa Cha cũng đã nói rõ về Chúa Con: “Người sẽ loan báo công lý trước muôn dân” (Mt 12:18). Chính Chúa Giêsu sẽ “theo công lý mà xét xử và giao chiến” (Kh 19:11), và “trời mới và đất mới là nơi công lý ngự trị” (2 Pr 3:13).
Ngôn sứ Xô-phô-ni-a mời gọi: “Reo vui lên, hỡi thiếu nữ Sion, hò vang dậy đi nào, nhà Ít-ra-en hỡi! Hỡi thiếu nữ Giêrusalem, hãy nức lòng phấn khởi” (Xp 3:14). Tại sao lại reo hò vui mừng như vậy? Sự kiện rất minh nhiên: “Án lệnh phạt ngươi, Đức Chúa đã rút lại, thù địch của ngươi, Người đã đẩy lùi xa. Đức Vua của Ít-ra-en đang ngự giữa ngươi, chính là Đức Chúa. Sẽ chẳng còn tai ương nào khiến ngươi phải sợ” (Xp 3:15). Thế thì không thể không reo vui, không thể không hát mừng.
Ngày xưa, người ta đã nói với Giêrusalem thế này: “Sion ơi, đừng sợ, chớ kinh hãi rụng rời. Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi đang ngự giữa ngươi, Người là Vị cứu tinh, là Đấng anh hùng. Vì ngươi, Chúa sẽ vui mừng hoan hỷ, sẽ lấy tình thương của Người mà đổi mới ngươi. Vì ngươi, Chúa sẽ nhảy múa tưng bừng như trong ngày lễ hội. Những kẻ tản lạc được hồi hương, Ta đã cất khỏi ngươi tai hoạ khiến ngươi không còn phải ô nhục nữa” (Xp 3:16-18a). Và ngày nay, chúng ta cũng đang được nhắn nhủ như vậy. Hạnh phúc ấy quá lớn, lớn đến nỗi cứ ngỡ mình ngủ mơ. Không phải giấc mơ, không phải chiêm bao, nhéo mặt vẫn thấy đau, vậy là rất tỉnh táo. Hoàn toàn là sự thật, chân vẫn đạp đất, không phải chuyện trên cung trăng.
Chắc chắn Thiên Chúa sẽ đến cứu chúng ta thoát khỏi mọi đau khổ, mọi bất công, mọi bất hạnh,… Đó là ngày Con Thiên Chúa nhập thể và nhập thế, ngày khởi đầu công cuộc cứu nhân độ thế. Và ngày đó, chúng ta sẽ cùng nhau cất lời xưng tụng: “Lạy Đức Chúa, con dâng lời cảm tạ: Ngài đã từng thịnh nộ với con, nhưng giờ đây cơn giận đã nguôi rồi, và Ngài lại ban niềm an ủi” (Is 12:1). Đồng thời chúng ta cũng sẽ hân hoan xác nhận: “Đây chính là Thiên Chúa cứu độ tôi, tôi tin tưởng và không còn sợ hãi, bởi vì Đức Chúa là sức mạnh tôi, là Đấng tôi ca ngợi, chính Người cứu độ tôi. Các bạn sẽ vui mừng múc nước tận nguồn ơn cứu độ. Các bạn sẽ nói lên trong ngày đó: Hãy tạ ơn Đức Chúa, cầu khẩn danh Người, vĩ nghiệp của Người, loan báo giữa muôn dân, và nhắc nhở: danh Người siêu việt” (Is 12:2-4).
Bất ngờ được người mình yêu quý đến thăm, chúng ta vui mừng và nói là “rồng đến nhà tôm”. Được người quyền cao chức trọng tới thăm, chúng ta còn vui mừng hơn nhiều. Mức độ vui mừng lên tới tột cùng, không thể tả, khi được chính Con Thiên Chúa tới thăm. Thế thì không thể im lặng, và chúng ta phải thúc giục nhau như dân Chúa xưa: “Đàn ca lên mừng Đức Chúa, vì Người đã thực hiện bao kỳ công; điều đó, phải cho toàn cõi đất được tường. Dân Sion, hãy reo hò mừng rỡ, vì giữa ngươi, Đức Thánh của Ít-ra-en quả thật là vĩ đại!” (Is 12:5-6).
Niềm vui nối tiếp nỗi mừng, Thánh Phaolô nhắn nhủ và động viên chúng ta: “Anh em hãy vui luôn trong niềm vui của Chúa. Tôi nhắc lại: vui lên anh em! Sao cho mọi người thấy anh em sống hiền hoà rộng rãi, Chúa đã gần đến. Anh em đừng lo lắng gì cả. Nhưng trong mọi hoàn cảnh, anh em cứ đem lời cầu khẩn, van xin và tạ ơn, mà giãi bày trước mặt Thiên Chúa những điều anh em thỉnh nguyện” (Pl 4:4-6).
Ngôn sứ Isaia cũng đã xác định rạch ròi: “Khi ngươi kêu cứu, Người sẽ thi ân giáng phúc cho ngươi; nghe tiếng ngươi kêu là Người đáp lại” (Is 30:19). Và rồi “bình an của Thiên Chúa, bình an vượt lên trên mọi hiểu biết, sẽ giữ cho lòng trí chúng ta được kết hợp với Đức Kitô Giêsu” (Pl 4:7). Thánh Phaolô còn mạnh mẽ nói: “Ai không yêu mến Chúa thì là đồ khốn kiếp!” (1 Cr 16:22).
Trình thuật Lc 3:10-18 cho chúng ta biết cách thực hiện công lý và hòa bình, thực hiện cụ thể chứ không mơ hồ hoặc nói suông. Các động từ cần thiết cho việc sống yêu thương, sống lòng thương xót, là các động thái rất ư bình thường, nhưng tác dụng phi thường: Chia sẻ, cho, trao, tặng, biếu,… Đó là thực hiện công lý, là kiến tạo hòa bình.
Một hôm, đám đông hỏi ông Gioan Tẩy Giả về những việc cần làm. Ông trả lời: “Ai có hai áo thì CHIA cho người không có; ai có gì ăn thì cũng làm như vậy”. Cũng có những người thu thuế đến chịu phép rửa, gọi ông Gioan là Thầy và xin ông chỉ cho biết những gì phải làm. Ông bảo họ: “Đừng đòi hỏi gì quá mức đã ấn định cho các anh”. Binh lính cũng hỏi và ông bảo họ: “Chớ hà hiếp ai, cũng đừng tống tiền người ta, hãy an phận với số lương của mình”.
Các động từ ở mệnh lệnh cách thật đáng lưu ý, vì đó là các động từ hứng tỏ giữ luật công lý: Đừng đòi hỏi nhiều, chớ hà hiếp ai, đừng tống tiền ai, và cứ an phận thủ thường, bằng lòng với những gì mình có. Đó cũng chính là dạng bí quyết sống hạnh phúc ngay ở thế gian này. Tâm bình an thì sống thanh thản. Không so đo để dễ dàng chấp nhận những gì mình có, thế là hạnh phúc. Càng so đo càng tự dày vò mình, tự làm khổ mình, và rồi cũng dễ ghen tỵ với người khác – thế thì hóa ra phi yêu thương, phi công lý.
Ngày xưa, khi dân đang trông ngóng, trong thâm tâm ai nấy đều tự hỏi: biết đâu ông Gioan lại chẳng là Đấng Mêsia! Nhưng ông Gioan trả lời thẳng thắn với họ: “Tôi, tôi làm phép rửa cho anh em trong nước, nhưng có Đấng mạnh thế hơn tôi đang đến, tôi không đáng cởi quai dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho anh em trong Thánh Thần và lửa. Tay Người cầm nia rê sạch lúa trong sân: thóc mẩy thì thu vào kho lẫm, còn thóc lép thì bỏ vào lửa không hề tắt mà đốt đi”.
Ông Gioan nói ngắn gọn, giản dị, nhưng rất thực tế, nhẹ nhàng mà đáng sợ, trong đó hàm chứa luật công lý, luật công bằng, luật bác ái.
Về vấn đề công lý và hòa bình, bà Aung San Suu Kyi (sinh năm 1945) nhận định rất chí lý: “Chỉ có một nhà tù đích thực là sự sợ hãi, chỉ có một tự do đích thực là thoát khỏi sự sợ hãi đó”. Sự thật đó chính là công lý. Như chúng ta đã biết: Không có công lý, không có hòa bình – No justice, no peace. Nhưng trước tiên cần có và phải có TÌNH YÊU THƯƠNG, cũng chính là LÒNG THƯƠNG XÓT. Có Yêu Thương mới biết Trắc Ẩn, biết Trắc Ẩn để có thể Tha Thứ, có Tha Thứ mới có Công Lý, có Công Lý sẽ có Hòa Bình. Một chuỗi-hệ-lụy không thể tách rời, một chuỗi-ân-tình nối kết với nhau vô cùng chặt chẽ.
Công Lý và Hòa Bình cũng liên quan Sự Sống, chạm đến Sự Sống là chạm đến Thiên Chúa. Một thông tin đáng buồn: “Chỉ trong vòng 1 tháng và 1 tuần đã có 645 thai nhi bị sát hại do tệ nạn phá thai tại một số cơ sở ý tế của thành phố Hải Phòng”. Như vậy, tính trung bình mỗi ngày có 64 thai nhi bị sát hại. Thật kinh khủng!
Số thai nhi này đã được Nhóm Bảo Vệ Sự Sống tại Hải Phòng đón nhận và hiệp dâng thánh lễ lúc 14 giờ 30 ngày 26-11-2015. Các thai nhi vô tội này được an táng tại nghĩa trang Gx Trang Quan.
Theo thống kê, Việt Nam là nước có tỷ lệ nạo phá thai nhiều nhất Đông Nam Á, và là một trong năm nước có tỷ lệ nạo phá thai nhiều nhất thế giới. Không chỉ vậy, Việt Nam còn là “khu trù mật” cho tệ nạn buôn người (phụ nữ và trẻ em) và cung cấp nội tạng cho Trung cộng. Điều đó cho thấy Việt Nam là đất nước đầy tội lỗi, đặc biệt là tội về sát sinh và vi phạm công lý. Và tội lỗi thì đáng bị trừng phạt thôi!
Thật rùng rợn khi nghe Mẹ Têrêsa Calcutta vạch trần tội ác: Mỗi ngày trên thế giới có tới 130 ngàn thai nhi bị tước mất quyền làm người. Phá thai là bất công, là phi công lý, do đó mà lòng người bất an, dẫn tới xã hội vắng bóng sự an bình, vì chỉ những ai thiện tâm mới được Thiên Chúa yêu thương và được hưởng bình an đích thực (x. Lc 2:14).
Về cái tệ hại thì Việt Nam được hai “hạng nhất”, về cái tốt lành thì Việt Nam bị “hạng áp chót”: Theo đánh giá về mức độ “đáng sinh sống” của 125 nước, Việt Nam là nước xếp hạng 124 – nghĩa là quá tệ, là nơi “không đáng sống”. Thật đáng buồn biết bao! Phải chăng nguyên nhân là do coi thường công lý?
Thiên Chúa chí minh, chí thiện, và hành động thế nào? Tác giả Thánh Vịnh cho biết: “Người là Đấng giữ lòng trung tín mãi muôn đời, xử công minh cho người bị áp bức, ban lương thực cho kẻ đói ăn, giải phóng những ai tù tội, mở mắt cho kẻ mù loà, cho kẻ bị dìm xuống đứng thẳng lên, yêu chuộng những người công chính, phù trợ những khách ngoại kiều, nâng đỡ cô nhi quả phụ, nhưng phá vỡ mưu đồ bọn ác nhân” (Tv 146:6b-9).
Lạy Thiên Chúa giàu Lòng Thương Xót, xin giúp con biết tôn trọng Sự Thật để bảo vệ công lý, luôn “biết mến yêu và phụng sự Ngài trong mọi người”, và xin biến đổi con nên “khí cụ bình an của Ngài”. Ước gì con nhìn thấy rõ Tôn Nhan Ngài nơi tha nhân, và tha nhân cũng thấy được Ngài nơi con. Xin ngự đến, lạy Đấng Emmanuel – Đấng hằng sinh và hiển trị cùng với Chúa Cha, hiệp nhất với Chúa Thánh Thần, đến thiên thu vạn đại. Amen.
TRẦM THIÊN THU
[*] Chúa Nhật IV Mùa Chay là Chúa Nhật Mừng (Laetare, x. Is 66:10-11).
