SỰ NGUYỀN RỦA và ĐỜI SỐNG KITÔ HỮU

Khi quở trách những người Pharisêu vì hiểu sai trọng tâm của Luật Môsê, Chúa Giêsu đưa ra một lời tuyên bố, không bị ảnh hưởng bối cảnh trước mắt, mà vẫn còn vang dội ngày nay: “Những điều từ miệng mà ra là từ trong lòng, thì làm ô uế.” (Mt 15:18)

Điều gì ở trong lòng mà lời nói chúng ta thể hiện? Một lần nữa, Chúa Giêsu khá thẳng thắn: “Vì tự lòng phát xuất những ý định gian tà, những tội giết người, ngoại tình, tà dâm, trộm cắp, làm chứng gian và vu khống. Đó mới là những cái làm cho con người ra ô uế; còn ăn mà không rửa tay thì không làm cho con người ra ô uế.” (Mt 15:19-20)

Đó là một loạt những ham muốn tội lỗi xấu xa – gọi chung là “dục vọng” – bên trong chúng ta mỗi khi thức giấc, và qua những lời nói không trong sạch của chúng ta, chúng ngấm sâu vào thế giới. Lời nói không thánh thiện có nhiều loại: ngồi lê đôi mách, gièm pha, vu khống, gian dối, xảo trá, lừa bịp, phàn nàn, mắng nhiếc, than thở, nguyền rủa. Việc kiểm soát miệng lưỡi chúng ta có vẻ giống như nhiệm vụ khó nhọc, vì ngay cả Tân Ước cũng thừa nhận: “Ai không vấp ngã về lời nói, ấy là người hoàn hảo, có khả năng kiềm chế toàn thân.” (Gc 3:2)

Trong tất cả các tội lỗi này, hiện tượng chửi rủa cung cấp một cửa sổ đặc biệt mà qua đó chúng ta nhận thấy ba khía cạnh quan trọng của đời sống Kitô hữu: sự rối loạn của tâm hồn, nhu cầu tự kỷ luật, vị trí của Kitô hữu trên thế giới.

Trong lời nói thông thường và những tình huống căng thẳng, những lời chửi rủa gần như chấm câu ở mọi câu, đặc biệt là ở nam giới. Được sử dụng như danh từ, động từ, tính từ và thán từ, từ ngữ chửi rủa, người nói tin tưởng, thêm điểm nhấn và kịch tính cho câu chuyện. Chúng được xã hội chấp nhận như một phần của bối cảnh từ vựng.

Khi huấn luyện các môn thể thao dành cho thanh thiếu niên, tôi nhận thấy rằng trẻ em bắt đầu chửi thề ngấm ngầm với nhau vào khoảng 8 tuổi; đến 10 tuổi, chúng làm như vậy một cách công khai, nơi chúng có thể bị khiển trách nhẹ, nhưng những người lớn xung quanh chúng phần lớn nhìn theo cách khác – chính chúng cũng sử dụng những từ ngữ tương tự.

Đúng vậy, những lời chửi rủa bộc lộ tình trạng rối loạn trong tâm hồn chúng ta, tâm hồn bị giằng xé giữa dục vọng và Thiên Chúa, Đấng kêu gọi chúng ta nên trọn lành trong Ngài. Tuy nhiên, hơn thế nữa, sự thờ ơ khi thốt ra những lời nguyền rủa chỉ ra một mối nguy hiểm lớn cho đời sống thiêng liêng: chấp nhận tội lỗi như một phần bình thường của cuộc sống – chứ không phải như một điều gì đó phải chiến đấu và phải loại bỏ hằng ngày.

Từ đó, chỉ còn vài bước để loại bỏ hoàn toàn tội lỗi như một thực tế, như thời hiện đại của chúng ta đã làm rất hiệu quả. Một kết luận tồi tệ hơn có thể theo sau: thái độ ung dung và nguy hiểm của ý nghĩ rằng “dù sao mình cũng sẽ xuống Hỏa Ngục, vậy điều mình nói hay làm có gì khác biệt chứ?”

Đây là sự ô uế mà Chúa Giêsu nói đến, và Thánh Phanxicô Salê đã nắm bắt rõ ràng mối nguy hiểm ngấm ngầm mà thói quen chửi thề có thể tạo ra: Một lời nói không trong sạch rơi vào một tâm trí yếu đuối sẽ lây lan sự lây nhiễm của nó như một giọt dầu trên áo, và đôi khi nó sẽ chiếm lấy trái tim đến mức lấp đầy nó bằng vô số suy nghĩ và cám dỗ dâm đãng.

Đây cũng là căn bệnh lây lan không chỉ ở người nghe mà còn ở chính người nói. Các tội nhân phạm tội trọng không được sinh ra mà được tạo ra qua sự phát triển của chứng ung thư là tội nặng và sau đó là tội nhẹ.

Lớn lên trong một môi trường mà những lời chửi rủa phổ biến như bất kỳ môi trường nào khác, những người trẻ tuổi không được hưởng lợi từ nền văn hóa Kitô giáo đã kết luận một cách hợp lý rằng “đó là cách người lớn nói chuyện” và họ làm theo. Để chống lại sự quyến rũ giả tạo của từ ngữ này đòi hỏi phải có kỷ luật tự giác cao độ, đặc biệt là khi lần đầu tiên cố gắng từ bỏ thói quen xấu.

Đa số sẽ không thành công nếu chỉ được thúc đẩy bởi mong muốn tạm thời để làm sạch vốn từ ngữ của một người. Nhưng nếu nhận ra rằng chửi rủa làm mất lòng Chúa, Đấng yêu thương chúng ta nhiều hơn mức có thể tưởng tượng, thì chúng ta có thể có được động lực siêu nhiên rất cần thiết để thông thạo ngôn ngữ của mình. Nếu chúng ta có thể cưỡng lại cám dỗ chửi thề, chúng ta sẽ phát triển đức tính tự kiềm chế để không rơi vào những cám dỗ khác.

Tôi vẫn luôn biết ơn chàng sinh viên trẻ sau đại học đã dẫn dắt tôi và một nhóm sinh viên đồng nghiệp đi khắp Âu châu nhiều năm trước. Anh đã mắng tôi sau khi tôi buông vài câu chửi tục trong lúc chúng tôi không phân biệt được đoàn tàu. Lời quở trách khiến tôi nhức nhối – nhưng tôi hiểu ngay rằng nếu tôi muốn trở thành một người Công giáo tốt lành, tôi phải uốn lưỡi mình. Với nỗ lực phối hợp ơn Chúa, chỉ mất hai tuần để tôi có thể vĩnh viễn từ bỏ những lời xấu xa đó.

Không chửi thề trong một thế giới đầy nguyền rủa là lời nhắc nhở liên tục rằng Kitô hữu không bao giờ hoàn toàn thoải mái trong thế giới này. Những cuộc trò chuyện và tình huống đầy những điều xấu xa hoặc tội lỗi sẽ khiến lương tâm chúng ta nhức nhối, vì chúng ta biết đó là sai. Là Kitô hữu có thể có nghĩa là ở một mình với Chúa, đau khổ trong im lặng, đồng thời được bao quanh bởi những người khác.

Thành thật mà nói, tôi chưa bao giờ có can đảm để quở trách những người lớn hơn mình vì ngôn ngữ màu mè của họ, mặc dù tôi không chắc điều đó sẽ đem lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, điều thú vị trong những năm qua là những người quen và cộng sự thuộc nhiều loại khác nhau đã nhận thấy rằng tôi không sử dụng những từ này và đã nhận xét một cách khen ngợi về mục đích đó trong một số trường hợp. Thật ngạc nhiên, chỉ đơn giản là kiềm chế những lời nguyền rửa, và được dùng như phương tiện truyền bá Phúc Âm thầm lặng. Trong thế giới tràn ngập những lời lẽ tục tĩu, không tham gia chuyện đó mới có thể làm chứng cho sự thật.

Chúng ta không cần phải có tấm lòng trong sáng để cố gắng nhổ bật gốc những tật xấu – kể cả những tật xấu nhỏ như chửi bậy – và đạt được đức hạnh. Làm như vậy có thể biến sự ô uế thành sự thánh hóa, nhưng chỉ với ân sủng của Thiên Chúa. Vì vậy, chúng ta hãy lưu ý lời khuyên của Thánh Phaolô: “Ước gì ơn bình an của Đức Kitô điều khiển tâm hồn anh em, vì trong một thân thể duy nhất, anh em đã được kêu gọi đến hưởng ơn bình an đó. Bởi vậy, anh em hãy hết dạ tri ân.” (Cl 3:15)

DAVID G BONAGURA, JR.

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ TheCatholicThing.org)

Lễ Đức Mẹ Mông Triệu – 2023