PHỤNG VỤ và BA GIAI ĐOẠN TÂM LINH

Bắt nguồn từ niềm xác tín rằng Phụng Vụ Thánh, như “việc thực thi chức vụ linh mục của Chúa Giêsu Kitô,” là “đỉnh cao mà hoạt động của Giáo Hội hướng tới” và là “nguồn mạch phát sinh mọi quyền năng của Giáo Hội,” các nghị phụ của Công Đồng Vatican II đã khẳng định tính ưu việt của việc cầu nguyện Phụng Vụ trong đời sống Giáo Hội và kêu gọi toàn thể dân Chúa – giáo sĩ, tu sĩ và giáo dân – hình thành đời sống thiêng liêng tập trung vào Phụng Vụ của Giáo Hội. Khi làm như vậy, họ lên tiếng một cách có thẩm quyền đối với Phong Trào Phụng Vụ đã nở rộ trong Giáo Hội khoảng 100 năm: mục tiêu chính của phong trào đó là đánh thức các tín hữu về đời sống thiêng liêng lấy Phụng Vụ làm trung tâm.

Trong số các văn sĩ Công Giáo đương thời hưởng ứng lời kêu gọi này của Vatican II và Phong Trào Phụng Vụ, Michael P. Foley đã nổi bật cả về khía cạnh phổ biến với cuốn sách bán chạy nhất “Drinking with the Saints” (Uống Rượu Với Các Thánh) và trong thế giới học thuật, với những khám phá được nghiên cứu và học hỏi kỹ lưỡng của ông và thăm dò về “Tóm Tắt Phụng Vụ” và “Mùa Thường Niên” trong Lịch Phụng Vụ của Giáo Hội. Gần đây Foley đã tạo ra sự kết hợp giữa bình dân và học thuật trong cuốn “Lost in Translation: Meditating on the Orations of the Traditional Roman Rite.” Đây là một tác phẩm phản ánh thần học phong phú về tinh thần bằng ngôn ngữ dễ hiểu.

Mục đích của cuốn này vừa đơn giản vừa sâu sắc: suy niệm một cách hiệu quả các lời nguyện Phụng Vụ của các văn bản cổ điển của Nghi Lễ Rôma. Ông thực hiện điều này bằng cách chú ý cẩn thận đến các sắc thái ý nghĩa và bối cảnh khác nhau trong thi ca và tu từ của chính những lời cầu nguyện bằng Latinh. Là một chuyên gia Latinh và một học giả Phụng Vụ, Foley chứng minh xuyên suốt rằng ý nghĩa của những lời nguyện Phụng Vụ đôi khi có thể “mất nghĩa khi dịch” vì những sự tinh tế và sắc thái khác nhau trong nguyên bản.

Do đó, để giúp người ta cầu nguyện Phụng Vụ, Foley cung cấp các bản dịch tiếng Anh chính xác của các lời nguyện, và cho thấy những lời nguyện là một dạng “phun” của Kinh Thánh, được Mẹ Giáo Hội nghiền ngẫm, đem kho tàng Kinh Thánh đến để đào tạo chúng ta thành con cái trong “trường học tình yêu” của Giáo Hội.

Cuốn “Lost in Translation” bắt đầu bằng phần giới thiệu ngắn gọn và rõ ràng về các yếu tố thiết yếu trong cấu trúc của các bài đọc theo Nghi Lễ Rôma, một loại lộ trình để hiểu nội dung của những lời nguyện này. Điều này trang bị cho độc giả những điều cần thiết để suy niệm các lời nguyện Phụng Vụ trong Năm Giáo Hội.

Chín phần tiếp theo. Bảy phần đưa độc giả đi qua “chu kỳ thời gian” của Năm Phụng Vụ – bảy Mùa Phụng Vụ truyền thống là Mùa Vọng, Mùa Giáng Sinh, Hiển Linh, trước Mùa Chay, Mùa Chay, Mùa Phục Sinh và thời gian sau Lễ Hiện Xuống. Phần thứ tám của cuốn sách bao gồm các lễ chính gọi là “sanctoral cycle” (chu kỳ thánh) của Năm Phụng Vụ – các ngày lễ khác nhau của Chúa, Đức Mẹ và các thánh. Cuối cùng, phần thứ chín cung cấp sự phân tích thần học về cấu trúc của các bài đọc, đặc biệt tập trung vào “sự van nài” hoặc phần kết thúc.

Như vậy, về tổng thể, cuốn sách này giải thích ý nghĩa thần học và thiêng liêng của các bài đọc của 77 việc cử hành Phụng Vụ riêng biệt. Hai phụ lục cung cấp thêm tài liệu về các ca tiếp liên trong Lễ Phục Sinh và Lễ Ngũ Tuần.

Thành tựu rực rỡ của Foley được thể hiện theo nhiều cách khác nhau, thậm chí vượt xa những gì ông ấy nói rõ ràng. Chẳng hạn, “tác phẩm của ông có sự gắn kết tuyệt vời với giáo huấn Phụng Vụ của Dom Prosper Guéranger, người sáng lập Tu viện Solesmes và là người mà Thánh GH Phaolô VI nói rằng đã khai mạc Phong Trào Phụng Vụ trong đời sống Giáo Hội. Dom Guéranger dạy rằng Năm Phụng Vụ là trường học phát triển tâm linh, được tổ chức để đưa các Kitô hữu trải qua ba giai đoạn của đời sống nội tâm – thanh luyện, soi sáng và hiệp nhất.

Tôi muốn suy ngẫm về sự mạch lạc đó ở đây, đặc biệt là về Mùa Vọng. Đối với Guérranger, Mùa Vọng là mùa của đời sống thanh tẩy. Các bài suy niệm Mùa Vọng của Foley giúp chúng ta hiểu người Kitô hữu luôn cần được thanh luyện sâu sắc hơn như thế nào ngay cả khi họ sống Năm Phụng Vụ nhiều lần một cách hiệu quả.

Điều này được làm sáng tỏ một cách xuất sắc trong phân tích của Foley về các lời nguyện cho các Chúa Nhật I, II và IV Mùa Vọng, tất cả đều xin Thiên Chúa “khuấy động” Dân Ngài và quyền năng của Ngài. Foley lưu ý rằng lời nguyện cho Chúa Nhật cuối cùng sau Lễ Ngũ Tuần cũng chứa đựng lời cầu xin “khuấy động” này lên Thiên Chúa, và ông coi đó là một gợi ý rằng Giáo Hội Rôma muốn chúng ta hiểu rằng việc kết thúc và bắt đầu Năm Phụng Vụ trùng lặp với nhau, đặc biệt là vì các bài đọc Tin Mừng trong Chúa Nhật cuối và Chúa Nhật I tập trung vào Sự Tái Lâm, do đó hoạt động, theo cách nói của Foley, “như hai chiếc móc cài vào nhau kết nối sợi dây chuyền rực rỡ của các ngày lễ và các mùa trong năm.”

Cái nhìn sâu sắc này mang lại cảm giác thỏa mãn về tổng thể và trọn vẹn cho Năm Phụng Vụ, cho phép chúng ta thấy rằng tính tuần hoàn của Năm Phụng Vụ hoạt động giống như một hình xoắn ốc, đẩy chúng ta ngày càng cao hơn về phía Thiên Đàng. Cách giải thích Năm Phụng Vụ đó hài hòa một cách tuyệt vời với mối liên hệ của Dom Guéranger về sự tiến triển của Năm Phụng Vụ với sự tiến bộ của linh hồn trong ba giai đoạn của đời sống thiêng liêng: thanh luyện, soi sáng và hiệp nhất.

Đối với Dom Guéranger, thời gian trước Mùa Chay và Mùa Chay là những lời mời gọi thanh luyện sâu hơn trong đời sống soi sáng của các mầu nhiệm Chúa Kitô, đưa chúng ta từ sự ngọt ngào vui tươi của Lễ Giáng Sinh và Lễ Hiển Linh đến vinh quang tuyệt vời của Sự Phục Sinh và Thăng Thiên của Chúa Kitô.

Không chỉ gắt gỏng với những thiếu thốn đi kèm với một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, Phụng Vụ hình thành trong chúng ta một tình yêu sáng suốt đối với sự điều độ quý giá của việc ăn chay, Cuộc Khổ Nạn và Sự Chết của Chúa Kitô, mà chúng ta tuân theo khi tưởng nhớ các mầu nhiệm đau thương của Ngài.

Theo Dom Guéranger, việc tuân theo các mầu nhiệm của Chúa Kitô được thanh lọc sâu sắc hơn sẽ dẫn chúng ta đến ánh sáng của sự sống soi sáng, khi Chúa Nhật Lễ Phục Sinh và Thứ Năm Lễ Thăng Thiên sắp đến. Hòa hợp với phong trào này của Năm Phụng Vụ, Foley lưu ý rằng lời nguyện Chúa Nhật Lễ Phục Sinh khiến tâm hồn chúng ta cảm thấy vui mừng rằng Chúa Kitô “đã chiến thắng cái chết và mở ra cho chúng ta cánh cổng cõi vĩnh hằng.” Thứ Năm Lễ Thăng Thiên nâng chúng ta qua cánh cổng vĩnh cửu đó, khi Giáo Hội cầu xin rằng các tín hữu chúng ta “có thể ở trong tâm trí giữa những điều trên trời.”

Lưu ý rằng các mầu nhiệm của Mùa Phục Sinh đưa chúng ta đến đỉnh cao của đời sống soi sáng, Dom Guéranger kết nối Lễ Hiện Xuống và thời gian sau Lễ Ngũ Tuần với “con đường hiệp nhất” của sự tiến bộ tâm linh, suy niệm của Foley về lời nguyện của Lễ Ngũ Tuần làm nổi bật mầu nhiệm của đời sống hiệp nhất này ngay cả khi nó cho thấy sự cần thiết của một cuốn sách như cuốn “Lost in Translation.”

Ngoài những hiểu biết sâu sắc nhiều mặt này (và nhiều hơn nữa) hữu ích cho việc cầu nguyện cá nhân lấy Phụng Vụ làm trung tâm, việc phân tích của Foley về nội dung các bài đọc trong Sách Lễ Rôma truyền thống cho phép ông cung cấp cho độc giả một sự khởi đầu vào tinh thần Năm Phụng Vụ, một nỗ lực tự nó có giá trị.

Ông tiếp tục di sản của Dom Guéranger, và nhiều người khác sau ông, những người đã giới thiệu lại cho các tín hữu Công Giáo sức mạnh biến đổi của Phụng Vụ Thánh. Những suy tư của Foley cũng khá thực tế ở chỗ chúng cung cấp những gì có thể là cách đọc thiêng liêng để chuẩn bị cho Thánh Lễ – hoặc một thời gian dài hơn để tâm trí cầu nguyện tập trung vào các bản văn Phụng Vụ. Hết tuần này sang tuần khác, hết ngày này qua ngày khác, chúng ta thực sự được hướng dẫn cách cầu nguyện bằng văn bản Phụng Vụ Thánh. Các nghị phụ của Công Đồng Vatican II đã hình dung chính xác những việc thực hành này như linh hồn của đời sống tâm linh Công Giáo vậy.

TGM SALVATORE J. CORDILEONE

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ TheCatholicThing.org)