Truyền thuyết kể rằng ngoài ba vua đi theo ánh sao phương đông còn có vị vua thứ tư tên là Albartan. Ông mang theo ba viên hồng ngọc quý giá để chiêm bái Hài Nhi. Dù khôn ngoan, nhưng hay bối rối và chậm chạp, do vậy ông đã không theo kịp ba vua Melachior, Baltharzar và Gaspar.
Đuổi theo ánh sao, ông đến hang đá Belem khi Thánh Gia đã trốn sang Ai Cập, lúc đó quân lính đang truy sát những hài nhi tại Belem, vì lòng cảm thương, ông hối lộ cho binh lính một viên hồng ngọc để cứu một đứa bé.
Nghe biết Hài Nhi đã sang Ai Cập, ông lân la đi sang, nhưng tiêu xài hết tiền bạc vẫn chẳng kiếm ra Hài Nhi để dâng tặng, Albartan lại cảm thương trước những người nô lệ bị bán sang Ai Cập, và đã trao cho chủ một viên hồng ngọc để họ được phóng thích.
Ông lâm cảnh khốn khó đến 33 năm sau, khi nghe biết Chúa Giêsu đang trẩy lên Giêrusalem, ông lại lặn lội đi đến để tìm Hài Nhi năm nào, nhưng lại bắt gặp một cô gái khóc lóc xin ông giúp chữa trị cho người mẹ bị bệnh nặng. Ông đắn đo và quyết định tặng cô viên ngọc sau cùng.
Đến nơi, Chúa Giêsu đang bị điệu ra pháp trường, và ông cũng chẳng còn gì để gửi tặng. Bỗng một hòn đá do ai đó ném vào đoàn tử tù, vì sợ những người ấy đau đớn, Albartan đã đỡ lấy, bị trúng đầu và chết khi chưa gặp được Chúa Giêsu.
Và rồi ông thấy mình bên cạnh Chúa Giêsu trên Thiên Đàng, được tiếp đãi nồng hậu, Albartan thốt lên: “Chúa ơi! Nhưng con không có gì dâng Chúa…” Chúa nói: “Khi ông làm điều gì cho người khác, là ông đã tặng cho Ta tất cả những gì ông có. Ánh sáng của Ngôi Sao Lạ không chỉ dẫn đường cho ông mà còn chiếu soi nơi ông nữa.”
Trong Cuộc Phán Xét Chung (Mt 25:31-46), Đức Vua nói với những người ở bên phải: “Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi LÀM NHƯ THẾ cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy.” Và Đức Vua nói với những người ở bên trái: “Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi KHÔNG LÀM NHƯ THẾ cho một trong những người bé nhỏ nhất đây, là các ngươi đã không làm cho chính Ta vậy.”
TRẦM THIÊN THU sưu tầm