NÉT KHÔN NGOAN

Kinh Thánh xác định: “Kính sợ Chúa là đầu mối khôn ngoan. Sáng suốt thay kẻ thực hành như vậy.” (Tv 111:10) Ngược lại, “hết những ai không chịu nhìn nhận Thiên Chúa, tự bản chất là những kẻ ngu si.” (Kn 13:1a) Tác giả sách Huấn Ca là người khôn ngoan nên nhận biết: “Đầu mối của kiêu căng là tội lỗi, và kẻ quen thói kiêu căng thì rắc gieo ghê tởm.” (Hc 10:13) Và Kinh Thánh phân biệt: “Kính sợ Chúa Thượng, đó là khôn ngoan; tránh xa điều ác, đó là trí hiểu.” (G 28:28)

Người khôn ngoan là người nhận biết và ý thức mình “không khôn ngoan,” vì thế họ luôn tín thác vào sự quan phòng và tiền định của Thiên Chúa. Ở nơi họ có 3 đặc điểm:

1. KHÔNG nuối tiếc quá khứ.
2. KHÔNG than trách hiện tại.
3. KHÔNG hoài nghi tương lai.

Họ xác định như Kinh Thánh cho biết: “Đường khôn ngoan là đường thú vị, nẻo khôn ngoan là nẻo bình an. Khôn ngoan chính là cây sự sống đối với người nào nắm được khôn ngoan. Giữ được khôn ngoan quả là hạnh phúc.” (Cn 3:17-18)

Khôn ngoan là một nhân đức, không chỉ cần thiết cho cuộc sống – cả đời thường và tâm linh, mà còn có lợi ích cụ thể:

1. Trí khôn ngoan làm miệng nên khéo léo và thêm sức thuyết phục cho đôi môi. (Cn 16:23)
2. Cố gắng làm điều lành sẽ đạt tới thành quả rực rỡ, vì lẽ trí khôn ngoan là cội rễ không thể nào hư hoại. (Kn 3:15)
3. Sự khôn ngoan làm cho gương mặt con người ngời sáng, và nét cứng cỏi nên dịu dàng. (Gv 8:1)

Muốn cái điều gì mà mình không có thì phải cầu xin Thiên Chúa, Đấng toàn năng. Thánh TS Thomas Aquino (1225-1274) đã cầu xin ơn khôn ngoan như thế này:

Lạy Thiên Chúa giàu lòng xót thương, xin ban cho con biết ước ao cách mãnh liệt, tìm kiếm cách khôn ngoan, nhận biết cách chân thật và thực hiện cách hoàn hảo những điều đẹp lòng Chúa, để danh Chúa được ca ngợi và tôn vinh.

Lạy Thiên Chúa, xin Chúa sắp đặt cuộc đời con: điều Chúa đòi con phải làm, xin dạy cho con biết và giúp con theo đuổi cách đúng đắn và thích hợp với linh hồn.

Lạy Chúa là Thiên Chúa, xin đừng để con lìa xa Chúa khi thịnh vượng cũng như lúc gian nan, để khi thịnh vượng, con không kiêu căng; lúc gian nan, con không nản chí.

Ước chi con không vui mừng hay buồn sầu vì một điều gì ngoại trừ điều dẫn đưa tới Chúa hay làm xa cách Chúa. Ước chi con chẳng ham muốn làm đẹp lòng ai hoặc sợ mất lòng ai, ngoại trừ Chúa.

Lạy Chúa, xin cho con coi khinh mọi sự phù hoa và quý chuộng mọi điều thuộc về Chúa. Xin cho con chê chán niềm vui không có Chúa, và không ao ước điều gì ngoài Chúa.

Lạy Chúa, xin cho con thích thú làm việc vì Chúa, chán ghét mọi thứ nghỉ ngơi không có Chúa.

Lạy Chúa là Thiên Chúa, xin giúp con vâng phục không chống đối, khó nghèo không bần tiện, trong sạch không hư hỏng, nhẫn nại không kêu ca, khiêm nhường không giả dối, vui vẻ không lả lơi, buồn phiền không chán nản, chín chắn không nặng nề, mau mắn không nông nổi, kính sợ Chúa không tuyệt vọng, chân thực không hai lòng, làm việc lành không tự mãn, sửa lỗi anh em không kiêu căng, biết xây dựng bản thân bằng lời nói và gương lành không giả dối.

Lạy Chúa là Thiên Chúa, xin ban cho con trái tim luôn thức tỉnh, để không tư tưởng tò mò nào làm xa Chúa; một trái tim cao thượng, không quyến rũ bất chính nào làm sa đọa; một trái tim ngay thẳng, không tà ý nào làm chệch đường; một trái tim vững mạnh, không gian nan nào làm tan vỡ; một trái tim tự do, không tham vọng xấu xa nào chiếm đoạt được.

Lạy Chúa là Thiên Chúa, xin ban cho con trí khôn nhận biết Chúa, lòng cần mẫn tìm kiếm Chúa, đức khôn ngoan gặp thấy Chúa, cách ăn nết ở đẹp lòng Chúa, đức kiên trì trung thành chờ đợi Chúa, và lòng tin tưởng sau cùng được kết hợp với Chúa.

Xin cho con ở đời này được chia sẻ những khổ đau của Chúa để đền tội, trên đường lữ hành được hưởng các phúc lộc Chúa thương ban, trên quê trời được tận hưởng mọi hoan lạc của Chúa trong vinh quang Chúa là Đấng hằng sống và hiển trị muôn đời. Amen.

TRẦM THIÊN THU