Mừng hai Đấng Thánh Giáo Hòang

Chúa nhật 27 tháng 4 sắp tới đây, lễ kính trọng thể Lòng Thương Xót của Chúa, cả trăm ngàn tín hữu từ khắp nơi trên thế giới sẽ tuôn về Rôma, Italia để tham dự Thánh Lễ do Đức Thánh Cha Phanxicô cử hành, tôn phong hai vị Chân Phước Giáo hòang Gioan XXIII và Gioan PhaoLô II lên hàng Hiển Thánh. Đây là một biến cố vĩ đại trong lịch sử Giáo hội Công Giáo toàn cầu. Nhiều người Công Giáo Việt Nam háo hức chờ mong ngày này, một số ít có điều kiện đang được các công ty Du lịch tổ chức chuẩn bị cho chuyến đi hành hương, kết hợp dự lễ Phong Thánh có một không hai này. Phần đông giáo dân chúng ta, nhất là anh chị em trong Cộng đoàn Lòng Chúa Thương Xót Giáo phận, chúng ta cùng hiệp thông, hướng về ngày lễ: dâng lời cảm tạ, chúc tụng tôn vinh Thiên Chúa; Đấng giàu lòng xót thương đã ân thưởng hai vị Thánh Giáo Hoàng của thời đại chúng ta. Nhân dịp này chúng ta cùng ôn lại cuộc đời phục vụ Thiên Chúa và Hội Thánh của các Ngài.

Chân Phước Giáo Hoàng Gioan XXIII sinh ngày 25 tháng 11 năm 1881 tại Bắc Italia. Thụ phong linh mục 10-04-1904 tại Chủng viện Bergame. Năm 1925 được tấn phong Tổng Giám Mục. Ngài từng làm đại diện Tòa Thánh tại Bulgaria, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và sau cùng tại Pháp. Năm 1953 Được Đức Piô XII nâng lên Hồng Y Thượng phụ Giáo chủ Venezia. Ngày 25.08.1958 Mật Tuyển viện đã bầu chọn Ngài là Vị Giáo hòang thứ 261 của Hội Thánh Công Giáo, khi đó Ngài đã 77 tuổi. Ngài được Chúa gọi về ngày 3 tháng 6 năm 1963 tại Vatican, lúc 82 tuổi.

Từ lúc còn sống, Ngài đã được nhận tước hiệu: “Vị Giáo Hoàng hiền hậu, tốt lành”. Thực như vậy. Và sự tốt lành, hiền hậu này là điểm cao nhất trong chứng tá đời sống của Ngài. Ngài làm cho mọi người cảm thấy tình thân thiện của Thiên Chúa. Ngài luôn luôn trung thành với Tinh Thần Phúc Âm: “Hãy chúc lành, đừng chúc dữ cho ai cả”. Sự tốt lành, hiền hậu của Ðức Gioan 23 nói lên khuôn mặt nhân từ, thương xót của Giáo Hội. Cũng chính vì sự tốt lành, nhân hậu này, Ngài muốn Giáo Hội luôn luôn là “Thầy dạy và là Người Mẹ” giữa thế giới. Và cũng chính vì thế, Ðức Gioan 23 đã quyết định triệu tập Công Ðồng Vatican II, dù ngài biết rằng mình đã già cả. Ðây là một quyết định “táo bạo”, vì tín nhiệm hoàn toàn nơi Thiên Chúa; hơn nữa, Ngài ý thức rằng việc Ngài làm không phải là việc riêng của Ngài, nhưng là việc của Thiên Chúa, do Chúa Thánh Thần thúc đẩy. Chính Đức Gioan XXIII, khi trả lời phỏng vấn về ý nghĩa của việc Ngài mở Công đồng chung Vaticanno II, Ngài đã tình cờ chăng (?) khi đứng dậy mở toang cánh cửa sổ căn phòng, nơi đang trò chuyện với phóng viên. Ngài nói (đại ý) Giáo hội hiện như căn phòng đóng kín cửa, các cửa sổ cần mở ra để đón ”Gió” thổi vào. Chúa Thánh Thần đã đến với Hội Thánh như những đợt gió thổi ào ào trong ngày Lễ Ngũ tuần. “Công đồng phải là một Lễ Hiện xuống mới”.

Quyết định triệu tập Công Ðồng là một hành động can đảm và nhìn xa thấy rộng. Lúc đó, Ngài đã dám dùng danh từ mới “cập nhật hóa” (aggiornamento), một danh từ gây nên sợ hãi, nếu không phải là “cách mạng” đối với nhiều nhân vật quan trọng trong Giáo Triều Roma lúc đó. Trong diễn văn khai mạc Công Ðồng Vaticanô II, vào ngày 11.10.1962, Ðức Gioan XXIII tuyên bố: Trong giờ phút hiện tại lịch sử này, Chúa Quan phòng đang dẫn đưa chúng ta đến một trật tự mới trong các mối quan hệ con người; và các mối quan hệ này, qua công việc của con người và hơn nữa qua chính sự mong đợi của họ, được thực hiện hướng về sự hoàn tất các chương trình cao cả hơn và không dự tính trước được; và mọi sự, cả những nghịch cảnh của loài người, được an bài cho ích lợi lớn hơn của Giáo Hội”. Sự bình thản tâm hồn nơi Ðức Gioan XXIII phát xuất bởi sự tín nhiệm hoàn toàn nơi Chúa, đúng như khẩu hiệu Giám Mục của Ngài: “Vâng Lời và Bình An” (Obedientia et Pax). Triều Giáo Hoàng ngắn ngủi của Ngài, từ năm 1958 đến năm 1963, với sức mạnh khác thường của sự hiền hậu, của sự tốt lành, của sự bình thản… đã làm cho các tín hữu cảm thấy mình là “Dân Chúa, là anh chị em với nhau và con cái của một Cha chung trên trời, người Cha tốt lành, thương xót tất cả mọi con cái, người lành cũng như nguời dữ. Công đồng là gia tài quí báu và phong phú, mà Ðức Gioan XXIII, với nụ cuời, với tín nhiệm, với phú thác, với phép lành của Ngài, đã để lại cho Giáo Hội.

Chúng ta có thể nhận ra những thay đổi từ sau Công Đồng với Hội Thánh Chúa tại Việt Nam: Việc cử hành các Thánh lễ, nghi thức Phụng vụ bằng tiếng Việt để ai cũng hiểu được và đón nhận (Trước đây cử hành hoàn toàn bằng tiếng Latinh). Trong thánh lễ, vị Chủ tế quay xuống với Cộng đòan, có đối đáp, có phần của chủ tế, có phần của cộng đòan như đọc các bài đọc, giáo dân tham gia vào việc phụng vụ bàn Thánh, trao Mình Thánh… Hội nhập văn hóa của Hội Thánh Công Giáo vào các dân tộc: người tín hữu được cử hành các lễ nghi kính nhớ tổ tiên, giỗ chạp; tham gia các họat động của các tôn giáo bạn, các phong tục địa phương. Giáo hội đối thọai và bày tỏ lòng tôn kính các tôn giáo, những người không tín ngưỡng. Giáo dân được nâng cao vai trò và vị trí trong Giáo hội qua Sắc lệnh Tông đồ Giáo dân, Người Phụ nữ được tham gia nhiều hơn trong Hội Thánh. Hội Thánh Công Giáo nhận mình là một thành phần trong thế giới hôm nay qua các sắc lệnh, hiến chế công đồng ban hành và thực hiện, khiến Hội Thánh Công giáo như lột xác, không còn “kín cổng cao tường“ với thế giới, mà là mở ra với nhân lọai. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đương nhiệm, khi được hỏi về Đức Gioan XXIII, Ngài nói: ”Đức Gioan XXIII là và vốn là một vĩ nhân. Ngài triệu tập Công Đồng Vatican II. Đức Piô XII trước đó cũng có ý định này rồi nhưng thời gian chín mùi chưa tới. Đức Gioan không nghĩ tới chuyện thời gian có chín mùi hay không, ngài chỉ theo Chúa Thánh Thần“.

Chân Phước Giáo Hoàng Gioan PhaoLô II, sinh ngày 18 tháng 5 tại Wadowice (Ba Lan), với tên gọi là Karol Joseph Wojtyla. Thụ phong Linh Mục năm 1946. Năm 1958 là Giám Mục Phụ tá tại Cracow. Năm 1964 Tổng Giám Mục Cracow. Năm 1967 được Đức Giáo Hoàng PhaoLô VI tấn phong Hồng Y (47 tuổi). Lúc 16:30 ngày thứ bảy 14 tháng 10 năm 1978, sau khi cử hành Lễ kính Chúa Thánh Thần tại Ðền thờ Thánh Phêrô vào ban sáng, 111 vị Hồng Y từ khắp thế giới bước vào Mật Viện, để bầu Giáo Hoàng mới. Sáng thứ hai 16 tháng 10/1978, với hai lần bỏ phiếu, các Hồng y vẫn chưa chọn được Vị Giáo Hoàng mới. Tên của Tổng Giám mục Cracovia đã nhận được nhiều phiếu hơn cả vào lúc 17:30, trong cuộc bỏ phiếu lần thứ sáu, vào chiều ngày 16 tháng 10 năm 1978. Sau khi kiểm xong các lá phiếu, Vị Hồng Y nhiếp chính (trong thời kỳ trống ngôi) lại gần Vị được chọn, chào kính, đặt câu hỏi theo lễ nghi: “Ngài có chấp nhận việc lựa chọn Ngài hay không?”. Trong cầu nguyện và yên lặng suy tư, Karol Wojtyla chưa trả lời ngay. Mọi người chờ đợi và thấy Ngài cảm động, nước mắt chảy trên gò má. Sau cùng, với giọng rõ ràng và nghiêm nghị, Vị Hồng Y trả lời: “Vì Chúa Kitô của tôi, vì Ðức Trinh Nữ, Mẹ của tôi, vì tôn trọng Tông Hiến của Ðức Phaolô VI mời gọi, tôi xin chấp nhận”. Ngày 3 tháng 4 năm 2005 Chúa gọi Ngài về lúc 2g37’ tại Vatican.

Trong 27 năm tại ngôi vị Giáo Hoàng, Đức Gioan Phaolô II đã chủ sự 51 nghi lễ phong thánh cho 482 người và 147 nghi lễ phong chân phước cho tất cả 1338 người. Nhiều người hơn tất cả những giáo hoàng trước. Đặc biệt trong số những người được phong thánh có 117 vị thánh tử đạo Việt Nam được Ngài tuyên phong tại thành Rôma ngày 19 tháng 6 năm 1988. Chính Ngài đã phong Thánh cho Mẹ Terexa Calcutta, người mà Đức Thánh Cha đã từng gặp gỡ trước đó trong triều đại của mình. Chính Ngài đã chọn Chúa nhật thứ II Phục sinh là Chúa nhật ”Kính Lòng Thương Xót của Chúa”. Ngài cổ võ cho việc tôn sùng lòng thương xót của Chúa, qua gương của Thánh Nữ tu Faustina, người đã được Chúa hiện ra và mạc khải. Đức Gioan PhaoLô II chỉ rõ: ”Giáo hội có quyền và nghĩa vụ phải tôn kính, loan báo, và thực hành kêu cầu lớn tiếng kêu van khóc lóc Thiên Chúa của Lòng Thương Xót“.

Được mệnh danh là “Vị Giáo Hòang Lực sĩ“. Với 247 chuyến viếng thăm mục vụ trong và ngoài nước Ý, Đức Gioan Phaolô II đã đi 1.167.295 km (hay 700.380 dặm), trên 28 lần chu vi của Trái đất (hay 3 lần khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trăng), nhiều hơn tất cả những Giáo hoàng trước cộng lại. Những chuyến đi này là dấu hiệu của nỗ lực bắc cầu nối lại những quốc gia và tôn giáo trong nhiệm kỳ của Ngài.

Đức Gioan Phaolô II đã biến những chuyến tông du trở thành những cuộc hành trình truyền giáo mang tính chất sứ đồ. Ngài sẵn sàng đón nhận mọi phong tục và nghi thức văn hóa ở những vùng miền khác nhau. Bất cứ ở nơi nào Ngài đến, Ngài đều tới viếng thăm những nơi tôn kính Đức Maria. Nơi Đức Mẹ hiện hình ở Braxin, Ngôi nhà Đức Mẹ tại Thổ Nhĩ Kỳ, Hang đá Đức Mẹ Lộ Đức, thánh địa Fatima ở Bồ Đào Nha… Ngài hiến dâng tất cả các lục địa cho trái tim Đức Mẹ “xin Người hãy thấu hiểu tất cả nỗi khổ đau và niềm hy vọng của tất cả chúng con“. Tại Fatima, Đức Thánh Cha đã đặc biệt phó thác Hội Thánh và bản thân Ngài trong tay Đức Mẹ và xin Mẹ gìn giữ. Ngài cũng đã trực tiếp gặp Nữ tu Lucia, người cuối cùng còn lại trong ba vị được Đức Mẹ hiện ra (Giaxintha, Phanxico, Lucia). Ngài đã được Đức Mẹ gìn giữ cách đặc biệt qua lần bị tên Mehmet Ali Agca ám sát tại Roma. Là người rất yêu mến, gần gũi giới trẻ, Đức Gioan PhaoLôII đã khai sinh ngày hội Giới trẻ Thế giới. Hiên nay cứ 3 năm một lần, mọi người trẻ trên thế giới đều họp mừng Đại hội Giới trẻ tại một quốc gia nào đó (Vừa qua là tại Braxin).

Thiên Chúa đã thưởng công hai Ngài vinh phúc Nước trời, Hội Thánh Chúa nơi trần gian tôn vinh các Ngài lên bậc Hiển Thánh. Từ nay (27/4/2014), Giáo hội tôn kính các Ngài trên bàn thờ khắp thế giới. Các Ngài luôn ở bên Chúa và cầu bầu cho con cái Chúa nơi trần gian. Xin hai Thánh Giáo Hòang Gioan XXIII và Yoan PhaoLô II chuyển cầu những lời nguyện xin của chúng con lên Thiên Chúa. Xin Lòng Thương Xót của Chúa tuôn tràn trên Hội Thánh Chúa để mọi thành phần Dân Chúa, đặc biệt tại Việt Nam, chúng con luôn là Chứng Nhân Tình yêu Chúa cho mọi người.

  Fx Đỗ Công Minh