Một trong các giáo huấn của Giáo hội bị hiểu sai, và có thể là điều ít được suy nghĩ, đó là Luyện Hình (Luyện Ngục). Để có thể hiểu và bao quát, giáo huấn này không đòi hỏi nghiên cứu sâu xa về thần học. Cách giải thích và ngắn gọn nên bỏ kiểu giải thích lệch lạc khiến nhiều người nghi ngờ hoặc khinh suất.
Nói một cách đơn giản, nếu một người chết trong ơn nghĩa Chúa – nghĩa là, nếu họ “được cứu độ” khi họ bước vào đời sau – vẫn có thể “dùng thời gian ở trong Luyện Hình” trước khi vào thiên đàng. Cần phải biết rằn Luyện Hìnhs không là “cơ hội thứ hai” đối với ơn cứu độ. Nếu một người chết khi xa cách Thiên Chúa, người đó không còn cơ hội thứ hai: “Phận con người là phải chết một lần, rồi sau đó chịu phán xét” (Dt 9:27).
Lòng Chúa Thương Xót (LCTX) không làm ngơ những khiếm khuyết và tội lỗi, nhưng LCTX tẩy xóa chúng và sửa chữa tình trạng hư hại… và chúng ta được mời gọi thông hiệp với LCTX. Người Cha giàu lòng thương xót đã vui đón đứa con hoang đàng trở về nhà, và tha mọi tội lỗi cho nó. Điều này thường thấy trong tương quan với sự hoán cải, ăn năn và tha thứ trong cuộc sống. Nhưng chúng ta cũng thấy các yếu tố đối với luyện hình. Hãy cân nhắc hành trình trở về của đứa con hoang đàng, can đảm đứng dậy và trở về từ nơi xa xăm. Trong kiếp sau, không có sự chấp nhận ngay lập tức. Một hành trình cực nhọc có thể vẫn có trong tương lai của chúng ta. Người Cha chờ đợi với đôi tay rộng mở, nhưng chúng ta vẫn phải đến với Ngài. Đứa con được tha thứ từ lúc tìm kiếm sự tha thứ, nhưng hành trình về nhà chưa hoàn tất.
Bí tích Hòa giải có tẩy sạch tội lỗi? Chúng ta có được tha thứ?
Chắc chắn chúng ta được tha thứ, tội lỗi của chúng ta được tháo gỡ khi chúng ta thật lòng ăn năn, nhưng có hai hình phạt vì tội lỗi. Việc xưng tội miễn giảm hình phạt nào? GLCG đã nói về hậu quả của tội lỗi: “…Tội lỗi có hai hậu quả. Tội trọng tước mất sự kết hiệp với Thiên Chúa, do đó khiến chúng ta không thể được sống đời đời, sự thiếu đó gọi là ‘hình phạt đời đời’ vì tội lỗi. Mặt khác, mọi tội lỗi, dù là tội nhẹ, đều có liên lụy với các thụ tạo, phải được thanh tẩy trên thế gian hoặc ở Luyện Hình. Sự thanh luyện này giải thoát chúng ta khỏi ‘hình phạt tạm thời’ vì tội lỗi. Hai hình phạt này không được hiểu là dạng báo thù do Thiên Chúa bắt chịu, mà là hệ lụy của chính tội lỗi. Sự hoán cải xuất phát từ lòng bác ái tha thiết có thể đạt được sự thanh luyện hoàn toàn của tội nhân theo cách đó mà không còn hình phạt nào” (Giáo lý Công giáo – GLCG, số 1472).
Như vậy, có hai dạng hình phạt vì tội lỗi, vĩnh viễn và tạm thời. Hình phạt vĩnh viễn được tha thứ qua Bí tích Hòa giải. Giáo huấn về Luyện Hình là tín điều của Giáo hội và phải được công nhận bằng đức tin…. Những người chết trong ân sủng nhưng vẫn mắc tội nhẹ, hệ lụy với tội lỗi hoặc bất kỳ hình phạt tạm thời nào vì tội lỗi, đều được thanh tẩy trong Luyện Hình nhờ tình yêu của Thiên Chúa: “Mọi người chết trong ơn nghĩa Chúa, dù chưa được thanh tẩy hoàn toàn, thực sự đã chắc được hưởng ơn cứu độ; nhưng sau khi chết họ phải chịu thanh luyện để đạt được sự thánh thiện cần thiết thì mới được vào hưởng niềm vui Nước Trời” (GLCG, số 1030).
Lợi ích của gương lành
Khi tôi còn là một thiếu niên, tôi làm tổn hại tài sản của người hàng xóm. Người đó là cha của người bạn thân của tôi. Cái tôi làm hư rất mắc tiền, người cha kia không chấp nhận cho tôi thay thế cái khác. Tôi sợ hãi và buồn lắm. Trong vài phút, chúng tôi đối diện với nhau. Tôi bắt đầu khóc, rồi người bạn đã ôm tôi và hứa chắc mọi điều sẽ ổn – tôi đã được tha thứ bằng lời nói và hành động. Sau khi bình tĩnh, chúng tôi ngồi ở bậc thềm trước nhà, người bạn nói với tôi: “Chúng mình cùng nghĩ cách đền bù”. Chúng tôi quyết định rằng tôi sẽ cắt cỏ. Vì không đủ tài chính để đền bù, nhưng tôi đã được nhờ người bạn. Đây là ví dụ đơn giản, nhưng cũng giống như tội lỗi được tha hình phạt đời đời nhờ Bí tích Hòa giải, và việc cắt cỏ để đền bù cũng như hình phạt tạm thời của tội lỗi.
Hoàn hảo trong đức mến
Như vậy, Luyện Hình có thể được dễ hiểu hơn theo cách nói là “bệnh viện” dành cho tội nhân, hoặc như nhà tắm nước ngọ ở bãi biển, chứ không như nhà tù. Có bệnh thì phải chữa, bụi bẩn thì phải rửa sạch, và “giá tạm thời” còn lại phải thanh toán, trước khi chúng ta được vào Nước Trời. Không phương diện nào trong đó là “tấm vé” cho phép chúng ta vào – đó là Ơn Cứu Độ của Đức Kitô trên Thánh Giá, là công trạng của Ngài được áp dụng cho chúng ta khi chúng ta đáp lại lời mời gọi của Ngài và hợp tác với ân sủng. Đó là phương tiện chúng ta hợp tác với Ngài để trở nên hoàn hảo trong tình yêu của Ngài.
Chúa Giêsu bảo chúng ta phải hoàn thiện: “Anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt 5:48). Kinh Thánh nói rõ rằng ai không hoàn thiện thì không được vào Nước Trời. Trong sách Khải Huyền, chúng ta được biết thị kiến về Thành Giêrusalem mới qua trích đoạn ngắn gọn: “Trong thành, tôi không thấy có Đền Thờ, vì Đức Chúa, Thiên Chúa Toàn Năng, và Con Chiên là Đền Thờ của thành. Thành chẳng cần mặt trời mặt trăng chiếu sáng, vì đã có vinh quang Thiên Chúa toả rạng, và Con Chiên là ngọn đèn chiếu soi. Các dân ngoại sẽ tiến bước theo ánh sáng của thành, và vua chúa trần gian đem kho tàng vinh quang tới đó. Ngày nọ qua ngày kia, cửa thành không bao giờ đóng, vì ở đấy sẽ chẳng có đêm. Thiên hạ sẽ đem tới đó kho tàng vinh quang và sự giàu sang của các dân ngoại. Tất cả những gì ô uế cũng như bất cứ ai làm điều ghê tởm và ăn gian nói dối, đều không được vào thành, mà chỉ có những người có tên ghi trong Sổ Trường Sinh của Con Chiên mới được vào” (Kh 21:22-27).
Thiên Chúa đã mở cửa Nước Trời cho chúng ta. Chúa Giêsu đã buộc chúng ta phải hoàn thiện như Chúa Cha là Đấng hoàn thiện. Không gì chưa thanh sạch có thể vào Nước Trời. Chúng ta sẽ không đạt được sự hoàn thiện ở đời này hoặc sau khi chúng ta chết nếu thiếu ơn Chúa, nếu chúng ta đạt được ơn cứu độ thì chúng ta sẽ hoàn thiện trong lòng thương xót của Chúa và công lý nơi Luyện Hình trước khi vào Nước Trời. Càng tới gần Chúa thì chúng ta càng có thể hoàn thiện. Sự thật đơn giản này không được Martin Luther nắm bắt, ông đã xây dựng một lý thuyết hoàn toàn mới về sự cứu độ và sự thánh hóa mà kết luận rằng con người luôn luôn chẳng là gì hơn là một đống phân được bao phủ bằng tuyết trắng. Nhưng lý thuyết mới này không duy trì. Một đống phân vẫn chỉ là đống phân dù được bao phủ bằng tuyết trắng. Nó vẫn không sạch và không thể vào Nước Trời. Sự hợp tác của chúng ta đới với ơn Chúa, làm cho chúng ta xứng đáng, làm cho chúng ta hoàn hảo trong tình yêu – tẩy rửa chúng ta sạch mọi hệ lụy của tội lỗi và mọi điều bất toàn. Thiên Chúa muốn gỡ bỏ mọi khuyết điểm của chúng ta, không che giấu chúng.
Cầu nguyện cho người chết
Chúng ta có thể giúp những người đang chịu thanh luyện trong Luyện Hình bằng những lời cầu nguyện của chúng ta. Tôi không thể giải thích như thế nào, nhưng tôi có thể nói rằng chúng ta được hướng dẫn trong Kinh Thánh về việc cầu nguyện cho nhau. Chúng ta được biết rằng những lời cầu nguyện của người công chính có hiệu quả lắm! Theo cách nào đó, Thiên Chúa dùng những lời cầu nguyện đó để tẩy sạch những người đã qua đời. Đó là sự thực hành và niềm tin của Giáo hội ngay từ buổi đầu. Có nhiều người biết về hiệu quả của lời cầu nguyện cho những người đã qua đời. Đủ để nói rằng những gì chúng ta làm đều có thể là nguyên nhân thứ hai làm cho những điều khác xảy ra. Điều này nghĩa là hợp Ý Chúa. Những điều tốt có thể xảy ra cho người khác nhờ lời cầu nguyện của chúng ta, nếu không thì Ngài đã không nói vậy.
Như thế, chúng ta hãy tạo thói quen hằng ngày cầu nguyện cho những người đã qua đời. Tặng phẩm quý giá nhất chúng ta có thể trao cho những người đã chết là dâng lễ cầu nguyện cho họ. Nếu họ không cần, Thiên Chúa sẽ trao ban cho những linh hồn khác.
Mọi vinh quang, vinh dự và chúc tụng đều thuộc về Thiên Chúa!
TRẦM THIÊN THU (Chuyển ngữ từ IntegratedCatholicLife.org)