Ronald Rolheiser, 2008-02-03

Mùa Chay có ý nghĩa như thế nào? Tại sao hằng năm chúng ta dành ra bốn mươi ngày tự nguyện từ bỏ các thú vui chính đáng để chuẩn bị lễ Phục Sinh.

Nhu cầu chay tịnh có lẽ đã ăn sâu trong tế bào ADN di truyền của chúng ta. Một vài hình ảnh về mùa chay sẽ giúp chúng ta rõ hơn về điều nầy.

Hình ảnh tôn giáo đẹp nhất về mùa chay là hình ảnh Đức Giê-su đi vào sa mạc để chay tịnh và cầu nguyện. Kinh thánh cho biết Đức Giê-su ở trong sa mạc bốn mươi đêm ngày và trong thời gian đó, Người không ăn uống gì cả. Điều này không nhất thiết theo nghĩa đen Người không dùng một thức ăn hay nước uống nào, nhưng còn hơn vậy, Người tự từ bỏ mọi nhu cầu vật chất (thức ăn, nước uống, thú vui, tiêu khiển), bảo vệ cho Người khỏi những xúc động, cám dỗ, phụ thuộc để trọn vẹn phó thác niềm tin vào Chúa Cha. Và trong khi làm như vậy, chúng ta biết rằng Người cũng cảm thấy đói và dễ sa ngã trước cám dỗ của ma quỹ, tuy nhiên nó lại càng làm cho niềm tin của Người vào Chúa Cha mạnh hơn.

Sa mạc lấy đi khỏi chúng ta sự an toàn che chắn của cuộc sống bình thường, bóc trần chúng ta và để chúng ta trần trụi trước Thiên Chúa và quỹ dữ. Nó khiến chúng ta đối mặt với những xáo trộn của chính mình. Đó là một hình ảnh của mùa chay.

Nhưng chúng ta cũng có một vài hình ảnh khác mang tính nhân loại học tuyệt đẹp về mùa chay. Tôi xin đề cập ngắn gọn ba trong số các hình ảnh đẹp này.

Thực tế, nền văn hóa nào cũng có khái niệm của việc phải “ngồi trong tro tàn một lần” như một chuẩn bị cần thiết trước khi đón nhận  niềm vui hay hân hoan.

Chẳng hạn câu chuyện Cô Bé Lọ Lem – Cinderella. Cái tên Cinderella bao gồm hai từ: Cinders nghĩa là tro và Puella tiếng la-tinh có nghĩa là cô gái trẻ. Cinderella nghĩa là cô gái bất diệt ngồi giữa tro tàn, với một ý nghĩa xa hơn, trước khi cô hay bất cứ ai khác, muốn được là người mặc áo da hội, đi đến cung điện và khiêu vũ với hoàng tử thì trước tiên họ phải ngồi giữa tro tàn, nếm trải cô đơn, cảm giác bất lực, và tin rằng tình trạng bị bỏ rơi và làm nhục sẽ mang lại sự chín chắn cần thiết để đi dự buổi khiêu vũ hoàng gia.

Nền văn hóa thổ dân Bắc Mỹ cũng có những câu chuyện tương tự, mọi người chấp nhận bất cứ ai rồi cũng phải trải qua một mùa ngồi giữa tro tàn. Chẳng hạn, có một vài bộ lạc sống chung trong những ngôi nhà dài, các bếp lửa nấu nướng và sưởi ấm được đặt ở trung tâm ngôi nhà, một phần mái nhà để hở để làm ống khói. Tro dĩ nhiên sẽ được chất thành đống xung quanh bếp lửa và thỉnh thoảng có một người của bộ lạc sẽ bỏ ra một thời gian đơn giản chỉ ngồi giữa đống tro tàn, tách mình ra khỏi sinh hoạt thường ngày, dùng rất ít thức ăn và nước uống. Cho đến một ngày, người đó sẽ đứng dậy, rửa sạch tro và trở lại sinh hoạt bình thường. Không ai hỏi lý do tại sao. Nhưng đó là điều bảo đảm rằng người này đang vượt qua một cái gì đó, tâm trạng bị ruồng bỏ và hoang mang; cần có những khoảng trống, thinh lặng, tách khỏi sinh hoạt bên ngoài để vượt qua các cơn xáo trộn, cám dỗ bên trong. Ngắn gọn, người đó cảm thấy cần có một thời gian chay tịnh.

Hình ảnh thứ ba là trở thành đứa con của sao Thổ. Trong một vài thần thoại, sao Thổ là hành tinh gây ra buồn chán, thất vọng. Và vì thế, nếu bạn là thi sĩ, nghệ sĩ, triết gia, nhà văn hay là nhà tư tưởng tôn giáo thì thỉnh thoảng bạn sẽ muốn ngồi dưới vòm sao Thổ, lúc đó là lúc bạn đi vào nội tâm mà bình thường có thể bạn muốn lẫn tránh. Bởi vì chúng gây nên xáo trộn, buồn chán, nặng nề và thất vọng. Một phần của ý tưởng nầy là có một dịp nào đó trong cuộc đời, bạn sẽ dành thời gian để trở thành đứa con của sao Thổ, nghĩa là bạn sẽ ở trong tình trạng buồn chán, nặng nề, bạn sẽ dừng lại các sinh hoạt bình thường  và ngồi một thời gian với nó. Hãy kiên nhẫn học hỏi những bài học mà chỉ một tâm trạng buồn chán nào đó mới có thể dạy cho bạn. Lại thêm có một vài công việc bên trong rất cần thiết, cái mà bạn chỉ có thể làm trong lúc buồn và nặng nề, và thỉnh thoảng chúng ta cần thực hiện chúng một cách tự nguyện.

Cuối cùng, có một vài hình ảnh đẹp khác có tính nhân loại học có thể giúp chúng ta hiểu được mùa chay, hình ảnh giọt nước mắt, chúng kết nối chúng ta vào dòng chảy chung của cuộc đời. Nước mắt của chúng ta là nước muối của đại dương, là nơi tối hậu của những khởi đầu của tất cả đời sống trên hành tinh này. Thỉnh thoảng, từ bỏ các thú vui của cuộc sống để dành cho sự mặn mà của những giọt nước mắt cũng là một điều tốt đẹp. Bởi vì chỉ có chúng mới làm cho chúng ta trở nên sâu đậm và giúp chúng ta kết nối với nguồn gốc và nền tảng của chúng ta.

Đích thực mùa chay có ý nghĩa như vậy. 

J.B. Thái Hòa dịch

Nguồn: phanxicovn