Hiệp hành là một thuật ngữ rất thịnh hành ngày nay trong Giáo Hội. Chúng ta liên tục nghe về nó, đặc biệt là liên quan Thượng Hội Đồng về tính công nghị. Nhưng thông thường, thuật ngữ này là vỏ bọc cho tính không chính thống và lỏng lẻo. Nó lấy Thập Giá ra khỏi đức tin bị đóng đinh của chúng ta. Không có Thập Giá thì không có Phục Sinh. Không bước vào Thập Giá với những người Chúa sai đến trong đời chúng ta thì không có sự hiệp hành thực sự.
Cuộc sống này là Đường Thập Giá cho mỗi người chúng ta. Chúa hứa nhiều lần rằng chúng ta sẽ gặp khó khăn và chúng ta phải vác thập giá của mình mà theo Ngài. Bằng nhiều cách, Giáo Hội đã vứt bỏ Thập Giá trong 60 năm qua. Tôi lớn lên trong thời đại thủ công bằng nỉ khi việc làm biểu ngữ và hát những bài hát vô vị là việc dạy giáo lý. Điều này đã dẫn đến việc dạy giáo lý nghèo nàn và đào tạo nông cạn cho vô số linh hồn qua nhiều thế hệ. Không có gì đáng ngạc nhiên khi gần 70% người Công giáo không tin vào Sự Hiện Diện Thực Sự. Sự Hiện Diện Thực Sự của Chúa Giêsu trong Bí Tích Thánh Thể sẽ không có ý nghĩa gì nếu không có Thập Giá.
Điều mà nhiều giáo xứ đang sống hiện nay không phải là lời mời gọi đi theo Đường Thập Giá. Thay vào đó, chúng ta được cung cấp sự kết hợp giữa chủ nghĩa đạo đức trị liệu, công bằng xã hội và cẩm nang thịnh vượng với một chút thần học Công giáo. Nhiều linh mục tìm cách rao giảng một cách dạn dĩ trong bối cảnh nhiều năm giáo dân đã được dạy sai – hoặc không sai – điều này đặt ra những thách thức to lớn cho các tân linh mục tràn đầy Thánh Thần. Điều này sẽ khác nhau tùy theo giáo phận vì một số có tình trạng tốt hơn những giáo phận khác ở Tây phương. Tuy nhiên, nếu người ta thăm dò ý kiến của những người Công giáo bình thường, họ sẽ mau chóng phát hiện ra sự khác biệt lớn giữa gương Chúa Kitô chịu đóng đinh, các vị thánh và niềm tin hiện tại rằng chúng ta chỉ cần trở thành một người “tốt” và địa ngục chỉ dành cho những người như Hitler.
Cũng trong thời gian này, việc hiệp hành mà chúng ta thường nghe nói đến đã bắt đầu cất cánh và hiện đang đạt đến đỉnh cao. Giáo dân thuộc thế hệ cha mẹ tôi thường được khuyên khi xưng tội rằng hãy làm ngơ giáo huấn của Giáo Hội về các vấn đề như ngừa thai. Những lời dạy của Giáo Hội – những lời dạy của Chúa Kitô – là “lý tưởng quá cao cả” đối với người Công giáo bình thường. Mọi thứ đều nhằm mục đích làm cho việc trở thành người Công giáo “dễ dàng hơn.” Hình thức hiệp hành sai lầm này khiến các linh hồn gặp nguy hiểm nhiều lắm.
Có thể đoán trước, kết quả thật là thảm khốc đối với Giáo Hội. Chúng ta càng làm mọi thứ dễ dàng thì chúng càng trở nên không liên quan. Đời sống thiêng liêng không hề dễ dàng vì chúng ta cần được thanh luyện trong ngọn lửa thanh luyện của tình yêu Thiên Chúa. Đó là một quá trình tàn khốc. Chúng ta tội lỗi, ích kỷ, yếu đuối, nghiện ngập, trần tục và dễ bị ma quỷ lừa gạt. Chúa đến để cứu chúng ta vì chúng ta cần được cứu. Chúng ta được tạo dựng rất tốt, nhưng Tội Nguyên Tổ đã làm chúng ta tổn thương sâu sắc. Sự hiệp hành đích thực giúp chúng ta đáp lại lời mời gọi nên thánh phổ quát, đó là con đường chúng ta tìm thấy sự chữa lành và tự do trong Chúa Kitô.
Để thực sự đồng hành cùng mọi người, bản thân chúng ta trước tiên phải trải qua một cuộc hoán cải triệt để hơn nữa. Chúng ta phải nhìn nhận và chấp nhận rằng cuộc sống này không phải là “sống cuộc sống tốt nhất của chúng ta.” Đó là lớn lên trong sự thánh thiện và trở nên giống Chúa Kitô. Những người hướng dẫn chúng ta được ban cho để đồng hành với chúng ta chính là các vị thánh. Họ không chọn con đường dễ dàng và không chấp nhận tội lỗi. Họ không nói với mọi người rằng Chúa muốn họ có một cuộc sống thoải mái, tốt đẹp. Đó là điều mà tôi không may đã nghe từ quá nhiều linh mục. Chúa muốn chúng ta nên thánh, nghĩa là ôm lấy Thập Giá, dẫn đến tự do đích thực.
Khi còn làm giám đốc đào tạo đức tin, tôi đã chứng kiến vùng đất hoang vốn là nơi dạy giáo lý trong vài thập niên qua. Tôi cũng đã tận mắt chứng kiến sự tan vỡ to lớn trong nền văn hóa của chúng ta. Tôi đã gặp từng gia đình đến giáo xứ để chịu phép rửa. Hầu hết họ đến không phải để thực hành đức tin thường xuyên. Họ đang kiểm tra một cái hộp. May mắn thay, nhờ dành nhiều thời gian hơn với họ, nhiều người trong số họ đã bắt đầu thực hành đức tin.
Điều đầu tiên tôi nghe nói đã kéo mọi người ra khỏi Giáo Hội là cha mẹ ly hôn. Ly hôn đã tàn phá gia đình và đức tin, nhưng chúng ta hiếm khi nghe điều đó từ hàng giáo phẩm. Nỗi đau và tổn thương rất lớn. Với tư cách là Giáo Hội, chúng ta đang làm ngơ những vết thương sâu sắc mà việc ly hôn gây ra trong hàng ngũ của chúng ta và thường chấp nhận nó.
Nhiều người đến đây đã rơi vào chủ nghĩa tương đối và chủ nghĩa hư vô của thời đại chúng ta và bị trói buộc chặt chẽ trong nền văn hóa mà không có ai giúp họ thoát ra. Hầu hết tất cả họ đều đã kết hôn dân sự – ngoại trừ một số ít – với sự quan tâm lãnh đạm đến Bí tích Hôn Phối. Việc đóng cửa giáo xứ do đại dịch Covid đã gây ra thiệt hại không thể kể xiết đối với Bí tích Hôn Phối. Bây giờ chúng ta mới bắt đầu thấy hậu quả trong một tình huống vốn đã rất tồi tệ trước Covid.
Hầu hết lý do khiến mọi người đến chịu phép rửa là do văn hóa, áp lực của cha mẹ, những chuyến đi sắp tới, và trong một số thời điểm tươi sáng, các cặp vợ chồng muốn chuyển sang đức tin và đang dẫn dắt những người phối ngẫu Công giáo đã sa ngã của họ quay trở lại đức tin. Tôi có khoảng hai gia đình đang thực tập và được dạy giáo lý phần nào khá tốt trong suốt một năm.
Tình hình thật nghiệt ngã. Cha xứ và tôi sẽ rời khỏi các cuộc họp và choáng ngợp trước những điều tồi tệ trong Giáo Hội và văn hóa. Tôi không chắc chúng tôi có tìm thấy đáy vực thẳm trong thời gian ngắn phục vụ cùng nhau hay không. Chúng tôi vẫn đang rơi tự do. Tôi đã biết tình hình rất tồi tệ trong nhiều năm, nhưng chỉ sau một năm làm việc chặt chẽ với các bậc cha mẹ đang tìm kiếm bí tích cho con cái họ, tôi mới thấy tình hình trong Giáo Hội thật tồi tệ. Nỗi đau khổ của người dân và những người đã ngã xuống vô cùng lớn. Nhiều người trong cuộc họp đã rơi nước mắt khi chia sẻ nỗi đau khổ của họ.
Sự đồng hành hời hợt tạo điều kiện cho tội lỗi sẽ chỉ làm sâu sắc thêm những vết thương đó. Câu trả lời duy nhất chúng ta có thể đưa ra liên quan cuộc chiến chống lại tội lỗi, đau buồn, mất mát, thiếu hiểu biết, văn hóa và sự hỗn loạn là Thập Giá. Cái chết của Chúa trên Thập Giá là con đường dẫn đến sự phục sinh và sự sống đời đời. Không có con đường nào khác. Điều này có nghĩa là chúng ta được kêu gọi như anh chị em trong Chúa Kitô để bước vào Thập Giá trong cuộc đời của người khác. Chúng ta không thể chạy trốn hoặc làm ngơ nỗi đau của họ. Chúng ta bước đi cùng họ và sau đó chúng ta kêu gọi họ đến một điều gì đó cao hơn. Chúng ta không giảm bớt hay vứt bỏ những giáo lý khó khăn. Chúng ta dẫn họ đến với Chúa Kitô, Đấng đang chờ đợi để cùng bước đi với họ trên Đường Thập Giá. Chúng ta chia sẻ sự thật trong tình yêu.
Những gia đình mà tôi làm việc ban đầu không vui khi tôi yêu cầu họ dành nhiều thời gian hơn bất kỳ giáo xứ nào khác yêu cầu họ. Họ có thể đã tìm thấy một giáo xứ nơi họ xem video, rửa tội cho con và sau đó không bao giờ bít lối giáo xứ nữa. Kiểu “nhà máy bí tích” phải chấm dứt – không chỉ vì thật sai lầm khi thúc ép những người không hiểu những gì họ đang thực hiện qua bí tích – mà còn vì chúng ta phạm tội lớn chống lại lòng bác ái khi làm ngơ nhu cầu sâu sắc hơn của họ. Việc giải quyết nhu cầu đó sẽ giúp họ có thể đón nhận các bí tích và vai trò môn đệ một cách trọn vẹn hơn. Cha mẹ được Phúc Âm hóa dẫn đến con cái được Phúc Âm hóa, không phải hướng ngược lại.
Sau sự cản trở ban đầu, những gia đình ở lại trên con đường bắt đầu đánh giá cao việc tôi đã tìm cách thực sự đồng hành với họ. Tôi không thể cho họ nhiều thời gian như tôi thực sự muốn, đó là cách Chúa bộc lộ những hạn chế của tôi và sự đổ vỡ to lớn của hệ thống hiện tại, nhưng nó đã giúp gieo những hạt giống để Chúa Thánh Thần phát triển.
Sau cuộc gặp đầu tiên tại văn phòng giáo xứ với linh mục và tôi, tôi đưa họ về nhà và phục vụ họ như anh chị em trong Chúa Kitô qua ba bữa ăn khác nhau, thời gian đọc Tin Mừng và cuộc thảo luận hiệu quả. Tôi và chồng cùng hướng dẫn khi anh ấy ở thị trấn. Một trong những niềm vui lớn nhất của tôi trước khi rời đi là được nhìn thấy một gia đình trẻ vừa trở lại với đức tin đến tham dự thánh lễ cùng với hai đứa con nhỏ đã được rửa tội. Người phối ngẫu đã được rửa tội theo Công giáo. Việc đồng hành thành công dẫn tới việc làm môn đệ có chủ ý và ước muốn nên thánh nhiều hơn.
Sự hiệp hành thực sự cũng có nghĩa là một số người sẽ bỏ đi. Điều đó không dễ dàng nhưng chúng ta phải để họ đi. Tôi nhớ mùa thu năm trước khi lái xe đi làm ở giáo xứ. Tôi đang vật lộn với thực tế là tôi đã mất 40% số gia đình rước lễ lần đầu vì những yêu cầu mới của cha mẹ mà tôi và linh mục đã thực hiện. Chúng tôi yêu cầu các bậc cha mẹ phải đến dự các buổi học cùng lúc với con cái của họ và tham dự sáu khóa tĩnh tâm với con cái mà cha xứ và tôi cùng hướng dẫn. Trọng tâm của chúng tôi là truyền giáo cho các bậc cha mẹ. Tôi bị phàn nàn từ mọi phía.
Tôi nghe rất rõ ràng trong sâu thẳm tâm hồn, Chúa nói với tôi rằng tôi phải để mọi người ra đi. Ngài đã phải đi. Ngài không bao giờ ép buộc. Ngài chỉ mời gọi. Chúng ta phải bắt đầu chấp nhận rằng mọi người sẽ bỏ đi, ngay cả khi tất cả những gì chúng ta muốn làm là yêu thương họ trong Đức Kitô. Nhiều người đã rời xa Chúa như Phúc Âm cho biết.
Những ai có tấm lòng sẵn sàng tiếp nhận Lời Chúa sẽ ở lại. Những người khác hy vọng sẽ trở lại khi trái tim họ sẵn sàng. Đây là bài học không thể thiếu trong việc đồng hành. Hãy để mọi người bước đi và phó thác họ cho Chúa trong lời cầu nguyện. Giật lấy con người là chọn sự dối trá thay vì đồng hành đích thực. Để làm cho mọi việc dễ dàng hơn là chọn con đường rộng rãi của sự hủy diệt thay vì con đường hẹp của sự sống vĩnh cửu.
Chúng ta được mời gọi đồng hành với nhau trong cuộc sống này. Những người nói về sự cần thiết của việc đồng hành đều có lý về điều đó; tuy nhiên, việc hiệp hành thực sự phải hướng tới thực tại của Thập Giá và lời mời gọi nên thánh. Nó không thể là vỏ bọc cho sự không chính thống và sự lãnh đạm. Sự đau khổ trong nền văn hóa của chúng ta vô cùng to lớn. Vô số linh hồn bị mất. Họ cần chúng ta trở thành gương mặt của Chúa Kitô và cùng họ bước vào những nơi tối tăm đó để chỉ cho họ thấy có một con đường khác. Nếu chúng ta muốn sống hiệp hành đích thực thì chúng ta phải nâng cao Thánh Giá và dựa vào gương không biện hộ của các vị thánh đã đi trước chúng ta.
CONSTANCE T. HULL
TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ TheCatholicThing.org)