Giáo dục là làm trở nên người và trở nên con Chúa

Gioakim Trương Đình Giai 

Nhìn vào thực trạng giáo dục, chắc ai có tâm thức đều cảm thấy đau buồn xót xa. Vì giáo dục hiện nay chẳng khác nào là việc sản xuất hàng loạt các bác sỹ, kỹ sư, giáo viên… không chỉ thiếu tay nghề, mà điều đáng nói là thiếu lương tâm nghề nghiệp, biết bao bác sỹ, kỹ sư, giáo viên chỉ nghĩ đến nghề mình như một cái máy làm tiền không hơn không kém. Hơn lúc nào hết chúng ta cần phải tái khẳng định giáo dục nói chung, và đặc biệt giáo dục Kitô giáo trước hết và trên hết là tạo nên những con người, và con Thiên Chúa.

Chúng ta quá quen với câu “Tiên học lễ, hậu học văn”. Còn Đức Giêsu nói: Hãy học cùng tôi… Đức Giêsu chỉ bản thân ngài với tư cách là Con Người và là Con Chúa. Bởi ta chỉ thật sự là con người khi ta sống như người Con. Như thế giáo dục cốt yếu ở chổ làm nên con người và con Chúa chứ không phải làm ông này bà nọ. Nghĩa là giáo dục cốt yếu là dạy làm người chứ không phải chỉ dạy chữ, dạy nghề.

Bình thường ta nghĩ rằng mình sinh ra đã là người nhưng thực sự không phải như thế, Lúc đó, ta chỉ mới mang hình hài con người mà thôi chứ chưa phải là con người thực sự. Bởi vì phải học để làm người, phải dạy mới thành người. Bởi thế mới có chuyện một triết gia nọ ban ngày ban mặt, cầm đèn đi giữa phố xá đông người để tìm ra một con người! Hay chuyện một đứa bé sinh ra lớn lên giữa loài thú, nên chỉ có cái dáng dấp người mà thôi ngoài ra tất cả y như thú vật từ cách di chuyển, cử chỉ, tiếng kêu… Và người Kitô hữu chúng ta cũng nghĩ mình đã là con Chúa khi mình sinh ra trên đời này và nhất là khi lãnh Bí tích rửa tội. Điều này chỉ đúng mới một phần, một vế (đối với Chúa) vì ngay cả những người không tin vào Chúa cũng là con Chúa vì đều được Chúa tạo dựng, Bởi có nhiều người có cha có mẹ, mà hòan tòan không biết mình có cha có mẹ, họ vẫn nghĩ mình là những người mồ côi. Điều này không chỉ ám chỉ những người vô tín nhưng ngay cả đối với những tự xưng mình là Kitô hữu, nghĩa là đã lãnh Bí tích rửa tội tuy trên môi miệng vẫn đọc kinh Lạy Cha hằng ngày như một thói quen máy móc nhưng trong thực tế cuộc sống hiện sinh, họ chưa bao giờ tin vào và ý thức về điều cốt lõi này.

Dạy làm người và làm con Thiên Chúa thực ra chỉ là một trong đức tin Kitô giáo vì con người được Thiên Chúa tạo dựng theo hình ảnh của Người, có ý thức, tự do, và khả năng yêu thương. Không có con người đích thật nào ngoài người Con. Nghĩa là ta chỉ là người trong tương quan với Thiên Chúa là Cha, Mẹ và trong tương quan với tha nhân là anh em mình. Như thế, ta chỉ thực sự trở nên người, khi ta sống trọn vẹn các mối tương quan này.

Dạy làm người và làm con Chúa là vun trồng những giá trị nhân bản, những nhân đức luân lý, các nhân đức đối thần nhưng trước hết và trên hết là giúp đối tượng tiếp cận với Đức Giêsu, là Con Người và là Người Con hoàn hảo nhất, Đấng là Đường, là Sự thật và là Sự sống, Đấng đã nói: anh em hãy học cùng Tôi vì Tôi hiền lành và khiêm nhượng trong lòng…

Dạy làm người và dạy làm Con Chúa không chỉ đơn giản như dạy một công thức toán học, không chỉ là truyền đạt Kitô hữu cho dù về triết học, nhân học, thần học, thánh kinh, và cũng không chỉ bằng những tấm gương hiền triết, thánh nhân trưng dẫn nơi này nơi nọ cho dù là trong Thánh Kinh. Bởi ai trong chúng ta, những người Kitô hữu mà lại không nghe các đấng lặp đi lặp lại, kể đi kể lại những điều đó nhưng thử hỏi được bao nhiêu người trong chúng ta thực sự sống được chân lý nền tảng này trong đời thường của mình.

       Dạy làm người và dạy làm Con Chúa trước hết và trên hết phải bằng chính cuộc sống hiện sinh làm người và làm con Chúa của mình qua lời ăn, tiếng nói, cách sống, và những ứng xử, phản ứng hằng ngày của chúng ta trước mọi người, mọi biến cố, mọi thử thách, mọi nghịch cảnh.

Ngày nay, chúng ta chứng kiến biết bao sự gian dối, bất nhẫn vô nhân, hơn lúc nào hết những nhà giáo dục Kitô giáo cần phải chú trọng đào tạo những con người con Chúa có lòng tôn trọng, bênh vực, bảo vệ sự thật, công lý và tình liên đới hiệp thông huynh đệ Kitô giáo đích thực. Vì thực thi Chân lý và Bác ái là lời tuyên xưng trọn vẹn nhất niềm tin Kitô giáo của người Con đối với Thiên Chúa, Cha-Mẹ của mình, Đấng là Chân lý và cũng chính là Tình yêu.