Gioakim. Trương Đình Giai
Nói đến giáo dục, người ta nghĩ ngay đến việc truyền đạt kiến thức, hình thành thói quen, kỹ năng, đào tạo và rèn luyện nhân cách…
Nói đến giáo dục người ta cũng nghĩ đến việc hình thành và phát triển con người toàn diện về thể dục, trí dục, đức dục và thẩm mỹ, có khả năng sống tự lập và thiết lập mọi mối tương quan xã hội…
Nói đến giáo dục, người ta cũng muốn nói đến mối tương tác giữa cha mẹ – con cái, thầy – trò, hay nói chung người giáo dục và người được giáo dục.
Vậy giáo dục Kitô giáo là gì? Có khác gì không? Giáo dục Kitô giáo đương nhiên vẫn bao gồm những điều nói trên nhưng trước hết và trên hết là một nền giáo dục quy Kitô, nghĩa là:
– Lấy Đức Kitô và giáo huấn Tin mừng của Người làm chuẩn mực.
– Lấy Đức Kitô làm quy chiếu, động lực và là cứu cánh.
– Lấy Đức Kitô làm Thầy đích thực.
Giáo dục Kitô giáo vừa là giáo dục đức tin Kitô giáo, vừa là giáo dục theo tinh thần Kitô giáo. Nghĩa là tuy vẫn tham chiếu mọi nền giáo dục của nhân loại, nhưng dựa trên nền tảng mạc khải Kitô giáo về con người và vũ trụ, theo Thánh Kinh, Thánh truyền, dựa vào giáo lý của Đức Kitô và Huấn quyền Giáo Hội.
Vì thế theo quan điểm Kitô giáo, giáo dục trên hết là việc thông truyền mặc khải đức tin Kitô giáo, làm cho con người thấm nhuần Tin Mừng của Đức Kitô, để sống đúng với phẩm giá của con người, là con Thiên Chúa, được sáng tạo theo hình ảnh của Người.
Phát triển con người toàn diện, theo đó còn là phát triển về mặt tâm linh, về chiều kích siêu nhiên nghĩa là có thể thiết lập mối tương quan với Thiên Chúa bằng đức tin, đức cậy, đức mến, với anh em bằng sự tôn trọng, liên đới và yêu thương, với chính mình bằng việc tự vấn lương tâm, sống nội tâm và tự hoàn thiện bản thân.
Trong giáo dục Kitô giáo, không chỉ còn là mối tương tác hai chiều giữa cha mẹ – con cái, thầy – trò, người giáo dục và người được giáo dục mà là mối tương tác ba chiều. Người Cha, người Thầy, Nhà giáo dục đích thực chính là Đức Kitô, là Thánh thần của Đức Kitô. Cha mẹ, thầy cô, các linh mục, nhà giáo dục… như thế chỉ đóng vai trò trung gian, để Đức Kitô có thể đến với con cái, với học trò cuả mình, và để chúng có thể tiếp cận với Đức Kitô, Đấng “là Đường, Sự thật và là Sự sống”, qua đó đến với Thiên Chúa, là “Cha, Thầy, và là Người Chỉ đạo duy nhất”.
Trong nhãn giới đó, cả nhà giáo dục và người được giáo dục được mời gọi cùng lắng nghe nhà Đại Giáo dục là Đức Kitô. Lắng nghe tiếng nói Thần Khí của Người trong chính bản thân mình, và nơi đối tác, để Chân lý được tỏ bày, được nhìn nhận và nhờ đó mà con người được giải thoát, được cứu độ. Như Đức Giêsu đã nói: “Chính Sự thật sẽ giải phóng anh em.”. Giải phóng khỏi sự mê muội, khỏi đam mê tội lỗi, khỏi mọi hình thức nô lệ, khỏi bóng tối sự chết.
Giáo dục Kitô giáo đích thực chính là việc hiện thực hoá ơn Cứu độ, là việc giúp con người khám phá ra Đức Kitô, con Đường dẫn đến Chân lý giải thoát, đưa đến cuộc sống sung mãn.