Juan Diego có tên là Cuauhtlatohuac, một thổ dân Azrec, ông đổi tên là Juan Diego sau khi tòng giáo. Diego sinh sống tại làng Cuautilan, gần Mexico City. Lúc đó ông dược 57 tuổi. Ngày ngày ông thường đi bộ 15 dặm (24 cây số) để dự Thánh Lễ tại Tlalteloco, phía bắc Mexico City.
Sáng ngày 9 tháng 12 năm 1531, một ngày đông lạnh lẽo, Juan Diego trên đường dự lễ, khi ngang qua đồi Tepeyac, ông nghe như có tiếng chim đàn ca hót và có tiếng gọi “Juanito, Juan Dieguito!” từ trên đồi vọng xuống. Juan Diego leo lên đồi chừng 130 thước, ông thấy một phụ nữ xinh đẹp ở giữa những bụi xương rồng. Phụ nữ đó nói với Juan Diego:
- Nghe này Juan, con yêu dấu và nhỏ bé của Mẹ. Con đi đâu đó?
Juan đáp:
- Thưa bà, con đi tới làng Tlateloleo để dự lễ.
Người phụ nữ nói:
- Con yêu dấu, Mẹ là Đức Nữ Trinh, Thánh Mẫu của Thiên Chúa, Thiên Chúa là Đấng ban sự sống cho muôn loài, là Đấng Tạo Hóa, và là Chúa tể trời đất. Mẹ rất muốn người ta xây một đền thờ tại đây để dâng kính Mẹ, để Mẹ thi ân và thương xót họ. Mẹ sẽ chữa lành và làm giảm bớt những đau khổ thiếu thốn. Con hãy đến với Đức Giám Mục và nói với Ngài rằng Mẹ phái con đến cho Ngài biết Mẹ rất muốn Ngài xây dựng cho Mẹ một ngôi đền thờ tại đây…
Juan lập tức đến trụ sở Đức Giám Mục Zumárraga tại Mexico City, để thưa cùng Đức Giám Mục điều Đức Mẹ xin. Lần này Juan Diego bị từ chối vì ngài không tin. Ngày hôm sau mùng 10 tháng 12 năm 1531, Juan trở lại tòa Giám Mục, nhưng cũng thất bại. Ngài còn đòi phải có một phép lạ tỏ tưởng nữa.
Sáng sớm ngày 12 tháng 12 năm 1531, ông Juan Bernadino, chú của Juan Diego, nghĩ rằng mình sắp chết, nên ông nhờ Juan Diego đi Tlatelolco mời Linh Mục cho ông xưng tội và chịu phép xức dầu. Juan Diego vội vàng ra đi lúc 4 giờ sáng. Trên đường, Juan đi ngang qua đồi Tepeyac, nhưng không muốn ghé lại vì sợ trễ nếu Đức Mẹ đang chờ ông. Ông đi theo đường sườn đồi phía bên kia. Nhưng Juan sửng sốt thấy Đức Mẹ từ trên đồi đi xuống gặp ông trên đường. Đức Mẹ tươi cười hỏi:
- Juan, con đi đâu thế?
Juan Diego lúng túng trả lời Đức Mẹ:
- Con xin lỗi Mẹ, con đi tìm Linh Mục cho chú con xưng tội, và khi xong việc này, con sẽ trở lại đây ngay. Con không nói dối đâu.
Đức Mẹ nói:
- Con yêu dấu, con đừng nản lòng, đừng để lòng con nao núng, sắc diện con biến đổi vì bệnh tình của chú con. Bệnh ông sẽ được lành. Hãy an tâm được sự che chở của Mẹ. Bây giờ con hãy lên đồi nơi con đã thấy Mẹ, hãy ngắt thiệt nhiều những bông hoa lạ ấy cho Mẹ.
Ông trở lại nơi Mẹ đã hiện ra và ông thật ngỡ ngàng thấy cả một cánh đồng hoa muôn màu sặc sỡ. Ông hái đầy những bông hoa đẹp túm vào chiếc áo choàng, rồi đem đến cho Mẹ. Đức Mẹ sắp lại những bông hồng trong áo choàng của Juan Diego, rồi túm lại và bảo Diego đừng đảo lộn nó lên và chỉ mở gói đó cho chính Đức Giám Mục coi.
Đến tòa Giám Mục, Juan Diego lại phải chờ đợi, vì ngài đang tiếp chuyện với Đức Sebastián Ramirez y Fuenleal, vị toàn quyền mới của Mexico. Sau cùng Juan Diego cũng được tiếp kiến. Ông trao xách hoa hồng cho Đức Giám Mục. Đức Giám Mục rất đỗi ngạc nhiên về những bông hoa hồng có mùi thơm dịu lạ. Nhìn tấm khăn Tilna, ngài lại ngạc nhiên hơn vì tấm áo lúc này hình ảnh Đức Mẹ hiện ra trên đồi Tepeyac từ từ hiện lên rõ ràng. Đức Giám Mục ôm chầm lấy Juan và xin lỗi vì trước kia ngài đã không tin lời Juan tường thuật.
Lập tức tin lạ truyền đi khắp nơi. Đức Giám Mục cho rước Đức Mẹ và đặt trong nhà nguyện riêng để dân chúng tới chiêm ngắm. Sáng hôm sau Juan Diego trở về nhà thì cậu Juan Bernadino đã lành bệnh, đang ngồi hong nắng. Ông cũng cho biết Đức Mẹ đã hiện ra chữa bệnh cho ông và cho biết Đức Mẹ muốn người ta nói đến Đức Mẹ trong tương lai như thế nào. Đức Mẹ muốn người ta gọi Mẹ là “Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội.” Ảnh Đức Mẹ được in trong tấm áo choàng Tilna của Juan Diego cho thấy: Đức Mẹ mang vóc dáng một phụ nữ thổ dân. Đức Mẹ mặc áo dài màu nâu phớt hồng. Áo choàng xanh lá cây có viền vàng và những ngôi sao lóng lánh phủ từ trên đầu xuống tới chân. Hai tay Đức Mẹ chắp trước ngực, cho thấy cổ tay áo trong gần cổ tay áo dài. Điểm đặc biệt là Đức Mẹ mang thắt lưng nhỏ màu đen hoặc nâu đậm, một tiêu biểu toàn vẹn trinh khiết của Đức Nữ Trinh và được cởi ra trao cho người chồng trong ngày cưới theo tục lệ Aztec, và Đức Mẹ đang mang thai. Đức Mẹ đứng trên vành trăng lưỡi liềm, được một thiên thần, sắc diện thổ dân, mặc áo dài tay màu hồng, nâng đỡ. Phía sau Đức Mẹ là vầng hào quang hình bầu dục, có những tia sáng vàng tỏa ra chung quanh.
Ảnh Đức Mẹ trên áo choàng của Juan Diego ngày nay được bảo quản và trưng bày tại Thánh Đường Đức Mẹ Guadalupe, xây trên đồi Tepeyac theo lời Đức Mẹ. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô Đệ Nhị đã qua Mexicô tấn phong Juan Diego lên hàng hiển thánh ngày 30 tháng 7 năm 2002.
Sưu tầm