DANH CHÍNH NGÔN THUẬN

Thánh Mátthêu cho biết: Giacóp sinh Giuse, chồng của bà Maria, bà là mẹ Đức Giêsu cũng gọi là Đấng Kitô. Sau đây là gốc tích Đức Giêsu Kitô: bà Maria, mẹ Người, đã thành hôn với ông Giuse. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo. Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng: “Này ông Giuse, con cháu Đavít, đừng ngại đón bà Maria vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ.” (Mt 1:16, 18-21, 24a)

Chỉ vài câu nhưng đó là một hành trình dài đằng đẵng, đầy gian khó, hẳn là Đức Thánh Giuse bị giằng co nhiều lắm, đến nỗi ngài định ngấm ngầm bỏ đi khi thấy Đức Maria bụng to. Luật thời đó ắt sẽ ném đá cho chết. Ý định “bỏ của chạy lấy người” cũng là lẽ thường của con người, nhưng sứ thần báo cho ngài biết rằng đó là “quyền phép của Chúa Thánh Thần.” Chắc là Đức Thánh Giuse thở phào nhẹ nhõm. Tỉnh giấc, ngài làm như sứ thần dạy, vui vẻ “đưa nàng về dinh” ngay. An tâm. Không có vấn đề gì!

Rất thú vị với ý nghĩa của danh xưng Giuse: Tiếng Do Thái là יוֹסֵף [Yosef], tiếng Hy Lạp là Ἰωσήφ [Ioseph]. Chữ Giuse nghĩa là “thêm vào.” Phần thêm vào là phần phụ, không quan trọng, nhưng “phần phụ” Giuse lại rất quan trọng, vì Giuse là Phu Quân của Đức Maria và làm Dưỡng Phụ của Chúa Giêsu trên cõi trần này. Trách nhiệm nặng nề và công cán to lắm, thế nhưng chẳng ai nghe thấy ngài nói gì, có lẽ ngài chỉ cười thôi. Quả thật, cuộc đời ngài hoàn toàn “nhỏ bé,” trầm lặng tuyệt đối, hầu như không có tài liệu nào ghi lại lời nói nào của ngài. Nhưng Chúa Giêsu nói: “Ai là người nhỏ nhất trong tất cả anh em, kẻ ấy là người lớn nhất.” (Lc 9:48) Giáo Hội Công giáo tôn xưng ngài là Thánh Cả, bổn mạng của Giáo Hội hoàn vũ.

Đức Thánh Giuse khiêm nhường, trầm tĩnh, quên mình vì vợ con, vì người khác, nêu cao tinh thần phục vụ, âm thầm tan biến như muối hòa tan để làm ngon mọi thứ khác, và ngài được tôn xưng là Đấng Công Chính. Đức công chính rất cần, vì Chúa Giêsu dạy: “Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người.” (Mt 6:33) Thật vậy, “một khi nên công chính thì con người được bảo đảm ơn cứu độ.” (Rm 5:1-2)

La Rochefoucauld nói: “Những kẻ có trí tuệ tầm thường thì hay lên án những gì vượt quá tầm hiểu biết của họ.” Kinh Thánh nói: “Kẻ ngu đần chửi thẳng vào mặt; quà tặng của con người tham lam làm rơi nước mắt. Học trước đã rồi hãy nói sau; để ngừa bệnh, con hãy uống thuốc.” (Hc 18:18-19) Có vẻ chúng ta “rát tai” nhưng hợp lý lắm. Người Việt nói: “Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe.” Không biết mà “tài lanh” thì quả là dại dột, đúng ra phải nói là “ngu xuẩn.” Vì ngu dốt mà sinh ra độc đoán. Im lặng là cần thiết, là khôn ngoan, nhưng không dễ thực hiện.

Thật vậy, chỉ vài người ngồi chung bàn mà ai cũng giành nói, muốn chứng tỏ mình biết nhiều, hiểu rộng, muốn nổi bật, đôi khi nói mà thiếu suy nghĩ, không uốn lưỡi bảy lần. Nói nhiều sai nhiều, nói ít sai ít. Không nói như Đức Thánh Giuse là tuyệt với. Vả lại, nói đâu là chuyện dễ. Trước khi nói thì phải suy nghĩ, đắn đo, nói sao cho ngắn gọn mà đầy đủ. Nói dai, nói dài là dại. Nghĩ là điều khó, nói ra càng khó hơn, và làm thì càng khó hơn nữa. Lachausser phân tích: “Nghĩ đúng, nói đúng, vậy cũng chưa đúng, mà còn phải làm đúng.”

Về tâm linh, Kinh Thánh căn dặn: “Trước khi xét đoán, hãy tự kiểm điểm, thì trong giờ Chúa đến viếng thăm, con sẽ được khoan hồng.” (Hc 18:20) Tính toán không hề đơn giản, dù chỉ suy nghĩ về điều nhỏ. Xem chừng “đơn giản” nhưng chỉ là… “đang giỡn” thôi. Chúng ta thường nói tới “ba thù” – Ma Quỷ, Thế Gian, Xác Thịt. Ham nói mà không ham làm là “dính líu” tới “quỷ” Xác Thịt, vừa ích kỷ vừa kiêu ngạo. Vì thế, không dễ gì mà “im lặng” đâu! Im lặng là một đức tính, vì im lặng liên quan khiêm tốn. Đức Thánh Giuse im lặng vì ngài rất khiêm tốn.

Cuộc sống không hề đơn giản vì mưu ma chước quỷ như lưới giăng bắt chim, luôn phải cảnh giác cao độ. Vì thế, Thánh Vịnh gia cầu xin: “Lưới kẻ thù giăng, xin gỡ con ra khỏi, vì nơi con trú ẩn, chính là Ngài. Trong tay Ngài, con xin phó thác hồn con, Ngài đã cứu chuộc con, lạy Chúa Trời thành tín.” (Tv 31:5-6) Không gì khôn ngoan hơn là hoàn toàn phó thác cho Thiên Chúa quan phòng. Đức Thánh Giuse có đức tin lớn mạnh, nên ngài “thoải mái” giữ im lặng và hoàn toàn tín thác vào Lòng Thương Xót của Thiên Chúa.

Trình thuật ngắn gọn 2 Sm 7:4-5, 12-16 cho thấy Thánh Ý Chúa đã tiền định: Ngày ấy, Thiên Chúa phán với ông Nathan: “Khi ngày đời của ngươi đã mãn và ngươi đã nằm xuống với cha ông, Ta sẽ cho dòng dõi ngươi đứng lên kế vị ngươi, một người do chính ngươi sinh ra, và Ta sẽ làm cho vương quyền của nó được vững bền. Chính nó sẽ xây một nhà để tôn kính danh Ta, và Ta sẽ làm cho ngai vàng của nó vững bền mãi mãi. Đối với nó, Ta sẽ là cha, đối với Ta, nó sẽ là con. Nhà của ngươi và vương quyền của ngươi sẽ tồn tại mãi mãi trước mặt Ta; ngai vàng của ngươi sẽ vững bền mãi mãi.”

Ở đây chúng ta hiểu về Đức Thánh Giuse, người đầy quyền thế nhưng không thích dùng quyền. Ngài không nói mà hành động. Đức tin của Đức Thánh Giuse lớn đến nỗi ngài chìm đắm trong Suối Nguồn Thương Xót, không còn biết nói gì, chỉ biết xưng tụng: “Tình thương Chúa, đời đời con ca tụng, qua muôn ngàn thế hệ miệng con rao giảng lòng thành tín của Ngài. Vâng con nói: Tình thương ấy được xây dựng tới thiên thu, lòng thành tín Chúa được thiết lập trên trời.” (Tv 89:2-3) Mọi điều đã ứng nghiệm như xưa Thiên Chúa tuyên phán: “Ta đã giao ước với người Ta tuyển chọn, đã thề cùng Đavít, nghĩa bộc Ta, rằng: Dòng dõi ngươi, Ta thiết lập cho đến ngàn đời, ngai vàng ngươi, Ta xây dựng qua muôn thế hệ.” (Tv 89:4-5)

Vì tin mà Tổ Phụ Ápraham được công chính hóa. Đức Thánh Giuse cũng vì tin mà được công chính hóa. Đó là hệ quả tất yếu theo lời hứa của Thiên Chúa, như Thánh Phaolô nói: “Không phải chiếu theo Lề Luật mà Thiên Chúa đã hứa cho ông Ápraham và dòng dõi ông được thế gian làm gia nghiệp, nhưng ông được lời hứa đó vì đã trở nên công chính nhờ lòng tin.” (Rm 4:13) Thánh Phaolô nói thêm: “Vì tin mà người ta được thừa hưởng lời Thiên Chúa hứa; như thế lời hứa là ân huệ Thiên Chúa ban không, và có giá trị cho toàn thể dòng dõi ông Ápraham, nghĩa là không phải chỉ cho những ai giữ Lề Luật, mà còn cho những ai có lòng tin như ông. Ông là Tổ Phụ chúng ta hết thảy, như có lời chép: Ta đã đặt ngươi làm Tổ Phụ nhiều dân tộc. Ông là Tổ Phụ chúng ta trước mặt Thiên Chúa, Đấng ông tin tưởng, Đấng làm cho kẻ chết được sống và khiến những gì không có hóa có. Mặc dầu không còn gì để trông cậy, ông vẫn trông cậy và vững tin, do đó ông đã trở thành Tổ Phụ nhiều dân tộc, như lời Thiên Chúa phán: Dòng dõi ngươi sẽ đông đảo như thế.” (Rm 4:16-18)

Giao ước của Thiên Chúa là tặng phẩm miễn phí nhưng hiệu quả và ích lợi cho những ai thành tín. Đức tin của Tổ Phụ Ápraham vô cùng vĩ đại: Sẵn sàng ra đi theo lệnh Chúa truyền, và cũng không ngại hạ sát đứa con trai duy nhất của mình làm hy lễ dâng Thiên Chúa. Dù khó khăn cỡ nào, có lúc như tuyệt vọng, nhưng Tổ Phụ Ápraham vẫn tín trung: “Ông Ápraham đã chẳng mất niềm tin, chẳng chút nghi ngờ lời Thiên Chúa hứa; trái lại, nhờ niềm tin, ông đã nên vững mạnh và tôn vinh Thiên Chúa, vì ông hoàn toàn xác tín rằng: điều gì Thiên Chúa đã hứa thì Người cũng có đủ quyền năng thực hiện. Bởi thế, ông được kể là người công chính.” (Rm 4:20-22)

Kinh Thánh nói: “Phúc thay người ở trong thánh điện, họ luôn luôn được hát mừng Ngài.” (Tv 84:5) Tổ Phụ Ápraham và Đức Thánh Giuse có phúc đó. Ước gì chúng ta cũng mau trưởng thành tâm linh để được công chính hóa, nhất là trong Tuần Thánh. Nói về Đức Thánh Giuse, Thánh TS Teresa Ávila quả quyết: “Không có điều gì tôi xin với Đức Thánh Giuse mà không được. Nếu không tin tôi nói, bạn hãy thử mà xem!” Rất đáng để tín nhân thử lắm!

Lạy Thiên Chúa chí thánh, xin giúp chúng con noi gương Đức Thánh Giuse, sống tích cực, quên mình, vâng phục Thánh Ý Chúa và yêu thương mọi người. Xin Đức Thánh Giuse nguyện thay cầu giúp chúng con suốt đời này. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU