CHA SỞ XỨ ARS

Ngày 26-7-2016, LM Jacques Hamel (85 tuổi) bị sát hại khi đang cử hành Thánh Lễ tại nhà thờ Saint-Étienne-du-Rouvray (Pháp quốc). Kẻ thủ ác đã dùng dao tấn công và cắt cổ ngài, nhưng ngài đã cố dùng chân đạp kẻ tấn công và nói: “Cút đi, Satan!”. Những kẻ tấn công chính là những kẻ khủng bố theo Hồi giáo.

Câu chuyện đó gợi suy tư để so sánh vị linh mục người Pháp này với vị linh mục người Pháp khác, người đã sống hồi thế kỷ 18 và cũng có vóc dáng nhỏ bé, khuôn mặt hốc hác, mắt sâu, tóc bạch kim – và cái chết thánh thiện: Thánh LM Gioan Baotixita Maria Vianney, cha sở xứ Ars, bổn mạng của các linh mục coi xứ.

Thánh Gioan Vianney có khả năng hiểu thấu tâm hồn của người khác, ngài biết những cơn bão dữ vây quanh mình, ngài chiến đấu mạnh mẽ và quyết liệt mặc dù chúng hung hăng, dữ tợn. Cân nhắc hiện tại và những kẻ khủng bố, Cha Sở xứ Ars đã chiến thắng và trở thành vị đại thánh mà chúng ta cần ngày nay, dù ngài chỉ sống ở một giáo xứ nhỏ nhưng cố gắng chứng tỏ con đường dẫn về trời.

SINH RA CHỊU KHỦNG BỐ

Gioan Vianney sinh vào tháng 5-1786, tại một nông trại gia đình gần Lyon, làng Dardilly, Pháp quốc – nhưng đó là thời khủng bố. Cuộc Cánh Mạng Pháp nổi lên khắp TP Paris như ngọn núi lửa, phá tan Bastille và Hiến pháp Dân sự về Giáo sĩ (Constitution Civile du Clergé, thông qua ngày 12-7-1790), tạo nên triều đại khủng bố tìm kiếm và hủy hoại mọi ngõ ngách của Pháp như hỏa hoạn. Đó cũng là ách nặng đối với các linh mục Công giáo. Nhà thờ bị đóng cửa, chuông trống bị cấm, các đền đài bị phá hủy. Cuộc chiến chống tôn giáo căng thẳng và dữ dội.

Nhưng rong thời hỗn mang đó, một cậu bé tên là Gioan chăn cừu với sự ôn hòa trở đã thành sự thánh thiêng và quyền hạn của trẻ em. Cậu chăn đàn gia súc của gia đình, trong tay luôn có Chuỗi Mân Côi và đặt một ảnh Đức Mẹ trong hốc cây liễu rũ cành trên một con suối. Ở đó, cậu “làm lễ” với các bạn của các làng mạc xung quanh như một giáo đoàn vậy, sự khôn ngoan mù quáng của những người chống đối Thiên Chúa không bao giờ có thể khôn ngoan hơn. Lúc đó, Gioan được gọi là cha sở (curé) với trò chơi tốt lành, như lời tiên báo vậy.

Ngay khi Gioan còn nhỏ, Cách Mạng Pháp và sự tàn phá của nó không đối chọi tương xứng với Gioan. Trái táo không thể rơi xa gốc cây. Người ta đồn rằng nhiều linh mục bị bách hại bị đưa đến nông trại của ông Matthieu Vianney. Người ta cũng đồn rằng Thánh Lễ được cử hành ngay tại nhà. Qua đó, cậu Gioan thấy lo cho các hầm rượu. Cậu run lên vì sợ, và nhờ vậy mà cậu nhận biết Thiên Chúa nhiều hơn.

KHÓ NHỌC và PHÁT TRIỂN

Khi trưởng thành, Gioan rất thương người nghèo và người ăn xin. Nhưng trách nhiệm đối với nông trại không cho cậu thể hiện điều đó. Khi cậu 16 tuổi, chuông Nhà thờ Đức Bà Paris vang lên trong buổi sáng Lễ Phục Sinh cho biết hoàng đế Napoléon Bonaparte cho Công giáo được tự do, cậu Gioan nghe được tiếng Chúa gọi qua tiếng chuông nhà thờ. Bình minh mới cho Pháp quốc và dân Pháp, đặc biệt là giới trẻ.

Thời gian đó, LM Balley đến xứ Écully gần đó, và Gioan bắt đầu học riêng với ngài, vì ngài luôn quan tâm ơn gọi linh mục. Mặc dù Gioan phải vật lộn nhiều, nhất là về môn Latin, nhưng lòng kiên nhẫn và bền chí của cả thầy và trò đều được đáp đền, thầy Gioan dần dần tiến bộ và vững vàng.

Chẳng có gì dễ đạt được, càng khó càng quý. Thầy Gioan được đề cử tiến chức linh mục thật kỳ diệu, chiến tranh giữa Pháp và Tây Ban Nha đòi hỏi thanh niên phải nhập ngũ. Thầy Gioan cũng phải thi hành quân dịch. Tuy nhiên, thầy luôn “đánh tội” theo gương thánh thiện của LM Balley, điều đó khiến thầy ốm yếu nên không thể nhập ngũ. Cuối cùng, thầy Gioan Vianney được thụ phong linh mục lúc 29 tuổi, và được bổ nhiệm làm phụ tá cho LM Balley.

ĐẾN VỚI XỨ ARS

Sau thời gian làm phụ tá cho LM Balley cho tới khi linh mục thánh thiện này qua đời, LM Vianney được bổ nhiệm tới xứ Ars. – một giáo xứ nhỏ ở đồng bằng. Giáo xứ Ars chỉ cách quê hương ngài 20 dặm, nhưng “tối tăm” lắm. LM Vianney lạc đường khi đến nhận xứ. Trong màn sương, ngài xuôi ngược hỏi những trẻ chăn chiên để biết đường tới xứ Ars, Ngài hỏi: “Các em ơi, xin chỉ cho tôi đường tới xứ Ars?”. Lũ trẻ không thèm trả lời. Ngài liên tục hỏi: “Xứ Ars ở đâu? Làng Ars ở đâu?”. Rồi cũng có một cậu bé hiểu ý và chỉ đường, ngài nói: “Em đã chỉ cho tôi đường tới xứ Ars. Tôi sẽ chỉ cho em đường tới Thiên Đàng”.

Cuối cùng ngài cũng tới được giáo xứ Ars: 50 căn nhà bằng đất u ám, những cái ao tù nước đọng, đất đai cằn cỗi, những bụi cây, những vườn cây óc chó, một lâu đài có tháp canh có hào bao quanh, tường có lỗ châu mai, nghĩa địa, nhà xứ, và nhà thờ Thánh Sixtô hư hỏng nhiều. Tạ ơn Chúa, cha sở có thể tự dọn dẹp nhà thờ bụi bặm, ọp ẹp với nhà xứ xập xệ, bẩn thỉu.

Ngài luộc khoai để ăn và bắt đầu đền tội cho giáo dân. Ngài đến với người nghèo bằng lòng trắc ẩn và nhiệt thành đến với mọi người. Ngài rao giảng với “lửa” trong ánh mắt của tình yêu và lòng thương xót, đặc biệt nơi tòa giải tội. Ngài là người kéo vĩ cầm cho người ta khiêu vũ tại nhà. Ngài nói với những cô gái chỉ xem khiêu vũ: “Cứ khiêu vũ bằng trái tim nếu không khiêu vũ bằng đôi chân”. Ngài trách những chủ quán trọ phục vụ rượu cho những đàn ông phải nuôi gia đình bằng những đồng tiền mua rượu. Ngài không tha thứ cho những người sống hai lòng. Ngài động viên người ta sống nhân đức, kiêng việc xác ngày Chúa Nhật. Ngài giới thiệu tính đơn sơ. Quả thật, ngài là một mục tử như Chúa hằng mong ước.

TẤN CÔNG – BẮT BỚ

Ma quỷ rất chú ý tới công việc tốt lành của LM Vianney, chúng bắt đầu tìm cách ngăn cản. Bóng tối đem lại sự ồn ào tăm tối. Chuột rúc rích và cắn phá đồ đạc. Gió mạnh đập cửa ầm ầm. Những tiếng la hét. Xe cộ rầm rầm. Bò rống, gấu kêu, chó tru,… Ma quỷ đến xứ Ars trong nhiều dạng hóa trang. Những đợt tấn công khó hiểu, không thể tin nổi, được nhiều người chứng kiến. Thậm chí ma quỷ còn làm rung chuyển nhà xứ, lật giường lên, mùi hôi thối bốc lên, những tiếng chửi rủa tục tĩu,… thế nhưng cha sở xứ Ars vẫn không hề lay chuyển.

Ngài nói: “Người ta quen như vậy. Tôi vẫn là huynh đệ của họ”. Khi có những đợt tấn công độc ác, ngài nhận xét: “Lũ côn đồ không thể bắt con chim, thế nên chúng đốt cái lồng”. Cuối cùng, ngài biết rằng đó là “mẻ cá lớn”, tức là những người Công giáo khô khan, nguội lạnh, bê tha,… Sự nhận thức này đã tôi luyện ngài trước những đợt tấn công càng ngày càng nhiều. Chính ma quỷ không thể làm gì được cha sở xứ Ars, thế là chúng đành trở về Hỏa Ngục, không còn phá phách vị linh mục bất khuất trên đường về trời.

LINH MỤC CỦA MỌI NGƯỜI

Xứ Ars trở nên nổi tiếng nhờ cha sở, và trở thành nơi hành hương. Người ta đến để nghe cha sở Vianney giảng, lời lẽ giản dị nhưng siêu phàm, và để xưng tội với ngài. Nhiều người bật khóc khi được nghe nói về Chúa, họ gặp cha sở mà cứ như họ được gặp Chúa nhãn tiền vậy. Họ xếp hàng dài và kiên nhẫn chờ đợi để được xưng tội với ngài. Đã ba lần ngài trốn vào Dòng Trap, nhưng rồi Thiên Chúa lại muốn ngài trở về với xứ Ars.

Sau ba ngày đau đớn trong cơn hấp hối, ngài về với Chúa trong cái nắng oi ả của tháng Tám, ngày 4-8-1859. Giáo dân xứ Ars phải lấy chăn mền thấm nước để trải lên mái nhà xứ cho bớt nóng. Khi chết, khuôn mặt ngài có nét thanh thản, như chúng ta nhìn thấy khi kính viếng thi hài không hư nát của ngài tại nhà thờ Thánh Sixtô ở Ars – ngày xưa ọp ẹp, nay là đại thánh đường lộng lẫy.

Thánh LM Gioan Maria Vianney là bổn mạng của thời hiện tại và thời tương lai. Trong thời đại khủng bố này, điều gì có thể giúp người Công giáo hy vọng nhiều ở một linh mục nhận biết và chống lại khủng bố? Hơn nữa, ngài đã chiến đấu với quân khủng bố bằng nhiều cách mà ngày nay vẫn có trong xã hội: từ tội dâm dục tới tội ham mê vật chất, ảnh hưởng ma quỷ, thế giới này quay cuồng trong những đợt tấn công y như Thánh Vianney đã phải chịu đựng, nhưng ngài khiêm nhường để chống lại thói giả hình, đền tội để chống lại thói ngoan cố.

Ngày 26-7-2016, LM Jacques Hamel tiếp tục làm thế giới giật mình, và luận thuyết là người Công giáo phải sẵn sàng chịu đau khổ vì Đức Kitô, giống như cha sở xứ Ars đã minh chứng và hiến tế bằng đời sống hy sinh của ngài, tự nguyện là con đường, là sự thật, và là sự sống cho mọi người.

SEAN FITZPATRICK

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ CatholicExchange.com)

Lễ hai thánh Gioakim và Anna, 26-7-2018