BÍ QUYẾT ĐÈ BẸP KIÊU NGẠO

Kiêu ngạo có bốn loại: Khoác Lác, Phô Trương, Giả Hình và Tham Vọng. Khi chúng ta thấy chúng xuất hiện ở người khác, chúng ta thấy chúng không hấp dẫn nhất. Tuy nhiên, chúng ta lại cứ kiên trì áp dụng chúng cho chính mình. Đó là nghịch lý lớn của tính kiêu ngạo. Những gì chúng ta thấy phản cảm ở người khác, chúng ta lại chọn cho mình.

Làm sao chúng ta có thể thoát khỏi sự ngu ngốc và không thích hợp này? May mắn thay, có những cách thực tế mà chúng ta có thể gạt từng loại trong 4 loại kiêu ngạo sang một bên.

KHOE KHOANG

Sức cám dỗ khoe khoang rất mạnh. Có thể “thành tích” của chúng ta chưa là gì, may ra hơn người khác chút xíu thôi, nhưng “cái tôi” vùng lên dữ dội, khoe khoang điều này, khoác lác chuyện nọ, “nổ” banh trời luôn. Liều thuốc giải độc cụ thể cho tính tự khen mình là khen người khác. Bất kể chúng ta làm tốt điều gì thì vẫn có vô số người khác làm hay hơn, giỏi hơn. Khen người khác là điều hợp lý hơn là ghen tị với họ. Tính đố kỵ khiến chúng ta không vui và chẳng đưa chúng ta tới đâu.

Chúng ta nên vui mừng trước thành tích của người khác và biết ơn họ đã có thể chia sẻ tài năng của họ. Nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng Arthur Rubinstein từng nói rằng ông rất biết ơn các nhạc phẩm của Chopin, Mozart, Beethoven, Brahms và các nhà soạn nhạc vĩ đại khác, đến nỗi ông sẵn sàng chết vì họ. Khi khen người khác, thay vì khen mình, chúng ta vượt qua được sự ham muốn khoe khoang. Điều này mang lại cho chúng ta sự tự do tuyệt vời, thoát khỏi nhiệm vụ vô ích là cố thuyết phục người khác rằng chúng ta tốt hơn thế nữa.

PHÔ TRƯƠNG

Sự phô trương là nhận mình như con công, nói đơn giản là khoe mẽ, hợm mình. Sự khoe khoang bao gồm lời nói và thái độ, liên quan những gì mình có – tinh thần và vật chất. Người hám lợi cố gắng gây ấn tượng với người khác bằng trang phục, sự giàu có, địa vị và thậm chí cả xe cộ. Sự cạnh tranh để vượt hơn người khác có thể khiến bạn khó chịu nhất.

Liberace từng nói câu khẩu hiệu yêu thích của ông ấy: “Sự khác biệt giữa đàn ông và con trai là giá tiền đồ chơi của họ.” Mối bận tâm về tài sản có thể cản trở quá trình trưởng thành. Việc “giữ vững phong độ” có thể là một trò chơi thua cuộc. Nếu chúng ta phát triển nội tâm, sự ham muốn phô trương những gì mình có sẽ bắt đầu biến mất. Chúng ta phong phú hơn và thú vị hơn rất nhiều với tư cách là con người hơn là đối thủ cạnh tranh trong cuộc đua.

GIẢ HÌNH

Tất cả chúng ta đều cố gắng thuyết phục người khác rằng chúng ta giỏi hơn những gì chúng ta biết. Chúng ta được thúc giục như câu này: “Hãy đặt chân tốt nhất của chúng ta về phía trước.” Nhưng không dễ thực hành những điều chúng ta rao giảng.

Cách chữa trị thói đạo đức giả là thành thật với chính mình và thừa nhận rằng chúng ta không nên “ra vẻ” làm sai lệch cách chúng ta sống. Đúng hơn là chúng ta nên sống theo cách mà chúng ta có thể sao lưu lời nói của chúng ta nói bằng cách áp dụng nó vào thực tế. Do đó, sự chính trực là câu trả lời cho thói đạo đức giả. Mọi người ngưỡng mộ sự chính trực và ghê tởm thói đạo đức giả. Nhưng sự chính trực của chúng ta vừa khó đạt vừa bấp bênh khi đạt được. Người chính trực nhận ra mình phải khiêm tốn nếu muốn giữ được sự chính trực của mình.

THAM VỌNG

Tham vọng khác với định mệnh. Tham vọng của chúng ta có thể đi ngược lại vận mệnh Thiên Chúa đã giao cho chúng ta. Chúng ta không thể biết tương lai. Vì vậy, tham vọng của chúng ta thường dựa trên sự ngu dốt. Ngoài ra, chúng được pha trộn chỉ với bản thân trong tâm trí, không phải là kế hoạch Thiên Chúa dành cho chúng ta.

Trong Henry VIII của văn hào Shakespeare, Hồng y Wolsey đầy tham vọng nhưng đã nhận ra sự phù phiếm của tham vọng. Trong tâm trạng tuyệt vọng, ông đã nói: “Nếu tôi phục vụ Thiên Chúa với một nửa lòng nhiệt thành mà tôi phục vụ nhà vua, thì ở tuổi tôi ông ấy đã không để tôi trần truồng cho kẻ thù của tôi.” Tội lỗi khiến ông nhận thức được ý nghĩa căn bản. Ông quay sang Cromwell và nói: “Tôi buộc tội ông, hãy bỏ tham vọng: Tội lỗi đó đã khiến các thiên thần sa ngã.” Khi chúng ta trung tín với Thiên Chúa, số phận chúng ta rơi vào đúng vị trí và hiển nhiên. Tham vọng của chúng ta chỉ tạm thời. Thiên Chúa đã tiền định số phận của chúng ta.

Tóm lại, chúng ta có thể gạt sự kiêu hãnh sang một bên bằng 4 cách này:

1) Khen người khác hơn là tự khen mình.

2) Chú ý sự phát triển tâm linh hơn là sự tích lũy tài sản.

3) Bảo đảm rằng chúng ta làm những gì chúng ta nói.

4) Để cho Chúa làm cho số phận của chúng ta được thể hiện.

Đó là 4 cách thiết thực để chúng ta có thể xua đuổi tính kiêu ngạo và để cho tính khiêm tốn lên ngôi. Sự khiêm tốn là con người chúng ta. Tự phụ là cố gắng duy trì sự tồn tại hư cấu.

TS DONALD DEMARCO

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ CatholicExchange.com)

Cuối tháng 06-2022