ÁC VƯƠNG HÊ-RÔ-ĐÊ LÀ AI ?

Có thể lầm lẫn vì có nhiều Hê-rô-đê khác nhau cai trị miền Giu-đê. Hê-rô-đê là tên thường được biết đến có liên quan vụ “sát hại các trẻ em vô tội” xảy ra sau khi Chúa Giê-su giáng sinh. Tuy nhiên, Hê-rô-đê được sau đó được nhắc lại trong các Phúc Âm và các thư của Tân Ước.

Hê-rô-đê thứ nhất trong cuộc đời Chúa Giê-su được các học giả coi là “Hê-rô-đê Cả” cai trị những năm 37–4 trước Công Nguyên. Đa số các sử gia xác định Chúa Giê-su giáng sinh trong khoảng năm 6 và năm 4 trước Công Nguyên, trùng khớp với thời gian cai trị của Hê-rô-đê này.

Chính Hê-rô-đê này đã ra lệnh giết các trẻ em vô tội được đề cập trong Mt 2:16, và là lý do mà Đức Thánh Giu-se được thiên thần báo tin đưa Hài Nhi và Đức Mẹ trốn sang Ai Cập.

Sau khi Hê-rô-đê này chết, một Hê-rô-đê mới lên ngôi cai trị trong thời thơ ấu của Chúa Giêsu, các sử gia xác định đó là Hê-rô-đê Ác-khê-lao. Lúc đó Đức Thánh Giu-se được tin trở lại Ít-ra-en, nhưng Hê-rô-đê này không tốt lắm nên Đức Thánh Giu-se được báo tin là đi tới Giu-đê. (Mt 2:22)

Từ đó trở đi, có các Hê-rô-đê khác được đề cập trong Tân Ước. Hội Khảo Cổ Kinh Thánh (Biblical Archeological Society) có gia phả dòng dõi Hê-rô-đê giúp chúng ta xác định Hê-rô-đê nào được đề cập trong Kinh Thánh.

Đây là một số điều thú vị đáng lưu ý và cần biết:

1. Hê-rô-đê Cả, khởi đầu vương triều, đã muốn giết Hài Nhi Giê-su bằng cách sát hại các trẻ thơ tại Bê-lem.
2. Hê-rô-đê Phi-líp-phê, chồng trước của Hê-rô-đi-a, không là người cai trị.
3. Hê-rô-đi-a bỏ Hê-rô-đê Phi-líp-phê để lấy Hê-rô-đê An-ti-pát, thuộc vùng Tứ Đầu Chế (có bốn người cùng cai quản) của Ga-li-lê và Pê-rê-a.
4. Gio-an Tẩy Giả “sửa lưng” An-ti-pát về việc lăng nhăng và lấy luôn chị dâu Hê-rô-đi-a, trong khi anh mình còn sống – trái luật Mô-sê.
5. Sa-lô-mê múa cho Hê-rô-đê An-ti-pát xem, Hê-rô-đi-a đạo diễn và bảo xin cái đầu của Gio-an Tẩy Giả. Sau đó, ả lấy luôn ông chú Phi-líp-phê.
6. Hê-rô-đê An-ti-pát, Tứ Đầu Chế của Ga-li-lê và Pê-rê-a (khoảng năm 4 trước Công Nguyên tới năm 39 sau Công Nguyên), là chú và chồng thứ hai của Hê-rô-đi-a. Sau khi xem vũ điệu của Sa-lô-mê và lời hứa ngông cuồng, ông ta cho chém đầu Gio-an Tẩy Giả. Và rồi sau đó, chính ông ta lại xét xử Chúa Giê-su.
7. Hê-rô-đê Ác-khê-lao, tổng trấn Giu-đê, Sa-ma-ri-a và I-đu-mê-a (khoảng năm 4 trước Công Nguyên tới năm 6 sau Công Nguyên), được thay thế bằng các quan tổng trấn Rô-ma, trong đó có Phong-xi-ô Phi-la-tô (khoảng năm 26–36 Công Nguyên).
8. Phi-líp-phê là người Tứ Đầu Chế của các lãnh địa miền Bắc (khoảng năm 4 trước Công Nguyên tới năm 34 sau Công Nguyên) và lấy Sa-lô-mê, con gái của Hê-rô-đi-a, và cũng là cháu của ông.
9. Vua Hê-rô-đê A-gríp-pa I (khoảng năm 37–44 sau Công Nguyên) xử tử Gia-cô-bê, con trai của Dê-bê-đê, và bỏ tù Phê-rô, rồi Phê-rô được thiên thần đưa ra khỏi ngục.
10. Sau hai lần góa chồng, Bê-rê-ni-xê bỏ người chồng thứ ba để ở với người anh là A-gríp-pa II (người ta đồn là yêu nhau) khi Phao-lô bị xét xử.
11. Vua Hê-rô-đê A-gríp-pa II (khoảng năm 50 tới năm 93 sau Công Nguyên) được bổ nhiệm để nghe lời biện hộ của Phao-lô.
12. An-tô-ni-ô Phê-lích, người đại diện Rô-ma kiểm soát vùng Giu-đê (khoảng năm 52 tới năm 59 sau Công Nguyên), Phao-lô xét xử và bị tù 2 năm, tới khi có người đại diện mới là Póc-xi-ô Phét-tô (khoảng năm 60 tới năm 62 sau Công Nguyên), và Phao-lô kháng án lên Xê-da.
13. Dru-si-la bỏ người chồng thứ nhất để lấy Phê-lích, tổng trấn Rô-ma.

TRẦM THIÊN THU (theo CatholicExchange.com và BiblicalArchaeology.org)

Miền Giáng Sinh – 2019