THÂM TRẦM TÌNH PHỤ TỬ

Thánh José Escriva nói: “Những sa ngã của anh em, những cú ngã của một đứa trẻ, làm cho Thiên Chúa, Hiền Phụ của anh em, thấy rằng Ngài cần phải chăm sóc anh em hơn nữa. Mỗi ngày, khi Ngài đỡ nâng anh em lên khỏi mặt đất, anh em hãy ôm chặt lấy Ngài bằng tất cả sức lực của mình và hãy tựa cái đầu khốn cùng của mình vào lồng ngực của Ngài đang rộng mở đến độ trở nên hoàn toàn ‘điên dại’ vì nhịp đập Thánh Tâm rất đáng mến.”

Tình Chúa là thế. Chúng ta không biết nói gì hơn, vì ngoài tầm hiểu của trí tuệ phàm nhân. Dù tội có đỏ như son cũng hóa trắng như tuyết, hoặc có thẫm như vải điều cũng trở nên trắng như bông. (Is 1:18) Với điều kiện đơn giản: Sám hối chân thành.

Ngài biết chúng ta hứa lắm, quên nhiều. Ngài chẳng chấp lách gì. Tử tội Dimas cả đời bê tha, chỉ một lời cầu xin cũng đủ xóa mọi dấu vết tội lỗi: “Ông Giêsu ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi!” (Lc 23:42) Và ngay hôm đó ông được theo Chúa Giêsu vào Thiên Đàng.

Thật vậy, Thánh Thérèse Lisieux nói: “Nếu như vào giờ chết, tội nhân xấu xa nhất trần gian biết sám hối và trút hơi thở cuối cùng trong một hành vi yêu mến, cho dù rất nhiều ơn thánh người ấy đã lạm dụng và rất nhiều tội lỗi người ấy đã sai phạm có cản trở đi nữa, Thiên Chúa vẫn tiếp nhận tội nhân ấy vào lòng thương xót của Ngài.” Đừng bao giờ thất vọng! Mỗi tích tắc là hồng ân của Thiên Chúa. Mỗi hơi thở là hồng ân của Ngài. Nếu không khí chỉ đặc hoặc loãng thêm một chút thôi, nhân loại chết ngay chứ đừng nói chi là thiếu không khí.

Tác giả sách Giảng Viên xác định: “Tôi nhận ra rằng mọi sự Thiên Chúa làm sẽ tồn tại mãi mãi. Không có gì để thêm, chẳng có gì để bớt. Thiên Chúa đã hành động như thế để phàm nhân biết kính sợ Người.” (Gv 3:14) Lòng Thương Xót của Chúa không ngừng dàn trải theo thời gian, từ thuở hồng hoang tới kỳ tận thế. Nếu Lòng Thương Xót ngưng một chút thì chúng ta hóa thành hư vô ngay.

Chính Đức Chúa nói với ông Giôsuê: “Hôm nay Ta đã cất khỏi các ngươi cái ô nhục của người Ai Cập.” (Gs 5:9) Kinh Thánh cho biết: “Con cái Israel đóng trại ở Ghingan và cử hành lễ Vượt Qua ngày mười bốn trong tháng, vào buổi chiều, trong vùng thảo nguyên Giêrikhô. Hôm sau lễ Vượt Qua, họ đã dùng thổ sản trong xứ, tức là bánh không men và hạt lúa rang, vào đúng ngày đó. Hôm sau, không còn manna nữa, khi họ dùng thổ sản trong xứ; thế là con cái Israel không còn có manna nữa. Năm ấy, họ đã dùng hoa màu của đất Canaan.” (Gs 5:10-12)

Dân chúng không còn phải dùng thứ manna nhạt nhẽo nữa, mà họ được dùng những sản phẩm của miền đất trù mật sản sinh. Có được hạnh phúc đó là hưởng nhờ lòng thương xót bao la của Thiên Chúa. Ngày nay, chúng ta cũng ổn định hơn, mặc dù khó khăn vẫn còn và nỗi đau đại dịch chưa mờ nhạt. Vì thế, tín nhân cần phải noi gương Thánh Vịnh gia tuyên xưng: “Tôi sẽ không ngừng chúc tụng Chúa, câu hát mừng Người chẳng ngớt trên môi. Linh hồn tôi hãnh diện vì Chúa xin các bạn nghèo nghe tôi nói mà vui lên.” (Tv 34:2-3) Đồng thời phải rao truyền và mời gọi người khác cùng tôn vinh Ngài: “Hãy cùng tôi ngợi khen Đức Chúa, ta đồng thanh tán tụng danh Người. Tôi đã tìm kiếm Chúa, và Người đáp lại, giải thoát cho khỏi mọi nỗi kinh hoàng.” (Tv 34:4-5)

Đó chính là trách nhiệm của chúng ta – loài thụ tạo của Thiên Chúa. Đó cũng là điều chúng ta phải xác tín và làm chứng: “Ai nhìn lên Chúa sẽ vui tươi hớn hở, không bao giờ bẽ mặt hổ ngươi. Kẻ nghèo này kêu lên và Chúa đã nhận lời, cứu cho khỏi mọi cơn nguy khốn.” (Tv 34:6-7) Không ai lại không từng cảm nghiệm được hồng ân thương xót của Thiên Chúa, thậm chí là hằng ngày: Còn thức dậy mỗi sáng là nhờ hồng ân thương xót rồi.

Với thời gian, không gì có thể bền vững. Cái gì mới rồi sẽ cũ. Con người cũng vậy. Tuy nhiên, tình trạng “cũ” của Kitô hữu không phải là thể lý, mà là tinh thần. Chúng ta “cũ” vì sa ngã, vì lầm lạc, vì tội lỗi. Không gì có thể “đánh bóng” được linh hồn của chúng ta, chỉ có Bửu Huyết của Đấng Cứu Thế mới có thể “đánh bóng” được linh hồn chúng ta mà thôi.

Thánh Phaolô nói: “Phàm ai ở trong Đức Kitô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua, và cái mới đã có đây rồi. Mọi sự ấy đều do bởi Thiên Chúa là Đấng đã nhờ Đức Kitô mà cho chúng ta được hoà giải với Người, và trao cho chúng tôi chức vụ hoà giải.” (2 Cr 5:17-18) Thật là diễm phúc cho chúng ta, dù chỉ là những tội nhân xấu xa vô cùng. Niềm hạnh phúc đó còn tăng thêm gấp bội, như Thánh Phaolô xác nhận: “Trong Đức Kitô, Thiên Chúa đã cho thế gian được hoà giải với Người. Người không còn chấp tội nhân loại nữa, và giao cho chúng tôi công bố lời hoà giải.” (2 Cr 5:19)

Thánh Phaolô vừa giải thích vừa kết luận, đồng thời cũng vừa truyền lệnh vừa nài xin: “Vì thế, chúng tôi là sứ giả thay mặt Đức Kitô, như thể chính Thiên Chúa dùng chúng tôi mà khuyên dạy. Vậy, nhân danh Đức Kitô, chúng tôi nài xin anh em hãy làm hoà với Thiên Chúa. Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người.” (2 Cr 5:20-21) Ngài đau khổ để chúng ta hạnh phúc, ngài chịu chết để chúng ta được sống và sống dồi dào.

Trình thuật Lc 15:11-32 là dụ ngôn nổi bật nhất trong ba dụ ngôn về Lòng Thương Xót của Thiên Chúa. Một hôm, những người thu thuế và những người tội lỗi đều lui tới với Đức Giêsu để nghe Người giảng. Những người Pharisêu và các kinh sư bèn xầm xì với nhau: “Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng.” (Lc 15:2) Đúng là những kẻ ảo tưởng, lòng đầy dao găm, đầy tính đố kỵ và ghen tỵ. Biết bọn họ đang tức tối, Đức Giêsu mới kể cho họ dụ ngôn “Người Cha Nhân Hậu.”

Một người cha có hai con trai, người con thứ xin chia phần tài sản, rồi đi ăn chơi xả láng, vung tay quá trán mà không cần biết đến ngày mai. Khi đã phung phá hết sạch thì gặp lúc trong vùng ấy xảy ra nạn đói, thế là anh ta bắt đầu túng thiếu, dở khóc dở cười, đành phải đi ở đợ và chăn heo cho một người dân trong vùng. Người khôn, của khó, anh ta đói meo, ao ước lấy đậu muồng heo ăn mà nhét cho đầy bụng mà cũng chẳng ai cho. Tủi nhục vô cùng, nhưng lực bất tòng tâm.

Anh ta chợt hồi tâm, nghĩ tới những người làm công cho cha được cơm dư gạo thừa, mà mình phải chịu đói khát. Cố gắng vượt qua mặc cảm, anh ta quyết định quay về xin lỗi cha, can đảm thú tội và nói không còn đáng gọi là con, chỉ xin cha coi mình như một người làm công, khổ mấy cũng cam chịu.

Thế nhưng hoàn toàn trái ngược với điều anh ta suy đoán, người cha lại bảo các đầy tớ đem áo đẹp cho anh ta mặc, xỏ nhẫn vào tay, xỏ dép vào chân. Người cha còn cho người đi bắt con bê đã vỗ béo làm thịt để mở tiệc ăn mừng, đặc biệt là ông còn vui mừng tuyên bố: “Con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy.” Tiếng đàn hát tưng bừng như lễ hội vì tiệc mừng bắt đầu khai mạc.

Người con cả trở về từ ngoài đồng, anh ta nghe thấy tiếng đàn ca nhảy múa nên hỏi xem có chuyện gì, người ta nói người em đã về và được người cha mở tiệc ăn mừng. Máu nóng bốc tới chỏm đầu, người anh nhất định không chịu vào nhà. Người cha ra năn nỉ thì anh ta so đo, nói rằng bao nhiêu năm qua chưa bao giờ có được một con dê con để con ăn mừng với bạn bè, còn thằng em đi hoang với bọn điếm, nay trở về lại được ăn mừng.

Rất tâm lý và hiểu ý con trai nên người cha giải thích: “Con à, lúc nào con cũng ở với cha, tất cả những gì của cha đều là của con. Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã CHẾT mà nay lại SỐNG, đã MẤT mà nay lại TÌM THẤY.” Chắc hẳn khi nghe cha nói vậy, anh ta vô cùng xấu hổ, và không thể không xin lỗi cha.

Đối với người con thứ, rõ ràng anh ta sai lầm và tội lỗi, khỏi phải bàn. Mỗi khi đề cập dụ ngôn này, ai cũng chỉ nhắm “mũi dùi” vào người con thứ, và anh ta bị “chết tên” với cái nickname là “đứa con hoang đàng.” Còn về người anh cả, người ta không nghĩ là anh ta cũng sai lầm và có tội. Làm anh là làm lớn, mà làm lớn thì có SAI cũng thành ĐÚNG. Có thể chúng ta cũng thường mạo nhận là “anh hai” để xỉa xói, lấn át hoặc chỉ trích người khác, không nhận mình sai lầm, chỉ muốn mọi người biết mình là đúng, nói gì cũng trúng.

Thật ra tội của người con cả có thể còn to hơn tội của người con thứ. Tại sao? Vì anh ta xúc phạm tới cả người cha và người em. Anh ta tự nhận là mình ngoan ngoãn hầu hạ cha, nhưng lại phản đối hành động nhân từ của người cha khi đón nhận em của anh ta. Rõ ràng anh ta vừa xúc phạm tới Tình Phụ Tử vừa xúc phạm tới Tình Huynh Đệ. Tình máu mủ ruột rà mà người con trưởng không cần biết đến. Đúng là tội tày trời mà!

Chưa hết, người con trưởng còn ích kỷ vì sợ thằng em hoang đàng kia “đụng chạm” đến quyền lợi của mình – tức là phần tài sản của anh ta. Thế nên anh ta cũng cảm thấy bất an. Chúng ta cũng ngấm ngầm “sợ” kiểu người con trưởng, mặc dù chẳng nói ra.

Người con thứ không thương cha, người con trưởng không thương cả cha và em. Thằng nào cũng ích kỷ, là đứa con “trời đánh” mà thôi. Mặc dù vậy, người cha vẫn hết lòng thương xót cả hai người con, trước sau như một. Chính người cha đã hòa giải và nối nhịp cầu yêu thương giữa đôi bờ ích kỷ của hai người con. Chúng ta cũng phải nối nhịp tình với nhau, bằng cách làm theo lời dạy của Chúa Giêsu: “Hãy có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ.” (Lc 6:36)

Đó là bài học thương xót. Lòng Chúa Thương Xót có từ đời đời, nhưng Giờ Thương Xót có hạn. Và giờ ấy đã điểm, ai đón nhận và thực thi thì mới được Thiên Chúa xót thương. Chúa Giêsu là Đấng Cứu Độ duy nhất, đặc biệt là mọi quyền hành đều được Chúa Cha trao hết cho Ngài rồi.

Như chúng ta đã biết, việc lên dây đàn là điều cần làm thường xuyên đối với các loại đàn dây như piano, mangdoline, guitar, đàn tranh, đàn kìm,… Phải làm ngay khi dây đàn chùng, không đúng cao độ chuẩn theo nguyên lý âm nhạc. Tương tự, tình cảm con người cũng sai nhịp lạc cung theo thời gian, và cũng cần thiết phải chấn chỉnh kịp thời. Đó là khoảnh khắc quan trọng: Ăn năn, đứng dậy, bước đi, trở về với Chúa và với nhau.

Phàm nhân là loài “nhân vô thập toàn.” Ai cũng bất chính và cần phải sám hối. Người lầm lỗi có can đảm trở về, nhưng người nhà có can đảm chấp nhận hay không lại là vấn đề khác. Người ta xin lỗi, mình có tha hay không, đó mới là vấn đề. Nhà văn Nam Cao có truyện “Chí Phèo” đề cập vấn đề này. Chí Phèo muốn làm người lương thiện mà người ta không cho anh ta cơ hội làm lại cuộc đời. Đó là “làn ranh mong manh” mà chúng ta phải xem lại. Tục ngữ có câu: “Có thương thì xương chẳng còn.” Thực sự rất “nhức nhối” và cần phải suy tư nhiều, nhất là trong Mùa Chay này.

Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con, xin tha thứ cho con, vì con có cả tội của người con trưởng và người con thứ. Xin giúp con biết hoán cải để trở nên khí cụ bình an và yêu thương của Ngài. Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU

▶ Con Hoang Trở Về (Lc 15:11-32) – https://youtu.be/FQYb2KiKV6w