TÌM HIỂU

Trong dịp Lễ Giáng sinh chúng ta hay thấy người ta thường viết chữ Xmas thay vì Christmas. Một số người đã hiểu sai và cho rằng chữ X trong chữ Xmas là một ẩn số (x) và đã thương mại hóa ý nghĩa của danh từ ấy.

Thật ra đây là một sự hiểu lầm, bởi vì Kinh Thánh Tân Ước được viết bằng tiếng Hy Lạp, và chữ X chính là chữ viết hoa của chữ C (chi) (phát âm là “khi”) trong tiếng Hy Lạp, và chữ C đó là chữ đầu tiên của chữ Christos – Χριστός.

Chúng ta thường thấy trong nhà thờ Tin Lành hoặc Công Giáo một tấm vải thêu rất mỹ thuật máng trên bàn thờ hoặc trên bục giảng, đôi khi cũng thêu trên tấm choàng cổ của mục sư hay linh mục, và trên tấm vải đó thấy có thêu hai chữ X và P chồng lên nhau. Một số người cũng không hiểu hai chữ đó là gì mà sao lại được để ở những nơi trang trọng như thế. Đó là hai chữ cái đầu tiên trong tiếng Hy Lạp của danh Chúa Kitô – Χριστός – chứ không phải là Pax (bình an, hòa bình) như nhiều người suy diễn.

Nếu đọc trong tiếng Hy Lạp thì đó là hai chữ C (chi) và R (rho – phát âm là “rô”). Chữ P trong tiếng Việt của chúng ta chính là chữ R trong tiếng Hy Lạp được viết hoa. Cho nên XP chính là hai chữ CR (chi rho) được viết hoa, đó cũng là hai chữ viết tắt của Christos – Χριστός.

Ngoài ra còn một chữ nữa chúng ta cũng thường thấy có ghi chữ JHS – IHS hoặc HIS (iota, eta, và sigma). Đó là cách chuyển âm của chữ Ἰησοῦς trong Hy ngữ sang Anh ngữ là Jesus, Pháp ngữ là Jésus. Người ta chỉ viết tắt ba chữ cái đầu tiên của danh Chúa Ἰησοῦς mà thôi – I có thể viết là J, nên thường thấy viết là JHS.

Tương tự, INRI là viết tắt câu “Iesvs Nazarenvs Rex Ivdæorvm” – Giêsu Nadarét là Vua dân Do Thái. Bảng chữ này treo ở đỉnh nhánh dọc của Thập Giá khi Chúa Giêsu chịu chết trên Đồi Canvê, ngày Thứ Sáu Tuần Thánh. Belem và Canvê không thể tách rời.

Lạy Chúa Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại, xin thương xót chúng con và toàn thế giới. Amen.

TRẦM THIÊN THU