Suy niệm Tin mừng Chúa nhật 4 TN-A của Trầm Thiên Thu

Bát phúc

(Chúa Nhật IV TN, năm A)

Bát Phúc chính là Tám Mối Phúc, cũng gọi là Bài Giảng Trên Núi hoặc Hiến Chương Nước Trời. Cựu ước có Thập Giới, tức là Mười Điều Răn, theo hướng tiêu cực: ĐỪNG làm điều này, CHỚ làm điều nọ, CẤM làm điều kia. Tân ước có Bát Phúc, theo hướng tích cực: PHÚC cho ai làm điều này hoặc thực hành điều kia. Cựu ước và Tân ước “song song” với nhau, nghịch mà thuận.

Cựu ước hoặc Tân ước cũng đều hướng con người về Chân-Thiện-Mỹ. Quả thật, “Công Lý Chúa trường tồn, Luật Chúa là Chân Lý” (Tv 119:142). Thánh Gioan Tông Đồ đã xác định: “Yêu mến Thiên Chúa là tuân giữ các điều răn của Người. Mà các điều răn của Người có nặng nề gì đâu, vì mọi kẻ đã được Thiên Chúa sinh ra đều thắng được thế gian” (1 Ga 5:3-4). Những người tin theo Chúa luôn “vui thú với Luật Chúa, nhẩm đi nhẩm lại suốt đêm ngày” (Tv 1:2), họ “thích làm theo Thánh Ý và ấp ủ Luật Chúa trong lòng” (Tv 40:9). Như vậy là hạnh phúc, vì “kẻ yêu luật Chúa hưởng an bình thư thái, chẳng còn lo gặp chướng ngại nào” (Tv 119:165).

Sách Xô-phô-ni-a có lời hiệu triệu: “Hỡi tất cả những ai nghèo hèn trong xứ sở, những kẻ thi hành mệnh lệnh của Đức Chúa, anh em hãy tìm kiếm Người; hãy tìm sự công chính, hãy tìm đức khiêm nhường thì may ra anh em sẽ được che chở trong ngày thịnh nộ của Đức Chúa” (Xp 2:3). Lời hiệu triệu này cũng chính là lời cảnh báo dành cho mỗi chúng ta vậy!

Thiên Chúa là Đấng công chính và yêu người sống khiêm nhường, vì thế Ngài sẽ xua đuổi những kẻ kiêu căng đắc thắng, triệt hạ kẻ ngông nghênh tự phụ, như Ngài đã nói thẳng với dân Ít-ra-en: “Ta sẽ cho sót lại giữa ngươi một dân nghèo hèn và bé nhỏ; chúng sẽ tìm nương ẩn nơi danh Đức Chúa. Số dân Ít-ra-en còn sót lại sẽ không làm chuyện tàn ác bất công, cũng không ăn gian nói dối và miệng lưỡi chúng sẽ không còn phỉnh gạt. Nhưng chúng sẽ được chăn dắt và nghỉ ngơi mà không còn bị ai làm cho khiếp sợ” (Xp 3:12-13). Thà có ít người mà tốt lành còn hơn nhiều người mà toàn “cá mè một lứa”, xấu xa, độc ác, giả hình,…

Thiên Chúa là “Đấng tạo thành trời đất với biển khơi cùng muôn loài trong đó, là Đấng giữ lòng trung tín mãi muôn đời” (Tv 146:6). Ngài Đấng chí công vô tư, không thiên tư tây vị ai, yêu chân lý và công lý, vì thế Ngài “xử công minh cho người bị áp bức, ban lương thực cho kẻ đói ăn, giải phóng những ai tù tội, và mở mắt cho kẻ mù loà” (Tv 146:7-8a).

Thiên Chúa là tình yêu, hay “mủi lòng”, luôn chạnh lòng thương những người thấp cổ bé miệng bị những kẻ ăn trên ngồi trước áp bức, bị bóc lột tận xương tủy, bị lũ “đỉa người” hút máu. Ngài mạnh mẽ đòi lại công lý cho họ: “Chúa cho kẻ bị dìm xuống đứng thẳng lên, Chúa yêu chuộng những người công chính. Chúa phù trợ những khách ngoại kiều, Người nâng đỡ cô nhi quả phụ, nhưng phá vỡ mưu đồ bọn ác nhân” (Tv 146:8b-9). Thiên Chúa toàn năng và quyền phép, không một thế lực hoặc thần lực nào địch nổi, vì Ngài “nắm giữ vương quyền muôn muôn thuở và hiển trị ngàn đời” (Tv 146:10).

Thật là diễm phúc khi chúng ta biết tôn thờ một Thiên Chúa như vậy, do đó chúng ta hãy đồng thanh và không ngừng tán dương Ngài: “Chúc tụng Ðấng nhân danh Chúa mà đến, bình an trên trời và vinh quang trên các tầng trời” (Lc 19:38).

Tuy nhiên, đôi khi phàm nhân chúng ta quá yếu đuối nên khó tránh khỏi những phút xao lòng, bị dao động trước nghịch cảnh, thế nên Thánh Phaolô nhắc nhở: “Thưa anh em, anh em thử nghĩ lại xem: khi anh em được Chúa kêu gọi, thì trong anh em đâu có mấy kẻ khôn ngoan trước mặt người đời, đâu có mấy người quyền thế, mấy người quý phái. Song những gì thế gian cho là điên dại, thì Thiên Chúa đã chọn để hạ nhục những kẻ khôn ngoan, và những gì thế gian cho là yếu kém, thì Thiên Chúa đã chọn để hạ nhục những kẻ hùng mạnh; những gì thế gian cho là hèn mạt không đáng kể, là không có, thì Thiên Chúa đã chọn để huỷ diệt những gì hiện có, hầu không một phàm nhân nào dám tự phụ trước mặt Người” (1 Cr 1:26-29).

Chúa Giêsu luôn “khác người”, không giống ai, thậm chí là có vẻ “ngược đời”, gọi là nghịch-lý-thuận. Tại sao? Vì Ngài yêu thích và có cách sống lạ lùng với những chữ T kỳ diệu: Trầm Tư (cầu nguyện), Thật Thà (chân lý), Thẳng Thắn (công lý), Tha Thứ (nhân hậu, thương xót), Trừng Trị (công minh).

Thánh Phaolô tái xác định: “Phần anh em, chính nhờ Thiên Chúa mà anh em được hiện hữu trong Đức Kitô Giêsu, Đấng đã trở nên sự khôn ngoan của chúng ta, sự khôn ngoan phát xuất từ Thiên Chúa, Đấng đã làm cho anh em trở nên công chính, đã thánh hoá và cứu chuộc anh em, hợp như lời đã chép rằng: Ai tự hào thì hãy tự hào trong Chúa” (1 Cr 1:30). Đó là niềm hãnh diện cần thiết, sự đề cao đáng yêu.

Như chúng ta biết, Cựu ước chú trọng chữ CẤM – tức là ép buộc, còn Tân ước chú trọng chữ NÊN, tức là khuyên răn. Rõ ràng Tân ước tích cực hơn Cựu ước, vì Tân ước không hề áp đặt hoặc bắt buộc.

Trình thuật Mt 5:1-12 ghi lại “Bản Tuyên Ngôn Độc Lập” đầu tiên của nhân loại. Thánh sử Mát-thêu cho biết rằng, khi thấy đám đông, Đức Giêsu lên núi. Ngài ngồi xuống, và các môn đệ đến gần bên. Rồi Ngài dạy dỗ họ 8 điều khoản ngắn gọn để làm kim chỉ nam cho cuộc sống:

Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ.

Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp.

Phúc thay ai sầu khổ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an.

Phúc thay ai khát khao nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thoả lòng.

Phúc thay ai xót thương người, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương.

Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa.

Phúc thay ai xây dựng hoà bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa.

Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ.

Sau đó Ngài nói thêm: “Phúc thay anh em khi vì Thầy mà bị người ta sỉ vả, bách hại và vu khống đủ điều xấu xa. Anh em hãy vui mừng hớn hở, vì phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao. Quả vậy, các ngôn sứ là những người đi trước anh em cũng bị người ta bách hại như thế” (Mt 5:11-12). Lời này vừa là nhấn mạnh, vừa là giải thích, và cũng vừa là lời động viên những người bước theo Chúa. Và Bát Phúc cũng chính là Ánh Sáng soi đường dẫn lối chúng ta trên bước đường lữ hành trần gian về Quê Trời.

Lạy Thiên Chúa, Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi (Tv 119:105). Xin giúp chúng con biết sống đúng những điều khoản trong “bản tuyên ngôn” Bát Phúc mà Thầy Giêsu đã dạy. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng cứu độ chúng con. Amen.

TRẦM THIÊN THU